Archiwa tagu: Tottenham

Wszystko albo nic? Nic

2 komentarze

Można sprzedać swój serial do prężnie rozwijającej się platformy streamingowej, można wprowadzić swoją markę na największą w świecie platformę sprzedaży internetowej, można ściągnąć do drużyny kobiecej kapitankę reprezentacji USA i tym samym zwiększyć jeszcze rozpoznawalność klubu w świecie. Można mieć doskonałe kontrakty sponsorskie i świetną umowę z dostawcą strojów, można mieć oficjalnych partnerów od samochodów i opon, od zegarków, od usług bankowych i hotelarskich, od słodyczy, piwa i napojów energetycznych, od garniturów wreszcie. Można mieć jeden z najpiękniejszych stadionów Europy i jedno z najnowocześniejszych centrów treningowych. Można mieć w składzie kilka gwiazd, z mistrzem świata i królem strzelców mundialu na czele, można mieć trenera, którego nazwisko należało niegdyś do najgorętszych w świecie. I można przy tym wszystkim nie mieć rzeczy dla funkcjonowania drużyny piłkarskiej absolutnie podstawowych: pomysłu na grę, który nie byłby jedynie czyhaniem na okazję do kontrataku. Waleczności. Ducha. Stylu. Energii.

Tak, wiem, to zaledwie pierwszy mecz sezonu. Jeszcze się wszystko może odmienić. Jeszcze się ci piłkarze mogą wkurzyć i przestać chować jeden za drugim, co dotyczy szczególnie wybierającego zazwyczaj najbezpieczniejsze rozwiązania Winksa (Oliver Skipp, gdyby ktoś pytał, był wczoraj piłkarzem meczu w Norwich). Jeszcze Kane dostanie jakieś podanie umożliwiające mu zrobienie czegoś sensownego w polu karnym – zwłaszcza jeżeli w drugiej linii zaczną grać zawodnicy nieco bardziej kreatywni niż ci, których dziś oglądaliśmy w meczu z Evertonem, np. wciąż leczący kontuzję z końcówki poprzedniego sezonu Lo Celso albo Ndombele, po którego wejściu dzisiaj po raz pierwszy piłka ruszyła do przodu z impetem, zagrana bez dłuższego przetrzymywania przy nodze, jakby w oczekiwaniu, aż rywale zdążą się ustawić. Jeszcze w obronie zacznie grać Sanchez, o niebo szybszy od Alderweirelda, zostawianego dziś niemiłosiernie z tyłu przez Richarlisona. Jeszcze Doherty i Hojbjerg zaczną znajdować zrozumienie z kolegami, Son zacznie lepiej wybierać osobę do podania (w najlepszej dla Tottenhamu kontrze zamiast wyłożyć piłkę Kane’owi zaczekał, a potem przyglądał się, jak strzał Delego broni Pickford). Jeszcze…

Piszę, ale jakoś słabo w to wierzę. Obejrzałem mecz drużyn po przejściach, prowadzonych przez trenerów należących do najbardziej doświadczonych i utytułowanych w świecie, ale tylko jeden z nich, Carlo Ancelotti, zdawał się mieć pomysł na ten mecz. To Everton grał w tym meczu w piłkę, to Everton zdominował środek pola (na tle silnego i świetnie się ustawiającego Allana Hojbjerg wyglądał na kompletnego żółtodzioba) i potrafił dyktować tempo gry, to James Rodriguez z Evertonu nieustannie pokazywał się kolegom do podania, ścinając do środka z prawej strony, to Richarlison z Evertonu zmarnował dwie doskonałe sytuacje do strzelenia bramek. To Digne z Evertonu świetnie wykonał rzut wolny, to Calvert-Lewin z Evertonu wychodząc do jego dośrodkowania pokazał plecy Dierowi.

Tottenham? Czytelnicy tego bloga świetnie wiedzą, że przed żadnym występem tej drużyny nie spodziewam się wiele, na wszelki wypadek przyjmując postawę czarnowidza, by potem ewentualnie czuć się przyjemnie zaskoczony. Ale że będzie to wyglądało aż tak nędznie, przyznam, że nie myślałem. Tempo rozgrywania akcji nie tylko ze względu na świeżą jeszcze pamięć o wczorajszym thrillerze na Anfield wydawało się mocno przedsezonowe. Ich przewidywalność, nawet jeśli w pierwszej połowie Lucas próbował jeszcze szukać wolnych przestrzeni między liniami Evertonu – była gigantyczna. Pressing – chaotyczny i nieustrukturyzowany, jeżeli się w ogóle pojawiał. Zaprawdę: jedyny pomysł tej drużyny to błyskawicznie wyprowadzona kontra. Udało się raz, ale Son zamiast do Kane’a podał do Delego, już o tym wspominałem. Poza tym jeszcze Doherty raz wdarł się w pole karne Evertonu po dobrym odegraniu Kane’a. A, byłbym zapomniał: o mały włos Kane doszedłby do wrzutki Sona. Hohoho, naprawdę jak na mecz na własnym stadionie z drużyną, która rok temu skończyła sezon niżej w tabeli, jest się czym chwalić. Wygląda na to, że głaz wypadł Syzyfowi z rąk, zanim jeszcze ruszył w górę.

Pierwszy akapit tego tekstu wymierzony był w prezesa Levy’ego oczywiście. W pierwszym odcinku „All or Nothing” tłumaczył, że zatrudnia sześćset osób i że los tych sześciuset osób zależy tak naprawdę od postawy pierwszej drużyny. Nie mogę się oprzeć wrażeniu, że podpisując kontrakt z Jose Mourinho owszem, spełnił swoje ambicje sprzed lat (chciałbym, by kiedyś ktokolwiek popatrzył na mnie z takim podziwem, czułością i oddaniem, z jakim Levy patrzy na Mourinho w serialu Amazonu), ale o postawie pierwszej drużyny zapomniał.

PS Mauricio Pochettino jest bezrobotny. 

Syzyfowe kibicowanie

1 odpowiedź

I znów jestem w tym miejscu. Mój głaz, który jeszcze chwilę temu wydawał się tak blisko szczytu, z łoskotem runął w dół, a ja zsunąłem się za nim powoli i ostrożnie, dałem odpocząć zmęczonym rękom, ba: rozejrzałem się trochę po okolicy i nawet przez jakiś czas udawało mi się nie myśleć o tym, że już za trzy tygodnie, dwa, tydzień, znów będę musiał go pchać, teraz jednak widzę, że nie ma rady: trzeba zakasać rękawy i kolejny raz ruszyć pod górę. „Syzyf musiał być kibicem piłkarskim”, myślę sobie przed rozpoczęciem kolejnego sezonu, inaczej nie dałby rady wykrzesać z siebie tyle wiary i nadziei, że coś, co tyle razy kończyło się fiaskiem, teraz się uda, zwłaszcza że dla każdego patrzącego z boku wydaje się oczywiste, iż w tym akurat podejściu będzie mu jeszcze trudniej niż w poprzednich.

Ważne zastrzeżenie: nie mówimy tu o odważnym stanięciu oko w oko z rzeczywistością. Mówimy raczej o wszystkich obronnych mechanizmach zaprzeczeń i wyparć, tłumień i projekcji, czy jakich tam jeszcze pojęć uczniowie Freuda zechcieliby użyć w opisie podobnych sytuacji. Być może dlatego najbardziej lubię ów moment przed rozpoczęciem sezonu, że osiągnięcie celu wydaje się jeszcze możliwe. Że jeszcze mogę się łudzić nadzieją na dokonanie kolejnych doskonałych transferów, które odmienią przyszarzałe nieco oblicze drużyny – wśród fantazji szczególnie oderwanych od rzeczywistości należałoby wymienić te związane z powrotem zawodników, którym kiedyś świetnie się wiodło w moim klubie i którzy mieliby teraz przeżyć w nim cudowne odrodzenie po bieżących niepowodzeniach (Bale, Eriksen; doprawdy szkoda, że van der Vaart czy Berbatow nie grają już w piłkę…). Że mogę wierzyć, że ścięgna Kane’a w sezonie 2020/21 dłużej wytrzymają obciążenia, którym są poddawane, i że zdrowie będzie dopisywać także innym zawodnikom, np. Lameli czy Dierowi. Że w drugim sezonie pokażą pełnię swoich możliwości ci, którzy w pierwszym mieli problemy z adaptacją (Ndombele), łapali stanowczo zbyt wiele kontuzji (Lo Celso) albo nie wydawali się jeszcze gotowi na udźwignięcie presji (Sessegnon). Że ustabilizuje w końcu formę Dele Alli, w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy raczej odcinający kupony od fenomenalnego początku kariery (w serialu Amazonu kazanie, jakie palnął mu Mourinho, należy akurat do najlepszych fragmentów…). Że Son i Bergwijn, a jeśli zajdzie potrzeba – Moura, uzupełniać będą swoją szybkością i skutecznością ofensywny kwartet, którego faktycznie niejedna drużyna Premier League mogłaby Tottenhamowi pozazdrościć. Że zatrudniony przez klub w ubiegłym roku, od paru już lat coraz bardziej przypominający taktycznego dinozaura trener również przeżyje cudowną metamorfozę, np. pod wpływem swojego młodego asystenta Joao Sacramento, albo dzięki doświadczeniom, jakie wyniósł w starciu Ligi Mistrzów z Julianem Nagelsmannem; że porzuci nagle reaktywny futbol, zacznie odważnie myśleć o grze pressingiem i błyskawicznych przejściach z obrony do ataku – i że nie utraci przy tym owej cechującej go od zawsze żądzy wygrywania. Że defensywa wreszcie będzie szczelniejsza, zwłaszcza przy stałych fragmentach. Że sprowadzony z Southamptonu Hojbjerg okaże się liderem drugiej linii i będzie podrywał kolegów do walki o odbiór piłki. Że wraz z równie, a właściwie bardziej rutynowanymi Dohertym i Hartem, Duńczyk sprawi, że Tottenham zdoła wreszcie zerwać ze stereotypem tych miłych i fajnych chłopców, którzy wciąż są zdolni załamać się pod silniejszą presją. Że udane zakupy bezpośrednich rywali o miejsce w pierwszej czwórce – zwłaszcza Chelsea, ale też Arsenalu czy Evertonu – nie odpalą od razu. Że…

Długo jeszcze mógłbym kontynuować tę wyliczankę: w zaklinaniu rzeczywistości kibic piłkarski jest naprawdę mistrzem. Oglądając przedsezonowe sparingi będzie się zachwycał każdym udanym zagraniem sprawdzanych wówczas nastolatków, niepomny lekcji, jakie przechodzili ich poprzednicy: że taki Harry Winks nie przebił jednak sufitu swoich możliwości, a Oliver Skipp zamiast wywalczyć sobie miejsce w pierwszym składzie poszedł na wypożyczenie do niższej ligi. Będzie łowił echa trenerskich okrzyków, chyba faktycznie zachęcających drużynę do podejścia wyżej i gry pressingiem. Będzie się uczepiał pojedynczych zdań Mourinho z przedsezonowych konferencji, a choćby i z serialu „All or Nothing”, z których wynikałoby, że Tottenham nie jest jego ostatnim europejskim przystankiem przed nieuniknionym osunięciem się w lukratywną emeryturę w Chinach czy na Półwyspie Arabskim; że ambicja w Portugalczyku wciąż się jeszcze nie wypaliła. Będzie doceniał kunszt, z jakim szkoleniowiec ów odwraca narrację wokół trudności ze sprowadzeniem napastnika, który miałby być tylko zmiennikiem Harry’ego Kane’a: po pierwsze (powiedział wczoraj Mourinho), wcale nie jest powiedziane, że taki napastnik nie mógłby grać z Harrym, a po drugie, jeśli ktokolwiek ma wątpliwości, czy przechodzić do Tottenhamu, to nie jest tak, że on nie chce: to JA go nie chcę.

Ale ów kibic będzie też odpychał od siebie narastającą z odcinka na odcinek filmu Amazonu natrętną myśl, że w kwestii zatrudnienia nowego szkoleniowca prezesa zawiódł jego legendarny zmysł analityczny: że kiedy Tottenham był jeszcze średnim i aspirującym klubem, a Mourinho przechodził z Porto do Chelsea albo zaczynał pracę z Interem, to dla Daniela Levy’ego wynajęcie Portugalczyka musiało być największym marzeniem i że teraz zdołał je w końcu spełnić, nie zauważając jednak, że legenda tamtej nieosiągalnej wówczas trenerskiej gwiazdy doznała potężnego uszczerbku. Z tego, jak Levy spogląda na Mourinho w serialu „All or Nothing” (np. kiedy trener opowiada prezesowi, że w trakcie pracy z Manchesterem United dostał od Aleksa Fergusona tylko jedną radę: „Kup Delego”) mógłby właściwie powstać niejeden miłosny mem, kilka razy miałem też wrażenie, że to Mourinho kończy ich rozmowy i właściwie wyprasza Levy’ego ze swojego gabinetu. Przecież jeśli już zdecydował się na zwolnienie Pochettino, prezes Tottenhamu – klubu z pierwszej dziesiątki najbogatszych, klubu, grającego na jednym z najpiękniejszych stadionów świata, klubu, który dopiero co wystąpił w finale Ligi Mistrzów – mógł śmiało myśleć o kimś, kto symbolizuje przyszłość futbolu, a nie jest tej dyscypliny upadłym aniołem. Jak bardzo trzeba oderwać się od realiów, żeby jesienią 2019 roku mówić do kamery, że José Mourinho jest jednym z dwóch najlepszych trenerów świata?

Ech, zostawmy to lepiej. Zostawmy to, bo wciąż jeszcze trwa ów najlepszy czas w kibicowskim życiorysie: czas, w którym na razie nic się nie zaczęło i o wszystkim można marzyć. Czas, w którym leżący przed nami głaz wydaje się całkiem poręczny, a góra niezbyt wysoka. W którym Lloris i Son mają w indeksie FIFA tyle samo punktów, co Aubameyang, Kane jest jeszcze oczko wyżej, i nawet Aldeweirelda, który zdaje się skazany na rolę rezerwowego, ceni się równie wysoko jak Thiago Alcantarę. W którym pamięta się, że w swoim drugim sezonie we wszystkich dotychczasowych klubach Mourinho zawsze coś wygrywał, a z reguły było to, ekhem, mistrzostwo kraju – i że nawet w tym pierwszym, bez przepracowanego z drużyną okresu przygotowawczego, po objęciu jej w głębokim kryzysie, naciułał tyle punktów, że gdyby brać pod uwagę tylko mecze, w których to on prowadził Tottenham, skończyliby rozgrywki na czwartym miejscu. W którym Lloris broni karnego Gundogana, Son przez całe boisko szarżuje na bramkę Brighton, Dele i Bergwijn prezentują do kamery swoje pokręcone cieszynki i nawet Sissoko od wielkiego dzwonu potrafi trafić w bramkę. W którym w gruncie rzeczy nie można się doczekać, żeby móc wreszcie schylić się po głaz i puścić się pędem w górę podnoszącego się powoli zbocza.

Zobaczycie: za rok, po miesiącach upokorzeń, rozczarowań i frustracji, będę pisał z równie wielkim entuzjazmem.

Oskarżam

15 komentarzy

Wysoki Sądzie,

zebraliśmy się tutaj, żeby wymierzyć sprawiedliwość Josému Márii dos Santos Mourinho Félixowi, ostatnio zatrudnionemu w Londynie na posadzie trenera grającej w tym mieście drużyny piłkarskiej Tottenham – i niniejszy akt oskarżenia wiąże się właśnie z przestępstwem popełnionym przez oskarżonego w miejscu pracy. Przestępstwem polegającym na zniszczeniu ducha, organizacji i stylu, w jakim grała w ostatnich latach ta drużyna, a także na zmarnowaniu tworzących ją talentów.

Oskarżony podpisał umowę z Tottenhamem w listopadzie ubiegłego roku i ocenę początków jego pracy – w tym punkcie prokuratura postanawia wspaniałomyślnie wyręczyć obronę – utrudniał kryzys, w jakim jego nowi piłkarze znajdowali się w pierwszej fazie sezonu, za kadencji poprzedniego szkoleniowca, może zbyt pospiesznie, choć zgodnie z logiką współczesnego futbolu zwolnionego z pracy Mauricio Pochettino. Utrudniały ją również – tu także prokurator czyni ukłon w stronę swojego znakomitego oponenta – trapiące kluczowych zawodników Tottenhamu kontuzje. Na plus oskarżonemu zapisać wypada i to, że w trakcie tych pierwszych miesięcy pracy nie stał się recydywistą i nie powtarzał czynów, za które karano go w przeszłości: nie atakował dziennikarzy czy sędziów i może pod adresem jednego tylko zawodnika (za to najdroższego w drużynie) Tanguya Ndombele kilkakrotnie kierował kąśliwe uwagi. Do czasu przerwania sezonu przez pandemię Tottenham w fatalnym stylu odpadł wprawdzie z Ligi Mistrzów, a konfrontacja z prowadzącym RB Leipzig Julianem Nagelsmannem pokazała przepaść dzielącą trenerskie metody oskarżonego od metod czołowych szkoleniowców młodego pokolenia, kolejne miesiące dały mu jednak czas na zaznajomienie się z nowymi podopiecznymi i wdrożenie swoich pomysłów, nie mówiąc już o wyleczeniu kontuzji zawodników naprawdę dla Tottenhamu kluczowych: Harry’ego Kane’a, Moussy Sissoko, Heung-Min Sona czy Giovanniego Lo Celso. Jeszcze kilkanaście dni temu wydawało się, że Tottenham pod wodzą oskarżonego naprawdę będzie mógł walczyć o powrót do Ligi Mistrzów w przyszłym sezonie, zwłaszcza że wciąż jest nadzieja, iż do osiągnięcia tego celu wystarczy zająć piąte miejsce.

Wysoki Sądzie, jako materiał dowodowy chciałbym przedstawić zakończony kilkadziesiąt minut temu mecz Tottenhamu z Sheffield United. Drużyna rywali po wznowieniu rozgrywek ewidentnie przechodziła kryzys, z którego wyjścia nie ułatwiała plaga kontuzji, i od początku meczu wydawało się, że szybcy piłkarze Tottenhamu – biegający za plecami Harry’ego Kane’a Bergwijn, Son i Moura – bez problemu będą w stanie rozmontować jej defensywę. Niestety, w kolejne już spotkanie zespół kierowany przez oskarżonego wchodził ślamazarnie, a w kluczowych momentach w pobliżu bramki przeciwnika brakowało mu precyzji i zdecydowania. Piłkarze tak utalentowani, jak wspomniani Bergwijn, Son i Moura ograniczali się do holowania piłek samemu (w drugiej połowie podobnie zachowywali się wprowadzeni na boisko Lamela czy Ndombele), a Giovanni Lo Celso zamiast spodziewanych wizjonerskich podań grał kunktatorsko lub nieprecyzyjnie. Kiedy gospodarze oddawali Tottenhamowi inicjatywę, ten ograniczał się do rozgrywania piłki na własnej połowie. Kiedy piłka trafiała do Hugo Llorisa, ten na ogół wykopywał ją na oślep przed pole karne Sheffield, licząc na to, że może Harry’emu Kane’owi uda się ją opanować. Były w tym meczu fragmenty, w których statystyka posiadania piłki wynosiła siedemdziesiąt do trzydziestu na korzyść Tottenhamu – i nic z tego nie wynikało. Oskarżam więc Joségo Márię dos Santos Mourinho Félixa także o to, że jedynym wypracowanym przezeń schematem rozegrania akcji ofensywnej jest szybka kontra. Że podczas treningów nie nauczył piłkarzy żadnego ciekawego schematu wykonywania rzutu wolnego czy rogu – w odróżnieniu od Chrisa Wildera, którego Sheffield po ciekawym rozegraniu w trójkącie jednego ze stałych fragmentów gry miało szansę na kolejną bramkę.

Nade wszystko jednak oskarżam Joségo Márię dos Santos Mourinho Félixa, że nie potrafił nauczyć swoich nowych podopiecznych czegoś, w czym jego poprzednie drużyny się specjalizowały: gry obronnej. Wszystkie bramki dla Sheffield padały po błędach Tottenhamu, a przy pierwszej z nich krycie odbywało się z zachowaniem reguł społecznego dystansu, które przecież na boisku piłkarskim obowiązywać nie muszą. Gapiostwo Davinsona Sancheza przy golu dwa i trzy było ewidentne, a zastrzeżenia można mieć również do wyprzedzanych na skrzydłach Serge’a Auriera i Bena Daviesa oraz do ustawienia kreowanego przez oskarżonego na lidera defensywy Erica Diera (jako oskarżyciel nie mogę nie przypomnieć w tym miejscu, że faul tego piłkarza na Paulu Pogbie w trakcie meczu z Manchesterem United sprzed kilkunastu dni był kompletnie niepotrzebny). O oskarżonym od lat mówi się, że w każdej kolejnej drużynie ma swoich ulubieńców: w Tottenhamie wydaje się, że jednym z nich jest wspomniany Dier, ale widząc w trakcie tego spotkania siedzącego na ławce rezerwowych Toby’ego Alderweirelda na miejscu Wysokiego Sądu karę uczyniłbym jeszcze surowszą.

Wysoki Sądzie, powiedziałem na początku o zniszczeniu ducha, organizacji i stylu. Zniszczenie organizacji uważam za udowodnione postawą drużyny przy każdym kolejnym golu Sheffield. Zniszczenie stylu również wydaje się ewidentne: w najlepszych momentach gry za czasów nieodżałowanego poprzednika oskarżonego Tottenham grał futbol proaktywny, potrafił rywala zdominować intensywnością pressingu i szybkością ataków, niezależnie od klasy przeciwnika grał zawsze o zwycięstwo, a nawet jeśli przegrywał – walczył zawsze do końca. Owszem, ostatnie miesiące pracy Mauricio Pochettino do udanych nie należały, ale przyczyny jego niepowodzenia były w ogromnej mierze obiektywne (brak wzmocnień i odświeżenia składu wtedy, kiedy był na to moment, plus dewastujący charakter porażki w finale Ligi Mistrzów), a jego następca odziedziczył drużynę zdolną do czegoś więcej niż parkowanie autobusu i wyczekiwanie na błąd rywala. Tottenham, nawet jeśli w przeszłości wyśmiewany jako zbyt „miękki”, należał zawsze do drużyn lubiących piłkę ofensywną, ładną technicznie i opartą na płynnej wymianie podań – laga do przysłowiowego Fellainiego nigdy tu nie uchodziła.

Pozostaje, Wysoki Sądzie, kwestia zniszczenia ducha. Próba, jaką było dziś niewątpliwie nieuznanie wyrównującej bramki Harry’ego Kane’a dostarcza tu interesującego materiału dowodowego. Owszem: decyzja sędziów, choć teoretycznie słuszna, była ewidentnie niesprawiedliwa, ale tym samym otwierała oskarżonemu gigantyczne pole do popisu po zejściu do szatni na przerwę. Czy omawiając ten epizod potrafił zmotywować swoich podopiecznych, wzbudzić w nich sportową złość, przekonać, że mają światu czy nawet sędziom coś do udowodnienia? Wydarzenia drugich czterdziestu pięciu minut kompletnie na to nie wskazywały. Znów oglądaliśmy jałową wymianę podań na własnej połowie, ewentualnie próbę samotnego rajdu, rozbijanego za każdym razem o mur zawodników rywala. Do zdobycia przez Harry’ego Kane’a bramki honorowej Tottenham w tej drugiej połowie nie strzelał ani razu.

Wysoki Sądzie, jeżeli ceni Wysoki Sąd piłkę nożną, jeżeli Wysoki Sąd szanuje i docenia współczesną filozofię futbolu, to zdaję sobie sprawę, że słucha mnie Wysoki Sąd teraz jednym uchem, popatrując stale na ustawiony przed Wysokim Sądem niewielki monitor, na którym z pewnością biegają zawodnicy Manchesteru City i Liverpoolu. W imię więc piłki nożnej, w imię ideałów i zasad jej współczesnej filozofii oraz w imię szacunku do tradycji drużyny prowadzonej przez oskarżonego wnoszę o jak najsurowszy wymiar kary, bo doprawdy nie ma powodu, by zawodnicy tak utalentowani, jak Ndombele, Lo Celso, Alli, Son czy Kane nie prezentowali poziomu choćby zbliżonego do de Bruyne, Sterlinga, Salaha, Mane czy Hendersona. Poza wszystkim innym: trenujący MC i Liverpool Pep Guardiola i Jurgen Klopp, podobnie zresztą jak nieodżałowany poprzednik oskarżonego potrafili i potrafią sprawiać, że dobrzy zawodnicy pod ich skrzydłami stają się jeszcze lepsi. Otóż ci w Tottenhamie nie dość, że nie stali się lepsi, to są cieniami samych siebie z przeszłości.

Wysoki Sądzie, jako się rzekło: wnoszę o jak najsurowszy wymiar kary. Kilka najbliższych lat oskarżony spędzić powinien na trenowaniu drużyny klubowej w chińskiej ekstraklasie, ewentualnie mógłby objąć posadę selekcjonera Kataru, otrzymując tym samym zakaz zbliżania się do Tottenham Hotspur Stadium i do ośrodka treningowego Hotspur Way. Jestem świadom, że w kompetencji Wysokiego Sądu nie leży spowodowanie powrotu nieodżałowanego poprzednika oskarżonego na zajmowane do listopada miejsce pracy, korzystając jednak z faktu, że Wysoki Sąd pokręcił właśnie z uznaniem głową popatrując na bramkę Phila Fodena pozwolę sobie skorzystać z jego nieuwagi i wspomnieć, że na powrocie Zidane’a Real Madryt wcale nie wychodzi tak najgorzej.

Wszystkie alibi Jose Mourinho

4 komentarze

Publiczne krytykowanie zawodnika przez trenera uważam za próbę zrzucenia z siebie odpowiedzialności, umycia rąk i znalezienia kozła ofiarnego.

Z pustego i Salomon nie naleje, co w tym przypadku oznacza: bez Kane’a i Sona nie daliby sobie rady arcymistrzowie trenerskiego fachu, Sacchi, Michels, Cruyff, Ferguson, o bardziej współczesnych, Kloppie czy Guardioli nie wspominając – no i nie mówiąc już o tym, że kiedy Pochettino nie mógł skorzystać z usług Anglika i Koreańczyka, zdołał wygrać tylko jeden mecz. Hmm. Cholera. Czy na pewno taki Guardiola nie dałby rady zrobić z Dele Allego „fałszywej dziewiątki” z prawdziwego zdarzenia, wokół której kręci się plejada atakujących z głębi pola graczy drugiej linii, albo czy nie oduczyłby swoich obrońców i bramkarza nieustannego zagrywania długich podań, co w obecnym Tottenhamie oznacza po prostu oddawanie rywalowi piłki za darmo? Współczesny futbol naprawdę zna przypadki drużyn, które obywają się bez klasycznego snajpera, a które są w stanie mimo wszystko wygrywać mecze.

Owszem, nie pogodziłem się ze stylem gry Tottenhamu pod Jose Mourinho. Nie lubię murowania bramki (inna sprawa, że ta drużyna nie potrafi nawet tego, tracąc mnóstwo goli po błędach obrońców i bramkarzy), nie lubię głębokiego cofnięcia na własną połowę, nie lubię kontr jako jedynego w gruncie rzeczy pozytywnego pomysłu. Nie lubię rezygnacji ze zdominowania rywala, z wysokiego pressingu, z walki o środek boiska. Nie lubię kunktatorstwa. Przyjmuję do wiadomości, że taki wymyślił sobie Mourinho sposób na wygrywanie, ale nie mogę nie zauważyć, że sposób ten nie działa: z Pucharu Anglii Tottenham odpadł przegrywając na własnym boisku (prawda, że po karnych, ale nawet do ich strzelania goście byli lepiej przygotowani) z ostatnią drużyną Premier League. Z Ligi Mistrzów odpadnie we wtorek, z drużyną i trenerem, którzy wciąż są w tych rozgrywkach żółtodziobami, ale których styl gry wydaje się wyprzedzać Mourinho i jego piłkarzy o całą epokę. Nie mogę zapomnieć, że w najlepszych czasach Pochettino Tottenham grał właśnie tak, jak Lipsk Nagelsmanna.

Styl to jednak nie wszystko. Albo inaczej: kwestia stylu nie ogranicza się do tego, co na boisku. Poza nim przecież Jose Mourinho wygrywa zawsze, na konferencjach prasowych narzucając swoją narrację z równą skutecznością co kilkanaście lat temu (chociaż co bardziej dociekliwi dziennikarze mogliby mu wypomnieć, że zaraz po kontuzji Kane’a deklarował, iż przez następne miesiące nie zamierza o nim mówić, bo byłoby to nie fair wobec zdrowych zawodników – a teraz o nieobecności napastnika, a do tego jeszcze Sona, Sissoko i innych leczących urazy, wspomina właściwie za każdym razem). Tottenhamowi nie idzie? Ach, przyszedłem tu dopiero w środku sezonu. Ech, stosowanie VAR-u w tej lidze jest doprawdy poniżej krytyki. Och, kalendarz rozgrywek, w którym przed meczami Ligi Mistrzów nie daje się angielskim drużynom czasu na odpoczynek, układają jakieś cymbały. Uch, tak niezbalansowanego składu – z jednym tylko napastnikiem – nie prowadziłem nigdy. Oj, miałem pewien pomysł na grę, ale kontuzja Bena Daviesa kompletnie go pokrzyżowała. No i ten Kane, i Son, i Sissoko…

Tak, na długiej liście moich powodów do zmartwienia związanych z kibicowaniem Tottenhamowi poczesne miejsce zajmuje właśnie to, które dotyczy stylu, a nie wiąże się bezpośrednio z kwestią filozofii gry. Po zremisowanym wczoraj meczu z Burnley Mourinho dużo i chętnie mówił o zmienionym w przerwie, skądinąd najdroższym w historii Tottenhamu, pomocniku Tanguy Ndombele. Grzmiał, że Francuz powinien wreszcie zrozumieć, z jakimi wymaganiami wiąże się gra w Premier League, i że musi dawać więcej drużynie. Że miał wystarczająco wiele czasu, by odzyskać formę. Że nie będzie dostawał okazji do wykazania się w nieskończoność, bo trenerzy muszą myśleć o całej drużynie, a nie o jednym tylko zawodniku. Że w ciągu tych pierwszych czterdziestu pięciu minut na Turf Moor goście grali w zasadzie bez drugiej linii. Przyznacie: grubo.

Nie był to oczywiście pierwszy raz, kiedy Portugalczyk publicznie krytykuje swojego zawodnika: zarówno Joe Cole, jak Pepe, Hazard, Luke Shaw czy zwłaszcza Pogba mogliby o tym powiedzieć niejedno. Czasem, dodajmy, taka publiczna bura od trenera przynosiła rezultaty. Postawę samego Ndombele trudno skądinąd bronić: jego zdolność utrzymania piłki pod presją, przeniesienia gry od obrony do ataku, celnego podania, dryblingu, także strzału, zwłaszcza w pierwszej fazie sezonu robiła na fanach Tottenhamu bardzo dobre wrażenie, ale później trapiony kontuzjami Francuz grał bardzo nierówno, a ostatnio wyglądał na ociężałego i kompletnie wyczerpanego już w pierwszych minutach po wejściu na boisko; jeden tylko filmik z meczu z Wolverhampton, na którym w zasadzie truchta, zamiast usiłować dogonić atakującego bramkę Tottenhamu Neto, wystarczy do sformułowania aktu oskarżenia. Tylko czy jeśli jesteś trenerem, odpowiedzialnym za rozwój powierzonych ci graczy, tak ostra publiczna krytyka w twoim wykonaniu nie jest w gruncie rzeczy próbą zrzucenia z siebie odpowiedzialności, umycia rąk i znalezienia kozła ofiarnego? Mauricio Pochettino, owszem, stracił do kilku graczy zaufanie i pozbył się ich bez większych ceregieli, ale za pośrednictwem mediów ich nie krytykował; przeciwnie: jego anegdoty o takim Adebayorze były świadectwem oddzielania ocen zawodowych od osobistej sympatii. „Suszarki” należały wprawdzie do stylu sir Aleksa Fergusona, ale i one odbywały się z dala od mediów, no a poza tym działo się to w kompletnie innej epoce.

Jeśli patrzeć na drużynę piłkarską jako element branży rozrywkowej, Daniel Levy nie mógł wybrać lepszego trenera, a miniserial Amazonu o Tottenhamie w sezonie 2019/20 zapowiada się fenomenalnie: sama zmiana trenera, choć wystarczająco dramatyczna, nie będzie wcale punktem kulminacyjnym, a sprawie Ndombelego można w nim poświęcić kilka smakowitych minut. Mnie jednak nie o rozrywkę chodzi. „Kiedyś to był klub piłkarski”, miał powiedzieć opuszczając Tottenham Keith Burkinshaw – trener, który zdobył z tą drużyną Puchar UEFA – protestując przeciwko myśleniu o zespole wyłącznie w kategoriach maszynki do zarabiania pieniędzy. Kiedyś, pozwolę sobie dodać, piłkarzy się tutaj wychowywało, a nie traktowało jako alibi dla własnych niepowodzeń.

List do Pepa

4 komentarze

Życie jest gdzie indziej i piłka jest gdzie indziej, wielce szanowny Pepie Guardiolo. Patent, jaki na nią miałeś, przestał działać. Oczywiście nie jest tak, że Twój odwieczny rywal Jose Mourinho ma jakiś lepszy, jego dzisiejsze zwycięstwo jest raczej funkcją szczęśliwych zbiegów okoliczności, emocji spowodowanych sędziowskimi interwencjami w pierwszej połowie, nieskutecznością Twoich podopiecznych, czerwoną kartką dla Zinczenki i arcydzielnego uderzenia debiutującego w tym meczu Bergwijna (pierwszego w tym spotkaniu strzału na bramkę Edersona – po ponad godzinie gry…). Nie, w dziewięciu na dziesięć podobnych spotkań Tottenham schodziłby z boiska jako przegrany: Lloris nie obroniłby karnego, napastnik przeciwnika trafiłby z metra do bramki w doliczonym czasie gry pierwszej połowy albo jeszcze wcześniej, kiedy bramkarz jakimś cudem strącił piłkę na słupek, jego pomocnik zmieściłby piłkę pod poprzeczką na początku drugich czterdziestu pięciu minut, kiedy Llorisa po zderzeniu z Tangangą nie było jeszcze w bramce, a Alderweireld, rozpaczliwie wybijający futbolówkę z pustej bramki sprezentował ją znowu rywalom. Życie i piłka są w Liverpoolu, gdzie pressing jest dynamiczniejszy i bardziej agresywny niż w najlepszych czasach Barcelony, a tempo przechodzenia od obrony do ataku nieporównywalne z tym, co kiedykolwiek prezentowała którakolwiek z Twoich drużyn. 

Nie pomylę się chyba, jeśli powiem, że nade wszystko nienawidzisz chaosu i że boisko w Twojej głowie przypomina podzieloną na kilkadziesiąt pól szachownicę; że w każdej akcji szukasz ładu i że po wywalczeniu piłki wolisz zwykle „zresetować” grę, wymienić serię podań i dopiero potem poszukać kolejnej szansy dzięki inteligencji, technice, zdolności znalezienia sobie dogodnych pozycji Twoich piłkarzy, nawet za cenę tego, że rywal zdążył w tym czasie się ustawić. W tym meczu próbowałeś tej strategii po raz kolejny – i gdyby nie zmarnowane szanse Aguero czy Gundogana, musiałoby wyjść na Twoje. Wyższość kultury piłkarskiej Manchesteru City nad tym, co przez pierwszą godzinę meczu prezentował Tottenham, nie ulegała wątpliwości. Po jednej stronie szybkie wymiany podań, płynność ruchu, zmiany stron, wszystko podszyte spokojem, konsekwencją, cierpliwością i wyczekiwaniem na moment, gdy skoncentrowana defensywa gospodarzy w końcu się pogubi. Po drugiej stronie rezygnacja z walki o posiadanie piłki, cofnięcie na własną połowę, wyczekiwanie na okazję do kontry, ewentualnie długie piłki zagrywane od bramkarza – w gruncie rzeczy podobna strategia, co podczas niedawnego meczu z Liverpoolem, może tylko bez ostentacyjnego spowalniania gry. Jasne: wejście Sterlinga w kostkę Alliego mogło się łatwo zakończyć czerwoną kartką dla Twojego piłkarza, a wtedy musiałbyś grać w dziesiątkę nie przez pół godziny, ale prawie osiemdziesiąt minut. Z drugiej strony przez tę pierwszą godzinę, ba: przez cały mecz Twój zespół stworzył sobie wystarczająco wiele sytuacji, by wygrać – nawet w ostatnich sekundach po jednym z dośrodkowań Sanchez o mało nie wbił piłki do bramki Llorisa (w golach spodziewanych było 2,3 dla MC, plus karny, i 0.5 dla Tottenhamu).

Teoretycznie więc masz rację. Utopia, jaką napisałeś, jest naprawdę piękna. Jeśli jednak zaczynasz sugerować, że Twój pobyt w Manchesterze zaczyna dobiegać końca i mówisz, że bez wygranej Ligi Mistrzów trzeba go będzie uznać za nieudany, przyznam, że nie bardzo potrafię już wierzyć w tę wygraną. Jeśli Twoim podopiecznym zdarzają się takie wpadki w lidze, jeśli w trakcie dwóch pojedynków z Tottenhamem Twoi piłkarze strzelają 44 razy i trafiają tylko dwa, zaś piłkarze Pochettino i Mourinho strzelają 5 razy, z czego trafiają 4, to cóż dopiero myśleć o wydarzeniach w dwumeczu, po którym przegrywający musi odpaść?

Oczywiście, oczywiście: tematem numer jeden po takim spotkaniu kolejny raz musi być angielska wersja VAR. Czy faul Sterlinga na Allim nie mógł prowadzić do poważnej kontuzji? Dlaczego od faulu Auriera na Aguero do decyzji o karnym musiały minąć prawie dwie minuty bezcelowej bieganiny? Czy Lloris tuż po obronie strzału Gundogana z karnego nie zahaczył Sterlinga i nie spowodował kolejnego karnego, a jeśli nie, to czy Anglik za nurkowanie nie powinien obejrzeć drugiej żółtej kartki? Dlaczego do pierwszej połowy doliczono tylko cztery minuty, chociaż te dwie, jakie upłynęły między faulem Auriera a karnym powinny zostać anulowane, a przerw w grze było poza tym mnóstwo, np. po incydencie Sterling-Alli i szamotaninie w polu karnym po zwarciu Llorisa ze Sterlingiem?

Twojego odwiecznego rywala Jose Mourinho (na szczęście intensywność tego konfliktu osłabła, ale to także argument za tym, że życie jest gdzie indziej) krytykowano za taktykę obraną podczas meczu z Liverpoolem – choć wówczas jego piłkarze byli o włos od wyrównania; dziś pewnie, choć Tottenham nie grał wiele lepiej niż wtedy, wychwalać się go będzie wniebogłosy. Owszem, zdołał poukładać drużynę, kolejny raz stosując prawo słabszego. Owszem, może być dumny z postawy swojego kapitana. Owszem, kolejny raz nie zawiódł go młody Tanganga, w porównaniu z kilkoma słabszymi ostatnio meczami dobrze zagrał Sanchez, a znakomicie – Alderweireld. Owszem, ciężko pracujący Winks na długie tygodnie zapewnił sobie miejsce w pierwszym składzie obok z tygodnia na tydzień lepiej czującego się w Premier League Lo Celso. Owszem, debiutujący Bergwijn w kluczowym momencie spotkania przyjął i strzelił idealnie, podobnie jak kilka minut później Son, którego wcześniej chyba wszyscy oglądający ten mecz musieli uznawać za najsłabszego na boisku (Alliego usprawiedliwiał chyba szok po faulu Sterlinga). Owszem, drużyna walczyła, wierzyła i konsekwentnie robiła swoje. Tak, w sumie jestem cholernie zadowolony. Powiesz może, że zagrywanie do Lucasa długich piłek zupełnie jakby był Harrym Kane’em mija się z celem i że mając tak szybki tercet jak Son, Bergwijn i Lucas właśnie Jurgen Klopp potrafiłby stworzyć przerażająco skuteczną maszynkę do wygrywania? I tym razem będziesz miał rację. Życie jest gdzie indziej. Jurgen wie.

Tren dla Eriksena

3 komentarze

Gdybyśmy zostaliśmy sami, książę, moglibyśmy porozmawiać jak mężczyzna z mężczyzną, ale  wysiadasz właśnie z samolotu na mediolańskim lotnisku i wiem, że widzisz tyle co martwa mrówka. Gdybyśmy zostali sami, powiedziałbym ci z pewnością, że nigdy nie mogłem myśleć o twoich asystach bez uśmiechu, i że teraz, kiedy zapisują ci w kontrakcie z Interem premię za każdą z nich, czuję się tak samo bezbronny jak wtedy, kiedy przychodziłeś, a nadzieje na sukcesy mojego klubu były równie mikre. To jest właśnie koniec, Christianie, nie będzie gromnic i śpiewu, wybierzemy sobie innego do uwielbiania, tyle że nie będzie on już dyrygentem, reżyserem czy artystą, skoro nowy trener próbuje wziąć klub za gardło i wstrząsnąć nim trochę. Wiem, że tak czy owak musiałeś odejść – zapowiadałeś to jeszcze za czasów trenera poprzednika. Widzę też, że ten nowy pracuje już nad projektem murowania bramki i zamierza obmyśleć lepszy system fauli taktycznych, a to, co po nim zostanie – po pierwszych dwóch miesiącach trudno mieć złudzenia – będzie spaloną ziemią. Nigdy się nie spotkamy, Christianie, no chyba że za piętnaście lat, kiedy zakończysz karierę i z poczuciem, że nigdzie nie było ci tak dobrze jak w Tottenhamie, wrócisz na mecz legend, a ja będę cię oklaskiwać jak rok temu Berbatowa.

W gruncie rzeczy nie mam do ciebie pretensji. Z mojego klubu odeszło przed tobą tylu świetnych piłkarzy – Bale, Modrić, Klinsmann, Gascoigne, Lineker – że naprawdę zdążyłem się przyzwyczaić. I Jose Mourinho, i Mauricio Pochettino zresztą, po tym, jak powiedziałeś im, że stęskniłeś się za nowymi wyzwaniami i nie chcesz przedłużyć umowy z Tottenhamem, nie mieli nigdy poczucia, że nie przykładasz się do treningów albo że psujesz atmosferę w drużynie: przeciwnie, stawiali cię za wzór profesjonalizmu i dystansowali się od kibiców, którzy w końcu zaczęli buczeć, gdy spiker odczytywał twoje nazwisko. Jasne: wiele razy w ciągu tych ostatnich miesięcy byłem rozczarowany nie tylko twoją decyzją – kibic zawsze będzie uważał, że jego klub jest tym najważniejszym, z niechęcią traktując zawodników, którzy kierując się żelazną logiką dochodzą do odmiennego zdania – ale także twoimi występami. Latem pudłowałeś karne w sparringach z Bayernem i Interem, a potem również w meczu Pucharu Ligi z Colchester – i choć np. na inaugurację sezonu z Aston Villą twoje wejście z ławki pozwoliło odwrócić losy spotkania i wygrać, to przecież sam wiesz najlepiej, jak bardzo nierówna była twoja forma jesienią. Dośrodkowania z rzutów rożnych kończące się zazwyczaj na pierwszym piłkarzu obrony, niecelne podania, strzały lądujące gdzieś w trybunach albo na tyle anemiczne, że z łatwością łapane przez bramkarza – tak, gdybyśmy zostali sami i wspólnie obejrzeli kilka powtórek, z pewnością przyznałbyś, że Pochettino i Mourinho wiele razy trzymali cię na ławce nie tylko dlatego, że szukali już sposobu na ułożenie sobie życia bez ciebie. Wszyscy wiemy, na ile stać Christiana Eriksena, kiedy jest w pełni skupiony.

Może tak zresztą należałoby tłumaczyć to buczenie. Książęta duńscy dobrzy są w paradoksach, więc z pewnością ten zrozumiesz: silne emocje fanów, związane z twoim odejściem, wynikają z tego, jak byłeś dla nich ważny. A byłeś ważny, bo byłeś bardzo dobry, po prostu, i to przez bardzo długi czas. Dwieście dwadzieścia sześć meczów, pięćset siedemdziesiąt jeden sytuacji wypracowanych kolegom, sześćdziesiąt dwie asysty (cztery sezony z rzędu z ponad dziesięcioma na koncie, co przed tobą udało się tylko Beckhamowi…), a do tego pięćdziesiąt jeden goli, z czego dwadzieścia trzy z dystansu… Do twojej regularności można się było przyzwyczaić i, na Boga, naprawdę się przyzwyczailiśmy.

Kiedy przychodziłeś do Tottenhamu, w sierpniu 2013 roku, prezydentem Stanów Zjednoczonych był jeszcze Barack Obama, rządy w moim kraju sprawował Donald Tusk, a na czele miejscowej listy przebojów przewodził utwór „God is Dead?” zespołu Black Sabbath. Pamiętasz taki kawałek? Oby nie. Arystokraci futbolu powinni obcować z muzyką bardziej wyrafinowaną i dlatego zawsze, gdy przyglądałem się, jak ze słuchawkami na uszach i nieobecną miną wchodzisz na stadion, fantazjowałem, że kontemplujesz, jak któryś z wielkich dyrygentów – Herreweghe? Gardiner? sam Nikolaus Harnoncourt może? – prowadzi wykonanie bachowskiej kantaty. 

O gustach nie będziemy już jednak dyskutować. Ani o słuszności dokonywanych przez ciebie wyborów. Może i masz prawo myśleć, że straciłeś tu najlepsze lata. Że gdybyś odszedł rok czy dwa wcześniej, osiągnąłbyś więcej. Zapewne gdybyś odszedł rok czy dwa wcześniej, trafiłbyś do lepszego klubu i byłbyś w lepszej formie. Myśmy na tę formę wtedy jeszcze nie mogli narzekać. Już w chwili, kiedy przychodziłeś, po tym, jak północny Londyn opuścił właśnie Gareth Bale, a za oszałamiającą kasę z jego transferu prezes Daniel Levy do spółki z dyrektorem sportowym Franco Baldinim i trenerem Andre Villas-Boasem sprowadzili aż siedmiu piłkarzy (Roberto Soldado, Erika Lamelę, Etienne’a Capoue, Vlada Chirichesa, Nacera Chadli, Paulinho i właśnie ciebie), wydawałeś się jedyną tak naprawdę udaną inwestycją tamtego lata.

Pierwsze lata straciłeś oczywiście, jak my wszyscy i jak cały Tottenham, chociaż i za czasów schyłkowego AVB, i za kadencji Tima Sherwooda, byłeś jednym z nielicznych jasnych punktów drużyny i tak zwana adaptacja do wymagań Premier League nie sprawiła ci najmniejszych problemów. Później, kiedy za oblicze Tottenhamu zaczął odpowiadać Mauricio Pochettino, stałeś się jednym z najświetniejszych piłkarzy angielskiej ekstraklasy. Jasne: tutejsze media zachwycały się głównie skutecznością Kane’a czy zuchwałością Alliego, ale wiesz, jacy są dziennikarze – zawsze będą chwalić przede wszystkim swoich. Prawdziwi eksperci nie mieli wątpliwości: najlepszego Eriksena można było zestawiać z najlepszym Özilem, najlepszym Silvą czy de Bruyne, i wcale nie było powiedziane, który z nich więcej widzi i lepiej dyryguje. Strzelałeś ważne bramki w Premier League. Zachowywałeś zimną krew w Lidze Mistrzów, kiedy w końcu Tottenham zaczął w niej grać. Trafiałeś z rzutów wolnych, o czym niejedno mógłby powiedzieć Łukasz Fabiański, ale też bramkarz Sheffield United, którego w styczniu 2015 pokonywałeś w półfinale Pucharu Ligi. Niezliczoną ilość razy odbierałeś piłkę na połowie rywali i w ogóle w pressingu byłeś niestrudzony, o czym świadczyły także statystyki przebiegniętych kilometrów – w Tottenhamie zwykle miewałeś ich najwięcej – i fakt, że tak wiele bramek zdobywałeś w ostatnich sekundach meczów. Nie byłeś nigdy wybitnym dryblerem, ale tej akurat sztuki nie potrzebowałeś: czy ustawiano cię jako jednego ze skrajnych atakujących, czy za plecami napastnika, czy może w środku pola, zawsze wiedziałeś, gdzie pobiec, by zgubić krycie, dać kolegom możliwość podania, a potem samemu przekazać piłkę dalej. Krótko mówiąc: byłeś arcymistrzem wynajdywania sobie wolnej przestrzeni i to nawet w meczach, podczas których rywale robili wszystko, by cię jej pozbawić.

Tak, mam wciąż na ścianie oprawioną okładkę „Przeglądu Sportowego” ze zdjęciem, na którym jesteś obok Sona – z meczu, po którym Tottenham awansował do półfinału Ligi Mistrzów (mniejsza z tym, że w jego ostatnich sekundach to ty straciłeś piłkę i po trafieniu Sterlinga miłościwie ratował nas VAR). Tak, pamiętam dwie twoje asysty przy bramkach wchodzącego na drugi słupek Alliego w wygranym 2:0 spotkaniu z Chelsea, może twoim najlepszym w koszulce z kogutem na piersi. Tak, krzyczałem, gdy twoje kolejne trafienie z dystansu pozwoliło wygrać pierwsze od 28 lat ligowe derby na Stamford Bridge. Tak, głosowałem na ciebie, gdy po zakończeniu najlepszego sezonu Mauricio Pochettino w Tottenhamie (2016/17; zdobyłeś wtedy 8 bramek i miałeś piętnaście asyst) kibice z północnego Londynu uznawali się za piłkarza roku. Tak, wciąż się zastanawiam, co by było, gdyby po tamtym sezonie oprócz środków na budowę stadionu prezes Levy znalazł też środki na budowę drużyny – wokół ciebie i Harry’ego, rzecz jasna. Co by było, gdyby zabrał się za to jeszcze rok później, kiedy wybierano cię do najlepszej jedenastki sezonu Premier League?

Cóż mogę powiedzieć jeszcze, książę? Zrobiłeś to, co do ciebie należało i masz spokój? Wybrałeś część łatwiejszą? Może po prostu: żegnaj, książę. Tottenham nie był więzieniem.

Tottenham z Liverpoolem: prawo słabszego

Dodaj komentarz

Wreszcie to zobaczyliśmy. Gdyby nie twarze aż za dobrze nam znane, kojarzone z koszulkami Tottenhamu stanowczo zbyt długo (na tyle długo, by cykl sukcesów tej drużyny dobiegł końca, a ponieważ nie przebudowano jej i nie wzmocniono na czas, to na rozpoczęcie następnego trzeba będzie zaczekać Bóg wie, ile), to można by pomyśleć, że Jose Mourinho prowadzi Inter, Chelsea, Porto albo nawet Leirię, bo przecież tam po raz pierwszy stosował niski blok i przekonywał drużynę do cofnięcia się, wytrzymania naporu rywali, a następnie ukąszenia go z kontry. Z siedmiopunktowego planu wygrywania wielkich meczów, który – zdaniem jednego z jego biografów, Diego Torresa – Portugalczyk opracował na wczesnym etapie kariery, do wczorajszego pojedynku z Liverpoolem stosowało się bardzo wiele. Weźmy już pierwszy punkt,  „Mecz wygrywa drużyna, która popełni mniej błędów”: gdyby Tottenham nie popełnił błędu przy ćwiczonej skądinąd, o czym mówił Mourinho na pomeczowej konferencji, obronie przed rozegraniem przez rywala piłki z autu, nie straciłby gola (pal licho, że w tej akcji błąd popełnili też sędziowie i aut powinni przyznać gospodarzom). Weźmy punkt drugi: „W piłce nożnej opłaca się prowokować rywali do ich popełniania”; pomyłek Liverpoolu było w tym meczu naprawdę sporo, co wprost wynikało z punktu czwartego: „Kto jest częściej przy piłce, ten bardziej naraża się na ryzyko popełnienia błędu” i piątego: „Im mniej ktoś jest przy piłce, tym mniejsza szansa, że zrobi błąd”. Tak, to był klasyczny Mourinho, niedbający o posiadanie piłki (po pierwszym kwadransie Liverpool miał osiemdziesiąt procent), niedbający o próby jej rozgrywania (statystyki celnych podań w pierwszej połowie ledwo przekroczyły siedemdziesiąt procent), o atakowanie rywala już na jego połowie, o próbę narzucenia mu swoich warunków; Mourinho przekonany (punkt szósty), że „kto jest przy piłce, ten się boi” i wpajający swoim piłkarzom (punkt siódmy), że „kto nie jest przy piłce, jest tak naprawdę silniejszy”.

Na tym etapie rozwoju obu drużyn trudno mu się nawet dziwić. Liverpool jest wszak u szczytu potęgi, niepokonany od początku sezonu, a jeśli tę statystykę pociągnąć dłużej, to od trzydziestu ośmiu kolejek, w tabeli ma sześćdziesiąt jeden punktów na sześćdziesiąt trzy możliwe, co jest rekordem we wszystkich pięciu największych ligach Europy; Liverpool to triumfator ubiegłorocznej Ligi Mistrzów, Liverpool imponuje przygotowaniem fizycznym, Liverpool ma najlepszą parę bocznych obrońców świata, najlepszego środkowego obrońcę i jednego z najlepszych bramkarzy, o fenomenalnym tercecie ofensywnym nie wspominam, podobnie jak o niezbyt w kontekście wszystkich tych gwiazd docenianych, a w pressingu, rozbijaniu akcji rywali i przyspieszaniu akcji własnej drużyny bezcennych środkowych pomocnikach. Co jego szybkości i zdecydowaniu, co jego poczuciu bycia na fali, co jego aury niezwyciężonego może przeciwstawić Tottenham, rozbity psychicznie po fatalnym początku sezonu i nie do końca podniesiony dzięki zmianie trenera, Tottenham wypalony (także po finałowej klęsce z tymże Liverpoolem w Champions League, ale przede wszystkim zbyt długim czasem wspólnej pracy z Mauricio Pochettino, bez koniecznego już półtora roku temu przewietrzenia szatni), a w dodatku jeszcze osłabiony brakiem Kane’a, Ndombelego, Sissoko i Llorisa, z grającym/niegrającym, będącym od dawna jedną nogą poza klubem Eriksenem?

Tak: tutaj trzeba było zastosować „prawo słabszego”, jak niegdyś robiła to Krylia Sowietow. Nawet kibice Tottenhamu zdawali sobie sprawę, że próba wejścia z Liverpoolem w zwarcie – za czasów Pochettino będąca oczywistością – dziś oznaczałaby samobójstwo z gatunku tych, jakie stawały się udziałem zespołu z White Hart Lane w czasach Andre Villas-Boasa czy Tima Sherwooda. Tak, to dojmująca konkluzja, ale trudno się z nią nie zgodzić: kto stoi w miejscu, ten się cofa. Jak mówił w pomeczowej analizie Jamie Carragher, kiedy prowadził go Pochettino Tottenham był jeden czy dwa transfery od mistrzostwa kraju, a dziś jest cztery czy pięć transferów od odzyskania poziomu, na jakim grał za czasów Pochettino. Szybko to poszło.

Czy Jose Mourinho kiedykolwiek zdoła z tym klubem wspiąć się na ów poziom, to oczywiście inna kwestia. Wczoraj jednakowoż zrobił wszystko, co mógł, by nie tylko zminimalizować ryzyko klęski, ale i spróbować – w odpowiedniej chwili i po swojemu – powalczyć o sukces. Mieli swoje szanse Lucas, Son i Alli w pierwszej połowie, by gospodarze objęli prowadzenie – po szybkim, dalekim wykopie od Gazzanigi czy Alderweirelda, po dalekim wyrzucie z autu Rose’a, po chwili gapiostwa, zawahania czy właśnie: po błędzie zbyt długo utrzymujących się przy piłce rywali. Mieli swoje, dużo lepsze okazje Son i Lo Celso w drugiej połowie, kiedy drużyna goniła wynik, a w ostatnich dwudziestu minutach kolejny raz trafiający ze zmianami Mourinho postanowił grać już na większym ryzyku. Zważywszy na wszystkie okoliczności, z których nieobecność Kane’a wypadałoby jednak wymienić na pierwszym miejscu (o tym, co potrafi zrobić z piłką w polu karnym rasowy snajper przekonał najlepiej Firmino), był to mecz dla Tottenhamu zaskakująco udany. Nie dość, że zadebiutował kolejny wychowanek, Japhet Tanganga, nie dość, że przez niemal całe spotkanie ów młody chłopak świetnie radził sobie z Salahe i Mane, a po faulu na nim Robertson mógł nawet zobaczyć czerwoną kartkę – to cała drużyna znów sprawiała wrażenie poukładanej, mającej jakiś plan i potrafiącej go realizować. A że był to plan ułożony w oparciu o prawo słabszego? Lepiej zacznijcie się przyzwyczajać.

Daleki strzał Krzysztofa Piątka

Dodaj komentarz

Nigdy wcześniej nie widziała na mojej twarzy takiego grymasu (nigdy później, dodajmy, również). Był czwartkowy poranek 1 września 2005 roku, nie mieliśmy jeszcze dzieci, a w redakcji miałem jakieś spotkanie dopiero koło jedenastej, więc żadne z nas nie spieszyło się ze wstawaniem, zwłaszcza że poprzedniego dnia wieczorem zamykało się okienko transferowe i do samego końca (za chwilę się okaże, czy faktycznie do końca) sprawdzałem najświeższe wieści z Londynu. Pamiętam, że położyłem się spać zadowolony: to było okienko, w którym do Tottenhamu przyszedł Edgar Davids, a wcześniej między innymi młodziutki Aaron Lennon, ostatniego dnia zaś prezes postanowił dorzucić Martinowi Jolowi jeszcze Jermaine’a Jenasa i koreańskiego lewego obrońcę Lee Young-Pyo. Mieszkaliśmy wtedy na Emaus, blisko Rudawy, przez okna wpadało słońce, dzień zapowiadał się naprawdę przyjemnie, coś mnie jednak podkusiło, by w drodze pod prysznic włączyć komputer i sprawdzić, jak na kibicowskich forach komentuje się transfer Jenasa: czy ów złoty niegdyś młodzieniec i ulubieniec sir Bobby’ego Robsona może odzyskać na White Hart Lane pełnię formy? Twittera jeszcze nie było, wieści nie roznosiły się aż tak błyskawicznie, więc chwilę mi zajęło, zanim przeczytałem, że późną nocą Tottenham sfinalizował jeszcze jeden zakup.

Jaki to był grymas? Podobno miałem twarz zupełnie stężałą, jakby dotknął mnie stupor. Nie poruszałem się i nie mówiłem, nie reagowałem na wypowiadane do mnie słowa, miałem wzrok utkwiony w jednym punkcie: w ekranie komputera, na którym czytałem opinię Martina Jola, że Grzegorz Rasiak to wysoki i ciężko pracujący snajper z dobrymi statystykami strzeleckimi, regularnie występujący w reprezentacji Polski, który ma szansę sprawdzić się także w północnym Londynie.

Byłem naprawdę przerażony. Nie chodziło o stosunek do samego piłkarza, który w Championship faktycznie radził sobie całkiem nieźle i z którego żarty części polskiej publiki przyjmowałem bez cienia sympatii. Chodziło o obawę, że moje intymne hobby zacznie nagle podzielać cały naród, że mój blisko dwudziestoletni już związek z Tottenhamem zacznie być traktowany jako rodzaj sezonowej mody, no i że koledzy z redakcji będą się teraz ze mnie nabijać po każdym przegranym meczu.

Piszę o tym dzisiaj i sam widzę, ile się zmieniło: ów dobijający się wówczas do europejskich pucharów angielski średniak o świetnej przeszłości, któremu zacząłem kibicować w drugiej połowie lat osiemdziesiątych minionego stulecia, zdołał przebić niejeden rozpościerający się nad nim sufit. Zaczął regularnie grać w Lidze Mistrzów (wtedy rzecz niemal nie do wyobrażenia; Martin Jol był pierwszy, który otarł się o awans, ale zatruta lazanią drużyna straciła szansę w ostatniej kolejce), ba: przed rokiem wystąpił nawet w finale, raz czy drugi próbował walczyć o mistrzostwo Anglii, wybudował nowy stadion i finansowo zaczął gonić najbogatsze kluby kontynentu, zatrudnił podupadłego nieco, ale wciąż jednego z najgłośniejszych trenerów świata, w dodatku na miejsce szkoleniowca, którego autobiografia ukazała się także nad Wisłą. Nie, to już od dawna nie jest intymne hobby i także dlatego ewentualne pojawienie się Krzysztofa Piątka w północnym Londynie nie będzie dla mnie żadną traumą.

Oczywiście, oczywiście: w pierwszym rzędzie nie będzie ono traumą dlatego, że w moim kibicowaniu osiągnąłem już chyba stan niejakiej dojrzałości i nawet bezpośredni powód tego transferu, czyli kontuzję i operację Harry’ego Kane’a, przyjąłem jak ktoś, kto z niejednym takim ciosem musiał się pogodzić (nawiasem mówiąc: znacie chyba to nieco dwuznaczne uczucie, w którym smutek na wieść o czyimś urazie wiąże się z ekscytacją związaną ze zwiększeniem szans na granie jakichś młodych zdolnych zawodników z zaplecza). W drugim rzędzie zaś, samo sprowadzenie Piątka do Tottenhamu prowadzonego przez Jose Mourinho wydaje się zwyczajnie sensowne. Jakkolwiek głośno Portugalczyk deklarowałby, że się zmienił i że w nowym klubie szuka formuły odpowiadającej nowym podopiecznym, nie wydaje się przecież, że nagle porzuci wszystkie swoje trenerskie pryncypia i zacznie na przykład układać skład pełen „fałszywych dziewiątek”. Nawet w pierwszym meczu pod nieobecność Kane’a jego obrońcy wciąż grali długie piłki do Sona czy Moury i nawet w jego trakcie Brazylijczyk zdobył bramkę głową po dośrodkowaniu Auriera. Najprościej mówiąc: drużyny Mourinho zawsze potrzebowały klasycznej „dziewiątki”.

Dalej: ze zdrowiem Kane’a z sezonu na sezon jest gorzej. Przerwy Anglika w grze są coraz dłuższe, a stan jego ścięgien i kostek – coraz bardziej niepokojący. Niewykluczone, że będzie tak również w przyszłości: że sprowadzony do klubu Piątek nie musi zakładać, że będzie dostawał szansę tylko w końcówkach i mniej ważnych meczach pucharowych. Niewykluczone także, że rola samego Kane’a będzie ewoluowała: że Anglik chętniej będzie grał nieco dalej od bramki, wykorzystując swój talent do gry kombinacyjnej i pracując na bramki kolegów. Już nie mówię o tym – to najdalszy strzał – że po tylu kryzysach i przesileniach w klubie on także może zacząć myśleć o przeprowadzce do innej drużyny, może w lidze mniej dla jego zdrowia wymagającej.

To naprawdę najdalszy strzał. Najpierw Krzysztof Piątek musi w ogóle przyjść do Tottenhamu. Potem: przypomnieć sobie szalony czas ubiegłego sezonu, w którym wychodziło mu wszystko – bo w tym rozczarowuje, jak zresztą cały Milan. Tyle że to samo można, niestety, powiedzieć o Tottenhamie. Czy z dwóch minusów można zrobić plus w piłce nożnej? Czy nowy początek, nowi koledzy, nowy – sensowniejszy niewątpliwie – trener pozwoli Polakowi odzyskać radość strzelania bramek? O tym, jak bezlitosną ligą jest Premier League przekonywało się już wielu zawodników sprowadzanych do Tottenhamu, z napastników można by wymienić nie tylko Grzegorza Rasiaka, ale także np. Serhija Rebrowa. Od początku sezonu wielkie kłopoty z aklimatyzacją ma najdroższy zawodnik w historii klubu, Tanguy Ndombele. Generalnie: proces przebudowy tej drużyny powinien był się zacząć jakieś półtora roku temu, jej najlepszy czas minął i wszystko wskazuje na to, że samo zatrudnienie Mourinho nie rozwiązało żadnego z klubowych problemów. Te najważniejsze wiążą się zresztą nie z kontuzją środkowego napastnika, ale z dezorganizacją gry defensywnej i brakiem kreatywności w środku pola oraz idącą w ślad za tym utratą tożsamości, która za najlepszych czasów Mauricio Pochettino opierała się na szybkości, wytrzymałości i pressingu (nie mówię już o tym, że z co najmniej kilkoma ważnymi piłkarzami klub chciałby się pożegnać, a kilku chciałoby odejść samemu – to zresztą powód, dla którego osobiście spodziewałbym się, że negocjacje z Milanem mogą trochę potrwać i prezes Levy spróbuje w ramach umowy opchnąć Włochom np. Victora Wanyamę).

Jeżeli Krzysztof Piątek przyjdzie do Tottenhamu, trafi na plac budowy. Wygląd fasady remontowanego obiektu niewątpliwie się poprawi (niewątpliwie też lepiej będzie wyglądał w serialu Amazonu), problem w tym, że fundamenty, elektryczność i kanalizacja też są do remontu.

Gustavus obiit – natus est Conradus

21 komentarzy

A może Mourinho w Tottenhamie jest po to, żeby kibice i piłkarze tego klubu poczuli smak wygrywania. Nawet jeśli to nie potrwa długo i będzie miało swoją cenę.

Com napisał, napisałem. „Że każdemu nowemu menedżerowi Tottenhamu daję potężny kredyt zaufania, jest rzeczą oczywistą. Podobnie jak to, że jak każdy prawdziwy kibic natychmiast robię się jednooki i zauważam wyłącznie to, co pozwala mi wierzyć w nadejście nowej wspaniałej ery” – to słowa z lipca 2012, kiedy Tottenham zatrudniał Andre Villas-Boasa, powtórzone w maju 2014, kiedy na White Hart Lane pojawił się Mauricio Pochettino. Pojawił się i w pierwszym wywiadzie dla klubowej telewizji obiecał, że zrobi wszystko, żebyśmy mogli być znowu dumni z tego klubu. Obiecał i dotrzymał słowa. Jeszcze jak dotrzymał.

Nie. Dość. Koniec. Pora otrzeć łzy. Wykasować z pamięci tweety z podziękowaniami od piłkarzy, w których każdy podkreślał nie tylko to, że Pochettino był dla nich szefem, ale też przyjacielem i wzorem. Przestać się wkurzać na to, że kłopoty, jakie przeżywał w ostatnich miesiącach Tottenham, w znikomym stopniu były winą trenera: że kłopoty te przewidywał i zapowiadał od dawna, ba – sugerował rozwiązania. Nie wrzucać już więcej na Facebooka czy Twittera zdjęć i filmów z najpiękniejszymi momentami jego pięciolatki. Z góry pogodzić się z tym, że za niedługi czas przyjdzie go oglądać na ławce któregoś z najlepszych klubów Europy. Chować w sercu wdzięczność, ale uznać, że naprawdę zaczął się nowy etap. Trzeba z żywymi naprzód iść, Michale. Umarł Maurycy, już go zresztą pożegnałeś, narodził się Józef.

Józef, ze wszystkich trenerów świata akurat ten, z którego obecnością na ławce Tottenhamu pogodzić ci się najtrudniej. Jak masz się zrobić jednookim, myśląc o człowieku, który o mały włos sam nie wybił oka jednemu z rywali? Którego pycha i egotyzm stały się w świecie futbolu do tego stopnia przysłowiowe, że felietonista „Guardiana” po jego pierwszej konferencji prasowej napisał, że oto na stadionie Tottenhamu pojawia się drugi gigantyczny kogut, czyniąc aluzję chyba nie tylko do statui wznoszącej się nad trybuną centralną, bo używając przy tym dość wieloznacznego słowa „cock”? Który – jak powiedział kiedyś jednemu z jego biografów dyrektor zarządzanej przez Jorge Mendesa agencji Gestifute – jak tylko sprawy przestają iść w dobrym kierunku, nie trzyma się linii klubu, tylko zaczyna grać na siebie? Co może jeszcze ważniejsze: którego spojrzenie na futbol, gwarantujące tyle sukcesów w pierwszej dekadzie XXI wieku, w ostatnich latach stało się boleśnie nieaktualne, o czym w trakcie jego pracy w Madrycie, Londynie i Manchesterze przekonywali tak dobitnie Pep Guardiola, Jurgen Klopp, a nawet Mauricio Pochettino, którego Tottenham rozgromił przecież jego piłkarzy na Old Trafford?

Nie. Dość. Koniec. Józef Mourinho to przecież nie tylko jedno z kilku najgorętszych wciąż nazwisk na futbolowym firmamencie (nazwisk, dodajmy, będących jeszcze kilka lat temu poza zasięgiem Tottenhamu, nie tylko z powodu tego, że jemu wiodło się wówczas lepiej – jego nowemu klubowi wiodło się wówczas zdecydowanie gorzej…), kojarzonych nie tylko przez kibiców piłki nożnej. To, że mamy do czynienia z marką, która w oczach prezesa Levy’ego powiększa rynkową pozycję zarządzanego przezeń klubu, jest rzeczą oczywistą. Jasne jest, że z Mourinho na pokładzie wciąż można liczyć na sprzedanie praw do nazwy stadionu za wyższą cenę i na większą widownię kręconego przez cały czas serialu Amazonu – spekulacja porównywalna z tymi, dzięki którym sprowadzanie do Tottenhamu Japończyka Tody, Amerykanów Dempseya czy Yedlina albo Koreańczyka Sona, miało zwiększyć zainteresowanie klubem na tamtejszych rynkach, tyle że na nieporównanie większą skalę. Zamiarem prezesa zawsze było zbudowanie globalnej marki, i w tym sensie jest bliżej celu nawet niż parę miesięcy temu, kiedy Tottenham grał w finale Ligi Mistrzów.

Na pierwszej konferencji prasowej nowego szkoleniowca stawiło się dziewięćdziesięciu czterech dziennikarzy. Relacjonowały ją media całego świata, nie tylko na stronach sportowych. Tu wszystko jest logiczne: piłka nożna w oczach prezesa Levy’ego i jemu podobnych jest dziedziną tyleż sportu, co ekonomii, a klub jest po prostu „dostarczycielem kontentu” w branży rozrywkowej. Najwspanialszy stadion świata? Kibice mają w nim spędzić cały dzień, nie tylko oglądając jakiś tam mecz, ale także pijąc piwo, jedząc i robiąc zakupy, jak w galerii handlowej. Tak po prostu jest. Nie ma się co obrażać.

Józef nie zdobędzie więc Tottenhamowi mistrzostwa kraju, choć mówi, że w przyszłym roku spróbuje. Nie do tego został wynajęty. Realistyczny plan na polu sportowym to obronienie miejsca w pierwszej czwórce (będzie to cholernie trudne, ale na tym etapie sezonu nie jest jeszcze niemożliwe), występy w Lidze Mistrzów na wiosnę (wysoce prawdopodobne) i powalczenie o Puchar Anglii (przy szczęśliwych losowaniach i znając sposoby, jakimi Mourinho rozgrywał boje pucharowe – również niewykluczone), nade wszystko jednak: spowodowanie, że biznes będzie kręcił się nadal. Że liczba transmisji telewizyjnych dołującej drużyny nie spadnie, podobnie jak nie zmniejszy się frekwencja na stadionie. Z Mourinho jest przecież tak, jak z podstarzałą gwiazdą rocka, taką po licznych botoksach i farbach, co to od lat nie nagrała niczego naprawdę ciekawego, ale i tak zapełnia stadiony grając te same kawałki, co dwadzieścia czy pięćdziesiąt lat temu, bo ludzie wciąż chcą ich słuchać. Jesteśmy w końcu w branży rozrywkowej.

Nie. Dość. Koniec. Jest przecież w Józefie coś jeszcze niż zdolność przyciągnięcia uwagi mediów zgrabną ripostą.

Te na pierwszej konferencji w Tottenhamie nie były zresztą (sceptyk powiedziałby: jeszcze nie musiały być…) złośliwe czy agresywne. Jak na obu inauguracjach w Chelsea, jak podczas premiery w Manchesterze, obejrzeliśmy człowieka asertywnego, ale spokojnego, zadowolonego z siebie i z miejsca, w którym się znalazł na tym etapie życia, z łatwością radzącego sobie z każdą zastawioną przez dziennikarzy pułapką (Powiedział kiedyś, że jest zbyt mocno związany z Chelsea, żeby pracować w Tottenhamie? Ale to było przed tym, jak Chelsea go zwolniła…). Jeśli ocierającego się o bufonadę, to przecież dlatego, że ma podstawy, by dobrze o sobie myśleć (Czy to porażka w finale Ligi Mistrzów tak źle wpłynęła na piłkarzy Tottenhamu? Nie wie, bo nigdy nie przegrał w finale Ligi Mistrzów). Człowieka, który wie, co powiedzieć w tym właśnie miejscu i momencie, począwszy od podziękowań i ciepłych słów pod adresem poprzednika, dla którego ten klub będzie miał zawsze otwarte drzwi i który błyskawicznie znajdzie nową, świetną pracę, przez komplementy pod adresem nowych podopiecznych (jestem tu ze względu na nich, wielu z nich próbowałem kiedyś kupić, a niektórych nie próbowałem tylko dlatego, że wiedziałem, że są nie do wyjęcia), po słowa, które z pewnością chciał usłyszeć pracodawca (o chęci stawiania na młodych) i które pragnęli usłyszeć kibice (że nie zamierza radykalnie zmieniać stylu gry, że styl gry zawsze zależy od profilu drużyny i oczekiwań klubu, że najważniejszy jest zespół, a piłkarzy można uważać za „wielkich” tylko wtedy, kiedy sprawiają, że grający z nimi koledzy stają się jeszcze lepsi). „Jestem tu, żeby kontynuować proces i ewentualnie dopełnić go własnymi pomysłami, ale stawiając na rozwój: nie chcę burzyć stabilności ani mieszać piłkarzom w głowach” – mówił. „W piłce nożnej musisz przede wszystkim chcieć siebie wyrazić” – dodawał, co brzmiało jak cytat z nieodżałowanego poprzednika.

Nie. Dość. Koniec. Nie musisz wierzyć, że Józef stanie się apostołem futbolu proaktywnego, takiego, który lubisz, odważnego i pięknego dla oka. Sedno problemu, z którym wiąże się dla ciebie pojawienie się Mourinho w twoim klubie, polega przecież na tym, że jemu chodzi o coś, o co tobie tak naprawdę nigdy w kibicowaniu nie chodziło. O wygrywanie. O smak bycia pierwszym. O sukces. To z niezłomną wolą zwyciężania będziesz się musiał w najbliższych miesiącach mierzyć. Z wolą zwyciężania, które, tak jest: ma swoją cenę. Cenę konfliktów z całym światem i manipulacji. Cenę biernej, a czasami może nawet i czynnej agresji. 

Wiesz dobrze, że Józef będzie błyskotliwy i czarujący tak długo, jak długo będzie wygrywał. Kiedy zacznie przegrywać, zamieni twoje życie w koszmar. A potem zostawi spaloną ziemię, jak w Madrycie, zachodnim Londynie czy w Manchesterze. O spalonej ziemi jednak – i o kolejnym siewcy, który zasieje w niej ziarno kolejnej odnowy – będziesz miał jeszcze czas pomyśleć. Teraz pomyśl o tym, co Mourinho osiągał ze swoimi dotychczasowymi drużynami zanim nastąpił feralny trzeci sezon. I zastanów się, czy tej właśnie lekcji nie potrzebujesz, czy nie na tym polega ów ostatni krok oddzielający twoją drużynę od znalezienia się na topie? Czy nie nazbyt długo zasłaniałaś się kwestiami stylu i sposobu gry, filozofii zrównoważonego rozwoju, cierpliwego budowania itd., żeby pokryć tym wszystkim własne pogodzenie z faktem, że tak naprawdę to ty nie jesteś gotowy na poczucie się zwycięzcą? Że skoro sam nie chciałeś wyjść spod szafy, musiałeś dostać takiego trenera, żeby cię spod niej wykopał?

„Kiedy nie wygrywam, nie potrafię być szczęśliwy – mówił wczoraj na swojej pierwszej konferencji prasowej w Tottenhamie José Mário dos Santos Félix Mourinho. – Nie potrafię tego zmienić w swoim DNA. Mam nadzieję, że będę potrafił dotrzeć do zawodników, by również oni nie byli szczęśliwi, kiedy nie wygrywają”.

W sumie to ciekawe pytanie, nie tylko dla kibica tego klubu. Jak to jest, być zwycięzcą?

Special One w Tottenhamie? Był do wczoraj.

10 komentarzy

Od pewnego momentu przypominało to patrzenie na Syzyfa, próbującego wydźwignąć swój głaz pod górę, z tą różnicą, że wszyscy wiedzieliśmy, iż po tym, jak wyślizgnie mu się z rąk, nie otrzyma kolejnej szansy. Okrucieństwo futbolu polega także na tym, że kolejnej szansy trenerom nie daje, nie mówiąc już o prawie do błędu.

Kiedy był ostatni moment na powstrzymanie katastrofy? Może nie doszłoby do niej, gdyby nie VAR, unieważniający drugiego gola w meczu z Leicester po milimetrowym spalonym Sona: jeżeli w tamtym momencie sezonu Tottenham zdołałby wygrać wyjazdowe spotkanie z rywalem mierzącym tak wysoko, w głowie tego zbiorowego organizmu, jaki stanowią piłkarze i sztab szkoleniowy, może coś by się jeszcze przełamało, może zdołaliby uwierzyć, że mimo zmęczenia sobą, wypalenia wręcz, mimo perspektyw na dokończenie kariery w innych klubach, mimo pełnego niepokojów i napięć okresu przygotowawczego i mimo dojmującego poczucia, że szansę na zapisanie się w historii futbolu stracili owej nocy w Madrycie, są jednak w stanie spróbować jeszcze raz? Może dublerom udałoby się wtedy wygrać z Colchester, może z Bayernem świetne nie byłoby wówczas tylko pierwsze pół godziny (było naprawdę świetne, cholera…), może w Brighton Lloris nie wypuściłby piłki z rąk i się fatalnie nie kontuzjował, a jego koledzy z pola nie skapitulowaliby po raz kolejny?

1. Nie, w tym sezonie los Tottenhamu Pochettino był już nie do odwrócenia i o poranku po ogłoszeniu decyzji o zwolnieniu Argentyńczyka można to już napisać zupełnie spokojnie, poza emocjami związanymi z faktem, że ostatnie pięć lat należało do najlepszych w historii klubu – a już na pewno w historii klubu, która pisała się za mojego życia – i że w jej trakcie zawdzięczamy mu nie tylko niezapomniane emocje Amsterdamu, Manchesteru czy Dortmundu w poprzednim sezonie Ligi MIstrzów, ale też zwycięstwo u siebie z Realem w edycji 2017/18, albo ligowe czy pucharowe pojedynki i triumfy ze wszystkimi wielkimi Albionu, także z City Guardioli czy Liverpoolem Kloppa (padały po cztery gole dla Tottenhamu), z Chelsea (samotny rajd Sona przez całe niemal boisko, ale nade wszystko wcześniejsze noworoczne 5:3 w 2015 r.) czy z Arsenalem (gol Kane’a, zdobyty w masce w marcu 2016 r.), o pożegnaniu White Hart Lane, ostatnim sezonie bez porażki tamże i wygranej z Manchesterem United na zakończenie nie wspominając.

Tak, wszystko to wydaje się tak niedawno, że aż nie do uwierzenia. Tak niedawno Pochettino był w pierwszej trójce najlepszych trenerów FIFA. Tak niedawno wygłaszał wykład mistrzowski na konferencji w Katarze. Tak niedawno publikował „Nowy wspaniały świat” (w kwestii którego miałem zresztą swoje wątpliwości: czy zawarte tam niedyskrecje nie były jednym z pierwszych oznak naruszonej lojalności między nim a zawodnikami…). Tak niedawno składał niezliczone dowody osobistej klasy, której świadectwem są też płynące teraz zewsząd pożegnania i podziękowania tych, którzy zawdzięczali mu tak wiele – Kane’a, Allego czy Ryana Masona.

Co ważniejsze: tak niedawno jeszcze był najbardziej komplementowanym szkoleniowcem Premier League, po pierwsze za fakt, że co roku prowadzi Tottenham do Ligi Mistrzów (i osiąga w niej coraz lepsze wyniki), po drugie, że robi to w zasadzie bez wzmocnień i stawiając na tych, których ma do dyspozycji, po trzecie, że robi to w trakcie przebudowy stadionu, a po czwarte i najważniejsze: że robi to w stylu dotąd w północnym Londynie nieoglądanym. Najwspanialsze w ciągu tych lat – i nieprzypadkowo komplementowane przez ekspertów, którzy całe lata mieli z Tottenhamu malowniczą bekę, jak Gary Neville na przykład – było to, że piłkarze Pochettino byli w stanie zabiegać każdego rywala, że skakali mu do gardeł (nawet jeśli, jak podczas „bitwy na Stamford Bridge”, prowadziło to na skraj utraty kontroli), że grali intensywnym pressingiem i szybko. Słowem: że Tottenham Pochettino był więcej niż drużyną: był ucieleśnieniem filozofii gry i zarządzania klubem od szczytów po akademię. Że był świetnie zorganizowanym mechanizmem, który – gdy zsumować tamte dwa sezony, gdy bił się z Leicester i Chelsea o mistrzostwo kraju – zdobył najwięcej punktów ze wszystkich drużyn grających w angielskiej ekstraklasie. Że Alderweireld i Vertonghen stali się najlepszą parą stoperów w Premier League, a Kane – najlepszym napastnikiem, że Eriksen wyrósł na jednego z najlepszych rozgrywających Europy, że eksplodowały talenty Allego czy Sona, że debiutowali kolejni wychowankowie, że Lamela wrócił po wielomiesięcznej kontuzji, że reprezentacja Anglii pełna była produktów Pochettino itd., itp.

2. Ściąga mnie, jak widać, we wspomnienia, targa mną potrzeba powiedzenia raz jeszcze „dziękuję” – bo doprawdy jest za co dziękować i Daniel Levy wspominając w klubowym oświadczeniu w zasadzie tylko o znoszeniu trudów przebudowy kolejny raz daje świadectwo tego, że jego inteligencja emocjonalna nie może być dalsza od kibicowskiej – a ja o nieuchronności katastrofy chciałem pisać. O tym, że Pochettino w gruncie rzeczy i tak wydłużył cykl ponad te wspominane przez sir Aleksa Fergusona trzy lata. O tym, że zespół, zwłaszcza pracujący tak intensywnie (Moussa Dembele parę dni temu w wywiadzie dla „Timesa” dał znów parę przykładów tego, jak było to wyczerpujące), potrzebował stałego odświeżania – i o tym, że z przyczyn ekonomicznych było ono niemożliwe. Że ludzie tak ciężko harujący nie są w stanie robić tego w nieskończoność, że potrzebują zmiany rutyny, inspiracji, płynącej choćby z tego, że w szatni pojawiają się nowi konkurenci lub nowi liderzy. 

Tak, w jakimś sensie Pochettino zapłacił cenę własnego sukcesu – tego, że udało mu się zmienić postrzeganie prowadzonej przez siebie drużyny, a zwłaszcza jej wyniki, nie w perspektywie kilku lat, a kilkunastu miesięcy. Że po tym, co nastąpiło później, nikt już nie chciał i tak naprawdę nie mógł dać mu tego komfortu, jaki dostał, kiedy przychodził z Southamptonu: cierpliwego oczekiwania na to, że po wyczerpaniu się tamtego cyklu zacznie kolejny, nawet za cenę jednego słabszego sezonu. Że nie miał luksusu Guardioli czy Kloppa, których stać było nawet na transferowe pomyłki i ich naprawienie w kolejnym roku (patrz pod bramkarze Pepa).

3. Zapewne późną wiosną tego roku uznał, że wygra finał Ligi Mistrzów w Madrycie – i sam odejdzie z podniesionym czołem. Sugerował to parokrotnie w ostatnich miesiącach poprzedniego sezonu, i pewnie należałoby to zaliczyć w poczet jego błędów, bo żałując jego odejścia, ba: płacząc po jego odejściu, nie uważam przecież, by sam się jakoś do tego odejścia nie przyczynił. To był moment, w którym zawodnicy mogli poczuć, że oparcie, jakie mają w trenerze, osłabło.

Było zresztą takich momentów więcej, choćby ten po przegranym finale, kiedy nie wrócił z zawodnikami do Londynu, tylko wsiadł w pociąg do Barcelony, gdzie na dwa tygodnie zaszył się w domu i oddawał ponurym myślom (czy kiedy witał ich ponownie w pierwszych dniach lipca był faktycznie pełen energii i entuzjazmu? jak traktować pogłoski o tym, że częściej niż dawniej oglądał treningi z okien gabinetu i na ekranie laptopa, zamiast angażować się w nie osobiście?). Albo jak po przegranej w Colchester wypsnęło mu się, że w styczniu przyjdzie czas na zrobienie porządku z tym bałaganem, wbrew podtrzymywanej przez całe lata opinii, że zimowe okienko transferowe tak naprawdę nigdy nie przynosi rozwiązania klubowych kłopotów i potrzeb. Może popełnił błąd nie próbując zatrzymać w klubie Trippiera, mimo iż poprzedni sezon Anglika naprawdę był słaby? Sprzedając, a przynajmniej nie znajdując zastępstwa dla Dembele? A może istota problemu leżała gdzie indziej: w tym, że lojalność wobec ekipy, dzięki której osiągnął tak wiele, krępowała mu ruchy? Może nie postawił od razu na początku tego sezonu na tych, którzy naprawdę chwili tu grać? Na Walkera-Petersa czy Foytha (żeby walczyć o miejsce w składzie skrócił wakacje po Copa America i odwołał miesiąc miodowy; tak, wiem, że Argentyńczyk zaraz złapał kontuzję) na prawej obronie zamiast Auriera? Może nie potrafił pożegnać się z niektórymi skuteczniej i szybciej?

No przecież nie: w tym ostatnim punkcie piłka leżała i leży po stronie klubu. Danny Rose mówił o tym wyraźnie kilka dni temu: to prezes Levy powiedział mu, że nie przedłuży z nim umowy i że może sobie szukać innej drużyny. To prezes w trakcie negocjacji transferowych zawsze żądał za wiele i był skłonny płacić za mało – co wiązało się z tym, że pożądane wzmocnienia pojawiały się zwykle na ostatnią chwilę. Zdestabilizowany skład, przebudowa rozpoczęta (Ndombele, Lo Celso, Sessegnon), ale niedokończona, zrodzone w głowach niektórych (Eriksen) poczucie, że czas na nowe wyzwania – to nie są jakieś „winy” Mauricio Pochettino, to problemy, z którymi musiał się mierzyć.

4. Nie, tak naprawdę wymagaliśmy od niego niemożliwego. Albo niemożliwego wymagał od niego prezes: naszym, kibiców, prawem było przecież śpiewanie pieśni o tym, że jest magikiem. Sam zresztą sprawił, że w to „niemożliwe” uwierzyliśmy. Może nawet sprawił też, że uwierzyli piłkarze, nie tylko w ciągu tych trzech tygodni przygotowań do finału Ligi Mistrzów, kiedy chodzili po rozżarzonych węglach, budowali wokół siebie pozytywne aury, i co tam jeszcze wymyślili motywacyjni guru, z których rad korzystał – tyle że misternie tkany plan spruł się w pierwszej minucie meczu, po ręce Sissoko. Dlaczego nie dostał czasu na utkanie kolejnego planu?

Daniel Levy, o czym pisano wiele razy, kieruje się logiką księgowego. Od lutego forma Tottenhamu w lidze jest faktycznie spadkowa. Klub z tyloma zaciągniętymi pożyczkami, szukający wciąż (niesprzedane prawa do nazwy stadionu) dodatkowych sposobów komercyjnego rozwoju, przebicia sufitu oddzielającego go nadal od największych, nie może sobie pozwolić na przedłużający się kryzys. W świecie futbolowych księgowych kryzysy rozwiązuje się tylko w jeden sposób: zwalniając trenera. W świecie futbolowych księgowych w decyzji o zatrudnieniu następnego rozstrzygają dostępność na rynku i marka, cóż z tego, że cokolwiek nieświeża (sięgając po innowacyjnego, progresywnego Pochettino Levy nie miał wiele do stracenia, dziś – dzięki Pochettino właśnie – wydaje mu się, że może wiele stracić).

5. Z pewnością krzywdzę Daniela Levy’ego określając go mianem „księgowego” – nie tylko dlatego, że znam księgowe i księgowych, których szerokości horyzontów nie sposób podważyć. Przez wiele lat prezes działał w najlepszym interesie klubu, znosząc w milczeniu niewybredne uwagi kibiców. Rzec można: trenerzy i piłkarze przychodzą i odchodzą, a stadion i ośrodek treningowy przezeń wybudowane zostaną na długie dziesięciolecia. Tylko że lista jego pomyłek w doborze personelu trenerskiego jest wyjątkowo długa, a nazwiska Jacquesa Santiniego czy George’a Grahama zajmują na niej poczesne miejsce. On mógł się mylić tyle razy, narażając klub na tyle kosztów (odszkodowanie wypłacone Pochettino też przekroczy 10 milionów funtów) – dlaczego odmówił tego prawa trenerowi, któremu zawdzięcza tak wiele?

Nie, nie „księgowy”. Lepiej powiedzieć „makler”. Instynkt spekulacyjny prezesa dawał o sobie znać wiele razy, nie tylko w ostatnich godzinach okienek transferowych, kiedy czasem udawało się ściągnąć gwiazdę za relatywnie niewielkie pieniądze (van der Vaart), a częściej na sfinalizowanie niezbędnie potrzebnego wzmocnienia (Moutinho) brakowało minut. Daje o sobie znać i teraz. Zatrudniony przezeń następca Pochettino wciąż cieszy się w świecie marką jednego z największych. Z pewnością na ławce Tottenhamu nie zasiadał jeszcze wielokrotny zwycięzca Ligi Mistrzów, wielokrotny mistrz i zdobywca pucharów w czołowych ligach świata, postać, którą kojarzą nawet osoby nieinteresujące się na codzień futbolem. Istota tej spekulacji nie polega pewnie nawet na krótkotrwałej poprawie wyników – choćby za cenę stylu – ale na wizerunkowym awansie Tottenhamu do grona klubów, których stać na zatrudnienie trenerskiej supergwiazdy. Mniejsza z tym, że przyblakłej.

6. Harry Redknapp nie był nigdy symbolem trenerskiej nowoczesności, a przecież to za jego czasów Tottenham zagrał po raz pierwszy w Lidze Mistrzów. Zwolnienia Martina Jola do dziś nie odżałowałem, a przecież to jego następca Juande Ramos zdobył z Tottenhamem ostatnie klubowe trofeum, ekhem, Puchar Ligi. Może więc spekulacja prezesa Levy’ego, na krótką metę przynajmniej, i tym razem przyniesie wzrost klubowych akcji?

Mimo wszystko ośmielam się wątpić. Ten, którego imienia nie mam dziś ochoty wymówić, Lord Voldemort współczesnej piłki, nie tylko odpowiada za większość najpaskudniejszych awantur, jakie pamiętamy z ostatnich dwudziestu lat – od ataku na sędziego Friska i palca w oku Tito Vilanovy po kaskady słów paranoicznych, manipulanckich i zwyczajnie złych pod adresem sędziów, trenerów rywali i piłkarzy innych drużyn. Pragmatyczny do bólu futbol, jaki prezentowały zwykle jego zespoły, wydaje się na antypodach tradycji Tottenhamu: technicznej, ofensywnej, odważnej i radosnej, takiej spod znaku Ardilesa i Hoddle’a, Ginoli i Bale’a, Klinsmanna i Berbatowa. Co ważniejsze jednak: jego ostatnie doświadczenia z Premier League pokazały, że w kwestiach taktycznych stał się mamutem, któremu na wielką odległość odjechali nie tylko Guardiola czy Klopp, ale także dziesiątki już rozsianych po Europie trenerów młodszego pokolenia, a których symbolem mogłoby być nazwisko Nagelsmanna.

Owszem, chętnie bym znowu podyskutował o tym, co dla kibica ważniejsze: futebol d’arte czy futebol de resultados, i ilu z nas pogodziłoby się z tym, że ich drużyna wcale nie gra pięknie, byle wygrywała. Owszem, chętnie przyznałbym się do tego, że także w piłce nożnej zawsze wolałem idealistów od pragmatyków. Problem w tym, że mam dojmujące poczucie, że Special One pracował w Tottenhamie do wczoraj. Że porzuciliśmy idealizm, wygrywania i tak nie będzie, a zostanie spalona ziemia.

More to follow.