Archiwa tagu: MC

Bitwa na Etihad: kieszonkowcy Artety, cierpliwość Guardioli, zmęczenie Rodriego i konsekwencja Olivera

4 komentarze

Szkoda, że tak mało tu będzie o samym futbolu. Ale pewnie trudno się dziwić, bo w sumie od pierwszych sekund – od wejścia Havertza w Rodriego – widać było, że starcie w Manchesterze, choć rozgrywane jeszcze we wrześniu, w oczach jego uczestników może przesądzić o mistrzostwie Anglii. Że na Emirates zdają sobie sprawę, że to jest ten rok, w którym budowana przez Artetę drużyna jest u szczytu możliwości, że po tytuł trzeba sięgnąć teraz, że za rok może być już za późno. Że na Etihad z kolei czują, że budowana przez Guardiolę twierdza może w tym czasie zachwiać się w posadach – i to nie tylko ze względu na 115 zarzutów, które zaczęły być wreszcie rozpatrywane, co trener City komentuje frazą, że niektórzy chcieliby wymazać jego klub z powierzchni ziemi. Szkoda, że Michael Oliver wtedy nie pokazał kartki Havertzowi, być może mecz toczyłby się wówczas spokojniej, a tak nerwy u piłkarzy i sztabów obu drużyn od pierwszych chwil napięły się jak postronki.

O sędziowaniu musi tu być sporo. O niekonsekwencji arbitra, dającego drugą żółtą kartkę Trossardowi za odkopnięcie piłki – nie tylko dlatego, że Belg zrobił to ułamek sekundy po gwizdku, być może nie będąc już w stanie zatrzymać rozpędzonej nogi, ale i dlatego, że wcześniej Oliver nie zareagował przy podobnym odkopnięciu Doku. O bezradności arbitra w sytuacjach, kiedy Arsenal w drugiej połowie kradł czas, wykorzystując każde wznowienie gry przez Rayę do jej opóźniania. Scena, w której bramkarz Kanonierów położył się na boisku, symulując kontuzję i dając czas Artecie na udzielenie drużynie wskazówek, była równie spodziewana jak gol Gabriela z rzutu rożnego. Przyznam, że w pewnym momencie używałem już sekundnika, żeby sprawdzić, ile każda z tych przerw trwała – jeśli uwzględnić jeszcze zmiany wydaje się aż niewiarygodne, że do drugiej połowy doliczono zaledwie siedem minut. Okoliczności, w jakich padł gol Calafiorego, również były kontrowersyjne – kapitan City Walker po rozmowie z arbitrem (Oliver wezwał jego i Sakę, by zaapelować o… uspokojenie emocji) wracał jeszcze na swoją pozycję, kiedy goście wznowili grę i skierowali piłkę akurat w stronę, na której powinien się znajdować prawy obrońca City.

To są te detale, można by w tym momencie powiedzieć. Detale, o które Mikel Arteta dba w sposób zaiste niezrównany, nawet jeśli czasami oznacza to konieczność wchodzenia w szarą strefę. Czy cel uświęca środki, czy te wszystkie symulowane urazy, kradzione sekundy, drobne prowokacje, przestaną mieć znaczenie na koniec sezonu, jeśli ostatecznie zakończy się triumfem Arsenalu? Wiem, że to pytanie ucichnie przy lawinie pretensji o drugie żółte kartki Trossarda i Rice’a (w meczu z Brighton), wokół których trener Kanonierów podwyższać będzie teraz mur oblężonej twierdzy, niemniej chciałbym je tutaj zostawić. Nie tylko dlatego, że podobne spowalnianie gry Arsenal stosował także w ubiegłotygodniowych derbach z Tottenhamem i generalnie w kradnięciu czasu zaczął się specjalizować, jak wynajęty przez Artetę do jednej z coachowskich sesji z piłkarzami kieszonkowiec. Także dlatego, że z coraz większym trudem oglądam mecze, w których złych emocji jest tyle, że nawet Guardiola z wściekłością kopie swój fotel.

Bo przecież chciałoby się pisać właśnie o futbolu. O lekkości, z jaką Savinho przyjął sobie piłkę przy linii, zwiódł Calafiorego, ściął do środka, a potem wyłożył ją Haalandowi – i o wykończeniu Haalanda zewnętrzną częścią buta, które dało Norwegowi setnego gola w sto piątym występie dla City. O fenomenalnym, zaiste, uderzeniu Calafiorego. O kunszcie, z jakim wyuczeni przez Nicolasa Jovera Kanonierzy strzelili kolejnego gola po rzucie rożnym – jeśli dobrze liczę, czterdziestego trzeciego w ciągu ostatnich trzech lat (niebywała statystyka, przyznacie – gospodarzom nie pomogła nawet decyzja o zmianie zawodnika próbującego upilnować Gabriela, z Doku na Walkera). O sprawności, z jaką Raya wyłapywał kolejne dośrodkowania MC – i groźniejsze od tych dośrodkowań strzały Gvardiola. Może także o cenie, jaką przychodzi płacić piłkarzom za udział w meczach o takim poziomie intensywności, fizyczności, czy w końcu: znaczenia – Rodri, który jeszcze w pierwszej połowie opuścił boisko z kontuzją kolana, przed środowym spotkaniem w Lidze Mistrzów mówił o potrzebie zastrajkowania przez nadmiernie eksploatowanych piłkarzy; przypomnijmy, że kiedy on walczył jeszcze o mistrzostwo Europy z Hiszpanią, większość drużyn Premier League rozpoczęła już przygotowania do sezonu. Nawiasem mówiąc kontuzje uniemożliwiły występ w tym meczu innym artystom środka pola: Odegaardowi i De Bruyne. Wszyscy oni wiedzą, że po zakończeniu sezonu mają się odbyć Klubowe Mistrzostwa Świata…

Jakaś część mnie podziwiała oczywiście dyscyplinę, z jaką Arsenal bronił się przez całą drugą połowę we własnym polu karnym. Ustawienie 5-4-0, bo w przerwie White zmienił Sakę. Podwajane krycie wchodzących w drybling skrzydłowych City. Blokowane strzały. Spokój w obliczu niezliczonych wymian krążącej po obwodzie futbolówki (w całym meczu gospodarze nabili 699 podań, większość właśnie w drugiej połowie i, jak podejrzewam, większość w okolicy trzydziestego metra od bramki Rayi). 

Ostatecznie pozwoliło to jedynie na wywiezienie z Etihad punktu zamiast trzech – a to z powodu cierpliwości Guardioli i jego piłkarzy, którą podziwiała inna część mnie. Cierpliwości, która przyniosła gola w 97. minucie po akcji, a jakże, rezerwowych: Grealisha, Kovacicia i Stonesa. Ten ostatni, choć formalnie jest obrońcą, po wejściu na boisko nie opuścił pola karnego Arsenalu ani na moment, grając w zasadzie jako drugi obok Haalanda napastnik, który mógł rywalizować z rosłymi obrońcami gospodarzy. Być może City nie męczyłoby się aż tak straszliwie, gdyby nie kontuzja Rodriego – piłkarza, który jak nikt w tym roku zasłużył na Złotą Piłkę – ale to już temat na inną opowieść. Po tak naładowanym emocjami meczu zresztą, wołania o strajk nadmiernie eksploatowanych piłkarzy nie zostaną usłyszane.

Północnolondyński dzień świra

Dodaj komentarz

Trzydzieści siedem lat kibicuję temu klubowi i wciąż potrafi mnie czymś zaskoczyć. Przyznajmy: zazwyczaj negatywnie. Choć tym razem negatywnie poza boiskiem, nie na nim.

Tego, że Tottenham przegra ten mecz, można się oczywiście było spodziewać. Nie tylko dlatego, że dziewięciu zawodników pierwszego składu było kontuzjowanych – z czego lewy obrońca i jego zmiennik, a także środkowy pomocnik i środkowy napastnik mogliby liczyć na grę od pierwszej minuty. Nie tylko dlatego, że ostatnie tygodnie były czasem bolesnej weryfikacji projektu Ange’a Postecoglou, a australijski trener zaczął mocno mówić o skali zmian, jakie czekają drużynę latem. Nie tylko dlatego, że Manchester City wiosną nie zwykł przegrywać. Także dlatego, że – w odróżnieniu od poprzedników – Postecoglou w starciach z Manchesterem City ani myślał oddawać inicjatywę, murować bramkę i nastawiać się na szybkie kontry, co było przepisem na sukces Mourinho, Nuno Espirito Santo czy Contego (a także Stelliniego, który wygrał z Guardiolą, gdy Conte odpoczywał po operacji wyrostka). Otwarta gra przeciwko mistrzom Anglii, próba ich zabiegania, nastawienie na pressing, słowem: postawa proaktywna, w najlepszym razie zapowiadały wymianę ciosów, w najgorszym wykorzystanie sytuacji przez drużynę mocniejszą, bardziej doświadczoną i na tym etapie rozwoju stale już walczącą o najwyższe cele. I oczywiście: można to nazwać naiwnością, ale można też nazwać konsekwencją szkoleniowca przekonanego, że obrał najlepszą możliwą drogę – i dostarczającego w trakcie pierwszych miesięcy pracy w klubie wystarczająco wielu powodów, by mu zaufać.

Na boisku przecież do postawy Tottenhamu trudno było mieć zastrzeżenia. Jasne: zawiodła skuteczność w kluczowych momentach, jasne: Kulusevski czy zwłaszcza wychodzący sam na sam z Ortegą Son mogli wykorzystać swoje okazje. Jasne: akcja, po której goście objęli prowadzenie mogła zostać kilka razy przerwana, choć akurat nie przez mającego już żółtą kartkę Bentancura. Jasne: Manchester City ostatecznie okazał się lepszy, bo po prostu swoje szanse wykorzystał – i miał w składzie znakomitego Fodena. Mimo wszystko jednak potrafiłbym napisać sprawozdanie z tego meczu skupiając się na pozytywach. Na tym, że Maddison grał lepiej niż ostatnio – i w ogóle środek pola długimi chwilami dominował rywali, dla których dominacja brzmi jak drugie imię. No i ta wyjściowa formacja: bez napastnika, a właściwie z bardzo szeroko ustawionymi na bokach Sonem i Johnsonem, co właśnie pozwalało wygrywać walkę o środek, nawet jeśli kilkukrotnie zostawiło otwartą przestrzeń dla rozpędzającego się Walkera. Pressing. Intensywność. Zdecydowanie.

Dziwna sprawa, napisałem już dwa i pół tysiąca znaków, a nie przeszedłem do sedna. A sednem jest, niestety, toksyczna atmosfera panująca wokół tego meczu w ciągu ostatnich kilkudziesięciu godzin w mediach społecznościowych, a w ślad za nimi także: w tradycyjnych (doprawdy, niesamowite, że nawet w BBC ulegli wyścigowi na kolportowanie memów i cytowanie trolli nawołujących do podłożenia się przez Tottenham Manchesterowi City). Toksyczna atmosfera, która – również dzięki pytaniom do Postecoglou na przedmeczowej konferencji, ale przede wszystkim dzięki zachowaniom trybun – miała wpływ na piłkarzy. Doprawdy, trudno gonić wynik, podkręcać tempo w końcówce (co zwykle było specjalnością dobrze przygotowanej kondycyjnie drużyny), kiedy trybuny milczą albo zamiast wspierać twoje wysiłki, zajmują się obrażaniem sąsiada. „Ostatnie czterdzieści osiem godzin pokazały, że fundamenty są dość kruche” – mówił po meczu Postecoglou, niezbyt starannie tłumiąc gniew. „Dużo się w tym czasie dowiedziałem, to było interesujące doświadczenie”. Dopytywany, czy chodziło mu o ostatnie czterdzieści osiem godzin w klubie, czy poza nim, mówił, że tu i tu.

Przyznam, że podobnego niesmaku nie odczuwałem od czasu, gdy we wrześniu 2008 roku Tottenham grał z Portsmouth, a na występującego w składzie rywali Sola Campbella lała się z trybun fala nienawiści. Niesmaku, który Postecoglou dobrze nazywał i przed, i po meczu. Przecież życzenie swojej drużynie porażki nie tylko ją demobilizuje, ale uderza w same podstawy sportu. I rozbraja wysiłki, mające na celu zbudowanie w drużynie kultury wygrywania. Jak można myśleć o odrobieniu w przyszłym sezonie ponad dwudziestopunktowej straty do czołówki, jeśli tej kultury wygrywania nie wpisze się w klubowy etos na równi z przywiązaniem do atrakcyjnego futbolu i listą drużyn, z którymi nie ma się po drodze?

Nie wykluczam, oczywiście, że futbol i tym razem okazuje się lustrem, w którym przegląda się cały nasz świat. Głosowanie w wyborach nie za kimś, a przeciwko komuś. Wzmożenia i nagonki…  Ci, którzy obejrzeli „Dzień świra”, pamiętają pewnie wypowiadaną tam modlitwę Polaka, to jest, najmocniej przepraszam, pseudo (bo przecież nie prawdziwego) kibica: „Gdy wieczorne zgasną zorze, zanim głowę do snu złożę, modlitwę moją zanoszę, Bogu Ojcu i Synowi. Dop…cie sąsiadowi! Dla siebie o nic nie proszę, tylko mu dosrajcie, proszę!”. Coś takiego lało się wczoraj z trybun na Tottenham Hotspur Stadium od pierwszej do ostatniej minuty.

Powiecie, że w przypadku zwycięstwa Tottenhamu otwierałaby się droga do mistrzostwa Arsenalu? Nie jeden mecz decyduje o czyimś tytule, a trzydzieści osiem spotkań, cały sezon: wystarczająco długi, żeby mieć poczucie, iż na sukces ciężko się zapracowało. I nie mówcie człowiekowi, który trzydzieści siedem lat oddycha tym klubem, że nie ma pojęcia o prawdziwej północnolondyńskiej rywalizacji. Na samym początku każdej rywalizacji jest przecież pragnienie, żeby samemu być najlepszym – a nie pławienie się w wizji klęski przeciwnika.

Może zresztą powiem to wszystko prościej: kiedy myślę „Tottenham”, kiedy budzę się w nocy na przykład i z mroków nieświadomości słowo to ukonkretnia się w jakieś postaci, to są to zwykle, w kolejności dowolnej, Paul Gascoigne, David Ginola, Gary Lineker, Jurgen Klinsmann, Glenn Hoddle, Lucas Moura, Harry Kane, Ledley King, Ossie Ardiles, Gareth Bale, Luka Modrić, Gary Mabbutt, Rafael van der Vaart, Dele Alli, owszem: Mauricio Pochettino także, i Ange Postecoglou. Nigdy jeszcze mi się nie zdarzyło pomyśleć o Tottenhamie i zobaczyć Artetę, Wengera, Henry’ego czy Bergkampa, nawet jeśli ci dwaj ostatni strzelili mojej drużynie mnóstwo bramek.

Z Kane’em albo i bez Kane’a

2 komentarze

Spokojnie, to tylko Manchester City. I bynajmniej nie chodzi o to, że mowa o mistrzu Anglii, seryjnym zwycięzcy, wystawiającym po transferze Jacka Grealisha najdroższą wyjściową jedenastkę w dziejach Premier League, mającym jednego z najlepszych trenerów świata itd. Z Manchesterem City potrafił wygrywać nie tylko Tottenham Mauricio Pochettino, ale także Tottenham Jose Mourinho, więc sukces tej drużyny w pierwszym meczu za kadencji Nuno Espirito Santo wypada przyjąć z należytą wstrzemięźliwością. W początkowej fazie sezonu wpadki będą się zdarzać najlepszym, zwłaszcza po okresie przygotowawczym, który dla każdej z gwiazd biorących udział w mistrzostwach Europy i Copa America zaczynał się kiedy indziej – niektórzy z występujących na tych turniejach do końca mają za sobą dopiero parę dni treningów i trudno ich uznać za w pełni gotowych gotowych do gry. W dodatku podczas pierwszego kwadransa meczu goście stworzyli sobie tyle czystych sytuacji, że trudno nie myśleć o scenariuszu alternatywnym: po wykorzystaniu przez Cancelo czy Fernandinho jednej z nich grają już z poczuciem pełnego komfortu, ich akcje zazębiają się coraz bardziej, a kapitulacja zdemoralizowanych nieobecnością swojego lidera i ikony, będącego przedmiotem tylu spekulacji w kontekście transferu do City Harry’ego Kane’a, staje się bezwarunkowa.

Spokojnie, to tylko Manchester City. Oglądaliśmy to już tyle razy. Mają okazje, stwarzają sytuacje, dominują, imponują rozmachem rajdów po skrzydle Sterlinga, dryblingiem Grealisha, wizjonerstwem De Bruyne (kiedy pojawił się na boisku, przegrywającym piłkarzom Guardioli jakby ktoś podał dopalacze), stałymi fragmentami, po których stoperzy wchodzą w pole karne rywala – a potem dają się zaskoczyć szybkim atakiem i przegrywają. Z drugiej jednak strony wypada przecież oddać Tottenhamowi, że pomysł na grę Espirito Santo różnił się zasadniczo od czystego negatywizmu z czasów Jose Mourinho. Że nie było tutaj wyłącznie oddania inicjatywy, murowania bramki i czyhania na błąd – że była walka podejmowana znacznie wyżej, że było dużo więcej pressingu, odbiorów i przechwytów, a w związku z tym dużo więcej akcji kończonych strzałami w porównaniu z czasami poprzedniego trenera z Portugalii.

Łatwo się w takim momencie chwali młodych wychowanków, takich jak Skipp czy wybrany zasłużenie piłkarzem meczu Tanganga, doskonale radzący sobie na prawej obronie ze Sterlingiem i Grealishem, wygrywający wiele pojedynków jeden na jednego, a jeśli faulujący, to przecież nie na tyle ostro, by zobaczyć żółtą kartkę. Trudniej docenić występ kogoś takiego, jak Dele Alli: krytykowanego przez Mourinho i dzielącego opinię kibiców, bo jego błyskotliwe sztuczki prowadziły nieraz do strat. Anglik przepracował solidnie całe lato i efekty widać: na nowej pozycji, jednego z dwójki biegających między polami karnymi pomocników w ustawieniu 4-3-3, miał w nogach po zakończeniu spotkania najwięcej kilometrów, najlepiej wypadał także w statystykach czysto pressingowych. Zapewne w przyszłości obejrzymy także niejedną siatkę czy zgranie z klepki w jego wykonaniu, wczoraj jednak od jego przechwytu zaczynała się niejedna kontra Tottenhamu. A piłkarzy grających o niebo solidniej niż w czasach Mourinho było więcej, że wymienię tylko zazwyczaj nierównych, że będę eufemistyczny, Diera, Sancheza czy Reguliona.

Kluczem do zwycięstwa okazała się oczywiście szybkość, z jaką gospodarze potrafili przejść z obrony do ataku. Siła i kunszt, z jakimi Bergwijn i tytanicznie pracujący Moura umieli podholować piłkę w okolice pola karnego przeciwnika – a potem skuteczność Sona, który (co słusznie podkreślił po meczu Espirito Santo) już w pierwszej połowie znajdował się na świetnych pozycjach, tylko nie kończył akcji strzałem. Oraz, co z perspektywy kibica najprzyjemniejsze, zbiorowy wysiłek całej drużyny, w której pracę w defensywie rozpoczynali naprawdę zawodnicy ofensywni – co zresztą w końcu pełne trybuny White Hart Lane doceniały głośnym aplauzem.

O nowym trenerze Tottenhamu mówi się, że podobnie jak jego portugalski mentor lubi wznosić wokół swoich drużyn mury oblężonych twierdz – być może więc zamieszanie wokół przedłużającej się nieobecności Kane’a podczas okresu przygotowawczego pozwoliło mu zbudować wokół reszty zawodników przekonanie, że mają światu coś do udowodnienia (pamiętacie, jak Guardiola nazwał kiedyś Tottenham „zespołem Harry’ego Kane’a”? od tamtej pory często przegrywa z Tottenhamem grającym… bez Harry’ego Kane’a). Ale nie psychologiczne gierki zdecydowały wczoraj o sukcesie jego nowych podopiecznych, tylko koncentracja, waleczność i wyrachowanie – rozumiane jako potrzeba wyczekania na odpowiedni moment, by zaatakować, ale także jako umiejętność bezpiecznego dogrania meczu już po objęciu prowadzenia. Zauważmy: Hugo Lloris przez zaskakująco wiele minut pozostawał w tym spotkaniu bezrobotny. Zauważmy też: wypuszczanie z ręki prowadzenia było fatalną cechą Tottenhamu za czasów poprzednika, a o kończeniu meczów mocniejszym akcentem Espirito Santo mówił przed tygodniem po sparingu z Arsenalem.

Choć więc niby to tylko Manchester City, w dodatku na takim etapie sezonu, że o żadnych uogólnieniach nie może być mowy; choć przed nowym dyrektorem sportowym Fabio Paraticim (skądinąd: zasiadającym w trakcie meczów na ławce z całą drużyną i sztabem szkoleniowym) wciąż niejedno wyzwanie, bo takiego Auriera czy Sissoko naprawdę wypadałoby sprzedać, sprowadzając w zamian jeszcze jakiegoś obrońcę czy, ekhem, napastnika; choć wciąż nie wiadomo, jakie koszulki we wrześniu przywdziewać będą Kane oraz niepracujący na treningach wystarczająco ciężko Ndombele, trudno mi się było wczoraj wieczorem nie uśmiechać od ucha do ucha – mniej więcej tak, jak to robi pewien sympatyczny Koreańczyk. Tottenham jako twardy orzech do zgryzienia – poproszę o więcej.

Arcymistrz, który przegrywa sam ze sobą

2 komentarze

Największy paradoks tego finału? Pep Guardiola nie przegrał z Thomasem Tuchelem. Przegrał sam ze sobą. Co gorsza: kolejny już raz w meczu o tak wielką stawkę.

To powtarzający się wątek w opowieściach o szkoleniowcu Manchesteru City: jest człowiekiem, który dobrych pomysłów ma aż nadto, a w związku z tym – jak to ujął kiedyś jeden z najwnikliwiej obserwujących jego karierę dziennikarzy Marti Perarnau – bywa człowiekiem, który we wszystkie swoje pomysły wątpi. W ciągu ostatnich kilku lat pracy w Monachium i Manchesterze zdobywał, owszem, mistrzostwa kraju, a jego drużyny wspinały się na szczyty wyrafinowania, jednak w starciach pucharowych, kiedy o losach pojedynku z którymś z rywali miało zdecydować 90 czy 180 minut, zwyczajnie przekombinowywał. Zmieniał nagle ustawienie, niespodziewanie proponował podopiecznym rozwiązania, których od jakiegoś czasu nie ćwiczyli, dokonywał nieoczekiwanych zmian w składzie. Co ważne: za każdym razem teoretycznie miał słuszność, na papierze spójności jego koncepcji nie sposób było czegokolwiek zarzucić, kiedy ogłaszano skład wyjściowej jedenastki albo obserwowano pierwsze minuty meczu eksperci z uznaniem kiwali głowami, ostatecznie jednak… nic z tego nie wychodziło. Tak było w starciach jego Bayernu z Realem Ancelottiego (nieoczekiwane przejście na niećwiczone wcześniej ustawienie 4-2-4 i oddanie rywalom tak zawsze ważnej dlań kontroli nad środkiem pola nazwał największą wtopą w swoim życiu; pytanie, czy ta wczorajsza nie była jeszcze większa?), tak było w pojedynkach Bawarczyków z Barceloną Luisa Enirique, kiedy zemściła się na nim decyzja o wystawieniu naprzeciwko Messiego, Suareza i Neymara trójki kryjących indywidualnie obrońców, tak było w bojach Manchesteru City z Liverpoolem Kloppa, Tottenhamem Pochettino, a w końcu przed rokiem z Olympique Lyon Garcii. Szczerze mówiąc po pierwszej połowie kwietniowego meczu z PSG Pochettino wydawało się, że przygoda Guardioli z Ligą Mistrzów i tym razem skończy się na półfinałach, na drugą połowę wyszedł jednak kompletnie inny Manchester City – i zdołał odwrócić losy niepomyślnie układającego się spotkania. W starciu z Chelsea Tuchela już zrobić tego nie zdołał.

Tak, owszem, nie mylą się Państwo. Zamiast pisać o starciu drużyn, ewentualnie o konfrontacji zawodników, piszę najpierw o pojedynku trenerów. Z początku myślałem, że to tylko moja obsesja, w dodatku związana z wiekiem: mam tyle lat co Guardiola, a i od Tuchela dzieli mnie tylko kilkanaście miesięcy, więc widzę, że im starszy jestem, im dłużej oglądam piłkę nożną i im więcej o niej czytam, tym częściej myślę o niej jako o świecie, w którym zmagają się nie jacyś tam piłkarze czy jakieś tam kluby, a właśnie trenerskie umysły. Tak, to musi być kwestia wieku: będąc pięćdziesięciolatkiem trudno już udawać, nie tylko przed światem, ale i przed samym sobą, że mogłoby się biegać równie szybko jak Sterling, podawać równie wizjonersko jak de Bruyne, łapać równie pewnie jak Mendy, robić wślizgi tak ofiarnie jak Kante czy choćby pudłować jak Werner. Będąc mężczyzną w średnim wieku z żadnym piłkarzem się już nie utożsamisz, jedynie, co ci ewentualnie pozostało, to myślenie, że mógłbyś zasiąść na ławce i nimi pokierować – cóż innego zresztą robisz wtedy, kiedy spędzasz długie godziny grając w Football Managera?

Przyznają Państwo jednak, że rozegrany wczorajszego wieczora finał jak mało który w najświeższych dziejach futbolu – przynajmniej spośród meczów najwyższej rangi – sprzyjał takiemu podejściu. Jego głównym tematem nie była przecież konfrontacja największych gwiazd futbolu (owszem, w rankingach najlepszych rozgrywających de Bruyne znalazłby się bardzo wysoko, wśród stoperów z pewnością wyróżniano by Diasa, a wśród defensywnych pomocników – Kante, spisywanego już skądinąd na straty za kadencji dwóch poprzedników Tuchela w Chelsea, ale gdzie im wszystkim do popularności i ekscytacji, jaką budzą starcia Messiego, Ronaldo, Lewandowskiego, Mbappe czy Haalanda?), nie była nim także konfrontacja najsłynniejszych drużyn świata (Real, Barcelona, Manchester United czy Liverpool miały w tym sezonie swoje kłopoty), postawiłbym nawet ryzykowną tezę, że nie była nim także konfrontacja największych pieniędzy (w sumie to pocieszające, że można było w półfinale Ligi Mistrzów wystawić drużynę za pół miliarda euro i przegrać, bo się niechlujnie ustawiło mur…).

Oglądaliśmy ten mecz, fascynowaliśmy się nim, pisaliśmy o nim i czytaliśmy, przede wszystkim z związku ze starciem dwóch trenerów. Mówiliśmy o nim jak o – być może dziwnej nieco, bo rozgrywanej przy pomocy dwudziestu dwóch (jeśli nie liczyć rezerwowych) zaskakująco ruchliwych figur – partii szachów, zaplanowanej i rozgrywanej przez dwóch arcymistrzów. Każdy z pionów, gońców wież czy hetmanów (im dłużej obracam w głowie szachową metaforę, tym łatwiej przypasować mi te określenia do poszczególnych piłkarzy) pełnił przecież na boisku rolę wymyśloną mu i starannie wytrenowaną przez Pepa Guardiolę i Thomasa Tuchela, rozgrywka miała swoje etapy, a momenty improwizacji czy zdania się na błysk geniuszu jednostki były rzadkie – tu wszystko miało się odbyć w ramach struktury, kluczowe było pilnowanie pozycji i przesuwanie całych formacji w skoordynowany sposób, nawet jeśli murawa stadionu w Porto pozbawiona było wyrysowanych na boisku treningowym sektorów, tak kluczowych dla juego de posicion Guardioli, i równie ważnych dla zwycięskiego wczoraj Tuchela.

Nie wykluczam zresztą, że powrót do metafory szachowej zawdzięczam lekturze tekstu Raphaela Honigsteina na portalu The Athletic, jednego z kaskady świetnych artykułów, jakie ukazały się w prasie całego świata przy okazji finału – i tekstu, do którego wielu innych dziennikarzy zajmujących się futbolem w tych dniach nawiązywało, bo zaiste: obraz pogrążonych w wielogodzinnej dyskusji w monachijskim barze trenującego wówczas Bayern Pepa Guardioli i pracującego w Mainz Thomasa Tuchela wydaje się równie inspirujący, jak obraz pogrążonych w równie intensywnej rozmowie żółtodzioba Guardioli z Marcelo Bielsą w górskiej posiadłości tego ostatniego pod Santa Fe. Przysłuchujący się monachijskiej dyspucie szczęśliwcy – opowiadający Honigsteinowi, jak Katalończyk z Niemcem puszczali w ruch solniczki i pieprzniczki, by imitowały ustawienia zawodników w jakichś meczach sprzed lat – mówili o niej jak o iluminacji, jakby niczego dotąd o futbolu nie wiedzieli, choć przecież jeden pełnił w Bayernie funkcje dyrektorskie, a drugi był asystentem trenera.

Chyba nigdy dotąd nie było więc meczu, w którym uwagę do tego stopnia skupiano by na szkoleniowcach. Owszem, boje Guardioli z Mourinho miewały wymiar apokaliptyczny, w Hiszpanii zwłaszcza, ale tam od biedy można było mówić także o konfrontacji Messiego z Ronaldo – i w ogóle gwiazd na boisku biegało jakby więcej niż dzisiaj. W dodatku o spotkaniu Guardiola – Tuchel można było mówić również w kategoriach spotkania mistrza z uczniem: Niemiec często się do doświadczeń Katalończyka odwoływał, a i w grze jego kolejnych drużyn po odejściu z Moguncji fascynację juego de posicion dawało się zauważyć. Zresztą nawet i w czasach, kiedy prowadził ów niewielki, jak na późniejsze miejsca pracy zespół, jego współpracownicy zauważyli, jak spędzał długie godziny, analizując schematy rozegrania poszczególnych akcji przez drużyny Guardioli. A o jego oku do szczegółu mówi inne świadectwo z tamtego czasu, złożone przez dyrektora sportowego Moguncji Christiana Heidla, który zauważył kiedyś, jak zatrudniany przez niego trener klęczał na murawie austriackiego ośrodka treningowego, gdzie przygotowywali się do sezonu, wąchał i mierzył wysokość trawy, by następnie namawiać swoich szefów, by natychmiast zatrudnili faceta, który dbał o tak perfekcyjne przygotowanie boisk.

Nie odbierając niczego perfekcjonizmowi Tuchela – i nie przestając zazdrościć Romanowi Abramowiczowi instynktu, jakim wykazał się zaledwie pięć miesięcy temu zwalniając z pracy Franka Lamparda, a następnie powierzając drużynę Niemcowi – nie sposób jednak nie zauważyć, że Guardiola przegrał ten mecz na własne życzenie. W tegorocznej edycji Ligi Mistrzów tylko raz się zdarzyło, by w środku pomocy MC nie wystąpił któryś z defensywnych pomocników, Fernandinho lub Rodri, a o tym, żeby podopieczni Guardioli do tego stopnia nie panowali nad boiskowymi wydarzeniami, nie było mowy jeszcze nigdy. Owszem, nie byłoby wygranej Chelsea bez heroizmu defensywy, a zwłaszcza bez nadzwyczajnej koncentracji nieustannie nadążającego za Sterlingiem i zawsze trafiającego w piłkę Reece’a Jamesa. Po drugiej stronie niemal równie dobrze z Mahrezem radził sobie Chilwell, a jeśli nawet ofensywnym graczom City udawało się jednak wedrzeć w pole karne, wahadłowych zespołu Tuchela asekurował któryś ze stoperów; nawet kontuzja Thiago Silvy nie zakłóciła funkcjonowania tego mechanizmu. A ile przechwytów zapisał na swoje konto i ile następnie akcji swojej drużyny rozpoczął najlepszy na boisku Kante? Ileż to lat upłynęło od czasu, gdy Claudio Ranieri żartował na temat tego piłkarza, że potrafi wyrzucić piłkę z autu, a następnie dobiec do niej jako pierwszy?

Guardiola widział to wszystko, ale nie reagował. Nie dokonał zmiany po kwadransie, kiedy oczywiste już było, jak niebezpieczne są wyjścia Chelsea i ile zamieszania wywołuje w jego defensywie tyleż nieskuteczny strzelecko, co fenomenalnie znajdujący sobie miejsce między rywalami Werner. Nie był w stanie – jak w drugiej połowie paryskiego półfinału – odzyskać kontroli nad meczem. Fernandinho pojawił się dopiero po godzinie gry, zmiana ta wywołana była zresztą kontuzją de Bruyne i akcje City stawały się już w tej fazie meczu coraz bardziej mechaniczne. Czy to też jedna z trenerskich wad Guardioli, programującego mózgi swoich podopiecznych do tego stopnia, że – jak pisze w „Dziedzictwie Barcelony” Jonathan Wilson – pod wielką presją nie są już w stanie zdobyć się na jakiś przejaw samodzielności?

Pep Guardiola. Człowiek, który z powodzeniem wymyśla piłkę nożną na nowo i przesuwa granice tego, co w niej możliwe. Człowiek, który od dekady nie wygrał Ligi Mistrzów i, szczerze mówiąc, nie wygląda na to, by miał wygrać w przyszłości, nawet jeśli sprowadzi sobie do Manchesteru jeszcze Harry’ego Kane’a.

Nasza wiara niezachwiana

1 odpowiedź

Najgorsze w kibicowaniu jest to, że się wierzy. Zawsze i bez względu na okoliczności. Żeby nie wiem, jak przekonujące argumenty podpowiadał rozum, żeby nie wiem, jak bogate było doświadczenie – wierzy się i tyle. Pamięta się wszystkie porażki i klęski – wierzy się. Pamięta się wszystkie zwariowane okoliczności ostatnich dni, zwolnienie trenera, który (cokolwiek mówić o preferowanym przezeń stylu gry) potrafił z Guardiolą wygrywać nawet w tym sezonie oraz postawienie na jego miejscu żółtodzioba, który kariery trenerskiej w zasadzie jeszcze nie zaczął, a z niejednym grającym dziś zawodnikiem przegrywał parę lat temu rywalizację o miejsce w składzie – wierzy się tym bardziej. Pamięta się o kontuzji Harry’ego Kane’a i o tym, że nawet w piątek nie trenował jeszcze z drużyną – wierzy się mimo wszystko. Przychodzi taki ranek, jak dzisiejszy, i przynosi ze sobą prawdziwą goń myślową z rozmaitymi szczęśliwymi scenariuszami. Że natchnieni zmianą trenera, że ostatnia szarża Bale’a, że Dele wszystkim pokaże, na co go stać, że błąd obrońców City naciskanych przez Sona i Lucasa (prawie się udało Mourze, który raz czy drugi odebrał piłkę przeciwnikom i wystartował do kontry), że kontra właśnie albo stały fragment, a w końcu, że rok bieżący kończy się na cyfrę jeden, do tej pory zaś, jak Tottenham wygrywał jakieś puchary, to zwykle działo się to właśnie w takim roku… Głowa pracuje nieustannie, a żeby zająć czymś ręce trzeba ugotować obiad z trzech dań albo wyszlifować stare palety, z których robi się mebel do ogródka, i kiedy mecz się zaczyna, to już nie tylko się wierzy, ale nawet zaczyna się mieć coś w rodzaju pewności.

Tak, ten dziwny rodzaj pewności jest jeszcze gorszy niż wiara. Ogląda się finał Pucharu Ligi, widzi się miażdżącą różnicę klas między obiema drużynami, widzi się łatwość, z jaką City rozgrywa swoje akcje, uciekającego lewą stroną Sterlinga, czarującego po prawej Mahreza czy biegającego w środku Fodena, widzi się te wszystkie podania de Bruyne i Gundogana albo to, jak świetnie ustawia się Fernandinho oraz ile dają wejścia Cancelo z lewej obrony do środka, i jest się na to kompletnie odporny, ba: im dłużej to trwa, im więcej szans marnują piłkarze Manchesteru City, im bardziej bohatersko blokują ich strzały Dier z najlepszym chyba na boisku Alderweireldem albo im częściej broni Lloris, tym więcej ma się tego kompletnie irracjonalnego poczucia, że właśnie dzisiaj się uda. Minuty płyną i zamieniają się w kwadranse (zaiste dopiero po kwadransie Tottenham jest w stanie pierwszy raz wyjść z własnej połowy), a wynik wciąż wydaje się korzystny, decyzje o wyborze wyjściowej jedenastki – odważne, bo przecież na ławce zostali bohater ze środy Bale i niepodważalny w tym sezonie gracz pierwszego składu Ndombele – wydają się uzasadnione, nawet decyzji o wprowadzeniu na boisko Walijczyka i Sissoko można by bronić, bo skoro w końcówce liczy się na to, że ten pierwszy wyczaruje coś z niczego, to potrzebny jest i ten drugi, by zapewnić nieco więcej wsparcia w defensywie Aurierowi. Na plus Masonowi zalicza się także i to, że mimo pressingu City nakazuje swoim tymczasowym podwładnym rozgrywanie piłki od obrony – i że mimo nieobecności Ndombele zdarzają się nawet chwile, kiedy w ten sposób udaje się przeprowadzić piłkę do strefy ataku, a raz czy drugi rywale muszą ratować się faulem (zwłaszcza ratować się faulem musi Laporte, który obejrzał żółtą kartkę jeśli nie przy trzecim, to na pewno przy drugim stanowczo zbyt ostrym wejściu w Lucasa). Oraz to, że młodzian podrywa się z ławki i wdaje się w spór z Guardiolą po jednym ze spięć między piłkarzami na boisku – tak, żeby było jasne, iż jego zawodnicy mogą mieć w nim oparcie i że ewentualny nacisk na sędziego nie będzie efektem jedynie tego worka medali, który domyślnie towarzyszy przy każdym wyjściu na murawę trenerowi Manchesteru City.

No więc wierzy się tak i ma się pewność, że będzie dobrze, aż do osiemdziesiątej minuty, a potem okazuje się, że akurat w tym meczu futbol jest zwyczajnie sprawiedliwy. Serge Aurier, od tylu sezonów tykająca bomba na prawej obronie Tottenhamu, i tym razem fauluje głupio, niepotrzebnie i w wyjątkowo groźnym sektorze boiska. Rywale mają rzut wolny. De Bruyne dośrodkowuje. Laporte, tak, ten faulujący Laporte, wyskakuje w powietrze, gubiąc SIssoko. Manchester City zdobywa bramkę.

Co dzieje się potem w głowie kibica? To zależy, którego. Są tacy, którzy wracają na upatrzone z góry pozycje: mówią, że jednak nie trzeba było zwalniać Portugalczyka przed finałem, skoro także za jego następcy Tottenham został zepchnięty do defensywy. Są tacy, którzy mówią, że widać było u Kane’a zaległości treningowe. Są tacy, którzy wiedzą lepiej: Bale powinien wejść za faktycznie słabego Sona, a nie za Mourę, no i czemu Ndombele, nie zaś Sissoko? Są tacy, którzy mówią, że Tottenham miał swoje szanse, oprócz uderzenia Lo Celso z dystansu także akcję, po której Hojbjerg zbyt mocno zagrywał do Reguliona. Są wreszcie tacy, którzy mówią, że inaczej być nie mogło i cieszą się przy tym, że odzyskali swój Tottenham, bo mają oto zespół prowadzony przez chłopaka z samego serca dzielnicy i klubu, po którym widać było, że naprawdę mu zależy.

Co do mnie, nie odnajduję się do końca w żadnej z tych ról – no, może ta ostatnia jest mi stosunkowo najbliższa. Niby wciąż trochę się dziwię, że jestem kibicem Tottenhamu, ale wiem już, że za późno, by myśleć o zmianie tej sytuacji. Po cichu powiem wam nawet i to, że zastanawiam się, co będzie w trakcie pięciu ostatnich kolejek ligowych, a zwłaszcza po sezonie. Innymi słowy: znowu zaczynam wierzyć. Może to wcale nie jest najgorsza rzecz w tym całym kibicowaniu.

Idę do Kanossy

3 komentarze

Nawet w życiu cesarzy zdarzają się takie chwile, że muszą przywdziać worek pokutny i uklęknąć na śniegu – pocieszam się teraz, przystępując do odwoływania różnych gromkich oskarżeń, rzuconych na tym blogu pod adresem ekipy trzymającej dziś władzę nad moim ukochanym klubem. Nie dalej jak w lipcu, po meczu z Sheffield United, sporządziłem przecież prokuratorską mowę przeciwko Jose Mourinho, nie dalej jak we wrześniu, po spotkaniu z Evertonem, rozszerzałem ją na Daniela Levy’ego, a tu proszę: w trzecim tygodniu listopada Tottenham Mourinho i Levy’ego jest na pierwszym miejscu w tabeli. Niemal jedna czwarta sezonu za nami – to już wystarczająco długo, żeby serio wymieniać tę drużynę wśród kandydatów na mistrza kraju, zwłaszcza w tak zwariowanym sezonie, jak obecny, gdzie pandemia skomplikowała plany niejednego zespołu, gdzie brak publiczności pozbawia atutu własnego boiska, gdzie decyzje sędziów zwiększają przypadkowość gry, gdzie Liverpool coraz bardziej chyba zmęczonego pracą w Anglii Jurgena Kloppa zaczęły dopadać kontuzje, gdzie Manchester City Guardioli ewidentnie znalazł się w dołku, a Arsenal Artety czy Chelsea Lamparda wciąż jeszcze pozostają w fazie budowania.

Jose Mourinho nie lubi tego: bycia wymienianym w gronie faworytów. Od zawsze próbuje odgrywać rolę autsajdera, prześladowanego przez możnych tego świata. Nawet w największych i najbogatszych klubach Europy próbował grać tę rolę, wznosząc wokół drużyny mury oblężonej twierdzy i przekonując, że jakieś bliżej nieokreślone ciemne siły sprzyjają rywalom, a o ileż łatwiej jest mu w Tottenhamie, pod względem liczonego w trofeach dorobku faktycznie odstającym od poprzednich miejsc pracy Portugalczyka. Pytany o szanse na tytuł, konsekwentnie je więc umniejsza, mówiąc, że liczy się tylko zwycięstwo w najbliższym meczu, ale w głębi serca wie pewnie już, że po raz kolejny w jego nomadycznej karierze drugi sezon w klubie może być sezonem najlepszym. Sprzyjają mu nie tylko kłopoty rywali i nie tylko bezprecedensowe wsparcie, jakie tego lata dostał na rynku transferowym od ostrożnego zwykle prezesa: sprzyja mu fakt, że piłkarze, z którymi przyszło mu pracować w północnym Londynie, gotowi są naprawdę poświęcić wiele, by wspólnie osiągnąć upragniony sukces.

Pierwszym, co poświęcili, był oczywiście styl gry: proaktywny futbol, jaki grali pod zwolnionym równo rok temu Mauricio Pochettino. Za czasów Mourinho przywiązanie do pressingu i mówienie o narzucaniu rywalom własnych warunków zostało zepchnięte daleko na liście priorytetów, a myślenie o ofensywie ogranicza się do błyskawicznego przejścia z fazy głębokiej zwykle defensywy do zabójczego kontrataku. Owszem: te kilkusekundowe szarże Sona ogląda się z zapartym tchem, owszem: bardzo często kończą je piękne bramki, a wypada też przyznać, że w tym sezonie Tottenham zdobywa ich wyjątkowo dużo, ale pomiędzy nimi są długie minuty przyglądania się, jak kolejni rywale próbują sforsować ustawiony przed bramką Llorisa mur i denerwowanie się, że w końcu im się uda.

Rzecz jednak w tym, że udaje im się coraz rzadziej. W meczu z Manchesterem City Tottenhamowi (nie po raz pierwszy zresztą w historii starć między tymi drużynami) pomógł VAR, generalnie jednak drużyna broniła się ofiarnie i skutecznie, a pierwszą prawdziwie trudną interwencję Lloris musiał wykonać dopiero w 90. minucie. Niby Dierowi i Alderweireldowi brakuje szybkości, ale wczoraj obaj ustawiali się fantastycznie, żaden z zawodników City nie był w stanie przedrzeć się za ich plecy, a gdy raz to się stało, to wślizg Belga, powstrzymującego w pierwszej połowie szarżującego Jesusa, był po prostu znakomity. Patrolujący przestrzeń przed linią obrony Hojbjerg wyrasta w Tottenhamie (mimo konkurencji z Sonem i Kane’em) na piłkarza sezonu, a na pewno jest transferem sezonu, zważywszy na sumę, jaką za niego zapłacono, i porównywanie jego roli z tą, jaką w pierwszej Chelsea Mourinho odgrywał Makelele, nie wydaje się wcale przesadne. Z Manchesterem City bardzo dobrze zagrali też boczni obrońcy, Regulion i Aurier, asekurowani zresztą nieustannie przez Hojbjerga i Sissoko. Mogli sobie piłkarze gości dośrodkować aż 19 razy – nic z tego nie wynikało, a fakt, że sfrustrowany brakiem przestrzeni de Bruyne coraz częściej uderzał z dystansu również mówi wiele o wytrzymałości rygla zasuniętego przez graczy Mourinho. Na 22 strzały City aż 17 było niecelnych.

To jest oczywiście osobny – i przykry dla wielbicieli Pepa Guardioli, który w najlepszych latach pracy z Barceloną i Bayernem zdawał się wymyślać piłkę na nowo – wątek, ale w dzisiejszych czasach coraz łatwiej gra się przeciwko jego drużynie. Trochę jak w ostatnich miesiącach pracy Pochettino w Tottenhamie: jej pressing nie jest już tak intensywny, jej napastnicy nie tak groźni w polu karnym rywali, a wymiana podań z dala od stref dla rywali MC wrażliwych może i cieszy oko, ale częściej jednak usypia: kibiców, bo nie przeciwnika, świadomego, że przy pierwszym błędzie będzie mógł wyprowadzić kontrę, przeciwko której City zdoła się obronić.

Zobaczmy zresztą pierwszą bramkę Tottenhamu. Na to, że Ndombele potrafi przenieść grę z obrony do ataku zarówno dryblingiem, jak celnym podaniem, można już było się przygotować, podobnie jak na to, że Francuz świetnie radzi sobie naciskany – ale tym razem nawet o naciskaniu nie było mowy, kiedy zagrywał piłkę do wbiegającego za plecy obrońców Sona. O tym, że Son czy Bergwijn będą atakować przestrzeń przed bramką, a Kane raczej cofnie się głębiej, wyciągając za sobą stoperów i czekając na okazję do wypuszczenia w bój kolegów (zrobił to w drugiej połowie przy akcji Sona i asystując przy golu Lo Celso), również było wiadomo: ale kiedy Ndombele podawał piłkę Koreańczykowi, obrońcy City robili właśnie krok czy dwa w kierunku Anglika i zostawiali strzelcowi bramki dodatkowy metr. Wszystko tu było przewidywalne i jasne, wszystko było – z perspektywy Manchesteru City – do uniknięcia.

Wszystko to już widzieliśmy tyle razy. Może poza jednym: że najlepszy na boisku Harry Kane, środkowy napastnik, który ani razu nie strzelił na bramkę Edersona (trafienia ze spalonego, po jednej z firmowych kontr Tottenhamu i podaniu Sona, nie liczę), za to fenomenalnie obsługiwał kolegów, walczył o piłkę, zastawiał się, pozwalał się faulować (mój ulubiony moment meczu to okres między 87. i 88. minutą, kiedy gospodarze dwukrotnie zmusili gości do nieprzepisowego przerwania akcji, co przyniosło im żółte kartki, a Tottenhamowi: zarobionych kilkadziesiąt sekund) i sam faulował, kiedy było trzeba; ten Harry Kane z sezonu 2020/21 jest nowym Harrym Kane’em. Zasięg jego podań wprawdzie podziwialiśmy już w poprzednich latach, ale miały zwykle miejsce na wcześniejszych etapach akcji, kiedy Anglik rzucał kilkudziesięciometrową piłkę do biegnącego po skrzydle bocznego obrońcy, ale raczej po to, by samemu wpaść w pole karne i tam czekać na dośrodkowanie. Tym razem coraz częściej jego akcje wykańczają koledzy, a liczba asyst i średnia pozycja na boisku wskazują, że zamiast mówić o dziewiątce w typie Drogby czy Benzemy, powinniśmy raczej używać liczby „dziewięć i pół”. I tę zmianę z pewnością zawdzięczamy Jose Mourinho, który zauważywszy skłonność Kane’a do cofania się po piłkę coraz głębiej i głębiej, zachęcił jego kolegów, by sami atakowali odważniej, nie czekając, aż lider ofensywy znów zajmie miejsce na środku ataku.

No więc wyrażam niniejszym skruchę, otwarcie przyznając, że ten worek pokutny wcale nie jest aż tak niewygodny. Wygrywanie jest przyjemne. Patrzenie na tabelę Premier League, na listę najlepszych strzelców i najczęściej asystujących, jest przyjemne. Poczucie, że piłkarze twojej ukochanej drużyny potrafią podjąć walkę z każdym – nawet jeśli wiarę w siebie dał im niejaki Jose Mario dos Santos Felix Mourinho – jest przyjemne. Wiadomo, że Kanossa nie była ostatnim aktem sporu o inwestyturę, podobnie jak wiadomo, że po drugich sezonach Mourinho przychodzą zwykle trzecie, a po nich z kolei zostaje spalona ziemia, na razie jednak nie muszę zaprzątać sobie tym głowy. Na razie w mojej głowie nieśmiało kiełkuje myśl o jakimś nowym trofeum w mocno przykurzonej klubowej gablocie i o tym, że ten cholerny Portugalczyk może wciąż jeszcze wie, jak się o takie trofeum wystarać.

Za dużo myśli Pepa Guardioli

Dodaj komentarz

1. To było może najciekawsze szesnaście minut w historii futbolu ostatniej dekady. 6 maja 2015 roku prowadzony przez Pepa Guardiolę Bayern grał z Barceloną Luisa Enrique. Katalończycy z Messim, Suarezem i Neymarem w składzie byli wówczas – jak mówił w przedmeczowych rozmowach z mediami trener Bawarczyków – najgroźniej kontratakującą drużyną świata, a sam Messi znajdował się u szczytu swoich możliwości. „Nie ma takiego trenera, ani takiego defensywnego systemu, który potrafiłby go powstrzymać” – deklarował Guardiola. I przed meczem przeciwko swoim niedawnym podopiecznym zmienił ustawienie Bayernu.

Kilka miesięcy wcześniej, po ligowej porażce 4:1 z Wolfsburgiem, zapisał na tablicy w swoim gabinecie kilkupunktowy zestaw zasad, z których wynikało, że na boisku jego drużyna zawsze potrzebuje dwóch napastników przeciwko czwórce obrońców, a do tego dodatkowego zawodnika w pomocy i dodatkowego zawodnika w obronie. Gdyby miał zostać wierny tym regułom, powinien w starciu z grającą w systemie 4-3-3 Barceloną postawić na formację 4-4-2. On jednak uznał, że w przypadku tego rywala normalne reguły nie obowiązują i wystawił przeciwko Messiemu, Neymarowi i Suarezowi trójkę indywidualnie kryjących obrońców. „Barça przyzwyczajona jest grać przeciwko drużynom głęboko cofniętym – streszcza jego ówczesne rozumowanie Jonathan Wilson w mającym się wkrótce ukazać po polsku „Dziedzictwie Barcelony” – a w efekcie większość jej piłkarzy może rozgrywać piłkę nieniepokojona. Zostawiając z tyłu tylko trzech obrońców, Guardiola miał w polu aż siedmiu zawodników, którzy mogli naciskać rywali, grając jak najwyższym i jak najintensywniejszym pressingiem”.

Ów plan – któremu w teorii nie sposób było niczego zarzucić: był nie tylko logiczny, ale świeży, inspirujący i z pewnością zaskakujący dla przeciwnika – kompletnie się nie powiódł. Barcelona od pierwszej minuty szturmowała na bramkę Bayernu i zmarnowała dwie świetne okazje, aż wreszcie Guardiola się poddał: przesunął Juana Bernata z lewej pomocy na prawą obronę i wrócił do ustawienia 4-3-3. Jego piłkarze zaczęli kontrolować grę, szarże rywala ustały, do 77. minuty nie padła ani jedna bramka, później jednak – po stracie tegoż Bernata – Messi zdobył pierwszego gola, później ograł Boatenga i dołożył drugiego, a w doliczonym czasie gry Neymar strzelił trzeciego i losy dwumeczu zostały przesądzone już w pierwszym spotkaniu (w rewanżu, grający w ustawieniu 4-4-2 Bayern wygrał 3:2).

„Można się zastanawiać, czy prawdziwym powodem klęski nie była taktyka przyjęta przez Bayern w pierwszym kwadransie – pisze Wilson. – Czy Bernat tak łatwo dałby sobie odebrać piłkę, gdyby nie był wykończony? Nawet rzut rożny, po którym Barcelona wyprowadziła swoją kontrę wziął się z tego, że – znużeni? – Bawarczycy pozwolili rywalom na wybicie piłki. No i czy Boateng miałby nogi jak z waty, gdyby wcześniej nie musiał uganiać się za rywalami? Z pewnością mniej zmęczony Bayern pilnowałby uważniej Rakiticia, kiedy Chorwat zagrywał do Messiego tuż przed zdobyciem drugiego gola dla gospodarzy. A gdyby nie przegrywał 2:0, nie próbowałby tak desperacko strzelić bramki kontaktowej i nie zostawiłby tyle wolnego miejsca za linią obrony, co tak bezlitośnie wykorzystali Messi z Neymarem przy trzecim golu”.

2. Nie był to jedyny przypadek, w którym Guardiola kombinował z ustawieniem na mecz Ligi Mistrzów. W trzecim sezonie w Monachium szukał nowych rozwiązań w dwumeczu z Atletico, w pierwszym spotkaniu nieoczekiwanie sadzając na ławce Thomasa Mullera. W pierwszym sezonie dał się rozgromić Realowi, a nagłe odejście od ustawienia 4-2-3-1 i wybór formacji 4-2-4 aż do wczoraj uważał za „największą kurewską wtopę w karierze”; cofnięty głęboko Real postawił na kontry i wygrał 4:0. Już w Manchesterze City, próbując odrobić straty z pierwszego spotkania z Liverpoolem w kwietniu 2018 roku, Guardiola zestawił drużynę w coś w rodzaju 3-1-4-2 – i choć nie tylko na papierze, ale przez 45 minut na boisku, wydawało się to świetnie wymyślone, to później sędziowie niesłusznie unieważnili drugiego gola dla City, Pepowi puściły nerwy, został odesłany na trybuny i przegrał po raz kolejny. Historia jego klęsk w Lidze Mistrzów obejmuje także ubiegłoroczną porażkę z Tottenhamem (prawda, że niemały udział w sukcesie zespołu Mauricio Pochettino miał wówczas VAR), a w pierwszym sezonie w Manchesterze – także z Monaco.

Zazwyczaj jednak – zupełnie inaczej niż wczoraj – przyczyną jego klęsk było ortodoksyjne przywiązanie do filozofii ofensywnej i próby zmieszczenia w wyjściowej jedenastce tak wielu zawodników grających do przodu, jak to tylko możliwe. „Wystawiał defensywnych pomocników w obronie, kreatywnych rozgrywających jako bocznych obrońców, zawodników wszelkiej maści jako fałszywe dziewiątki i próbował wszystkich możliwych ustawień, żeby upchnąć w składzie jeszcze jednego ofensywnego pomocnika” – podsumowywał dziś te próby Michael Cox w „The Athletic”.

3. W meczu z Lyonem było jednak kompletnie inaczej. I znów: samej koncepcji odzwierciedlenia przez jego zespół formacji rywala w teorii niczego zarzucić nie można, w praktyce jednak zestawiona defensywnie drużyna Manchesteru City straciła tempo i rytm, a później zapłaciła wysoką cenę za kolejny nieoczekiwany pomysł trenera. 

Owszem: szczelność defensywy zawsze była problemem Manchesteru City, a i jego Bayern w starciach z silniejszymi rywalami potrafił tracić sporo bramek, przedwczorajszy przykład Bawarczyków pod wodzą Hansa-Dietera Flicka, gromiących Barcelonę mimo nieszczelnej przecież obrony własnej, pokazuje jednak, że nad słabościami trenowanej przez siebie drużyny da się przejść do porządku dziennego. Owszem: w drugiej połowie meczu z Lyonem dominacja piłkarzy Guardioli była niepodważalna, City stwarzało mnóstwo sytuacji, a po zdobyciu wyrównującej bramki wydawało się, że kolejny gol dla przybyszów z Anglii wisi w powietrzu. Owszem: i tym razem można narzekać na decyzje sędziów oraz na nieskuteczność własnych piłkarzy (szczególnie na arcypudło Sterlinga w końcówce, które powinno przynieść kolejne wyrównanie i jeszcze raz odwrócić losy meczu), ale nie sposób nie zauważyć, że zryw piłkarzy Guardioli nastąpił jednak zbyt późno, a wcześniej zamiast zneutralizować mocne strony rywala Manchester City zneutralizował swoje.

4. O tym, że Pep Guardiola przekombinowuje w kluczowych meczach Ligi Mistrzów piszą dziś wszyscy – Rafał Stec mistrzowsko nazwał to „zbyt pięknym umysłem”. Jak to z wizjonerami i geniuszami bywa: czasami problemem jest to, że napędza ich wizja nieustannego rozwoju; widzą zbyt wiele możliwości i nie potrafią się zdecydować na tę w danym momencie najwłaściwszą albo nie chcą zbyt długo pozostawać przy formule, która gwarantowała sukces do tej pory. Wypada jednak zauważyć, że za każdą nieoczekiwaną zmianą, dokonaną przez Guardiolę przed meczem Ligi Mistrzów, stały solidne argumenty; że patrząc nieuprzedzonym okiem, bez znajomości wyniku końcowego danego meczu, można zrozumieć przyczyny, dla których decydował się na ich przeprowadzenie.

Z całą pewnością niesprawiedliwe jest także opisywanie wszystkich tych zmian w jednym tekście bez kontekstu dziesiątków i setek meczów, w których koncepcje Pepa okazywały się niezrównane, a drużyny wcielające je w życie grały może najpiękniejszy futbol naszych czasów (pamiętacie jeszcze spotkanie Bayernu Guardioli z Manchesterem City w fazie grupowej Champions League, z października 2013, z tamtą sekwencją 94 podań wymienionych w ciągu trzech i pół minuty?). Czy ocena całego sezonu albo całego pobytu szkoleniowca w danym klubie może zostać ograniczona do jednego nieudanego spotkania pucharowego, skoro wcześniej były kaskady zwycięstw, setki koronkowych akcji, pięknych bramek, indywidualnych i drużynowych rekordów, innowacyjnych rozwiązań taktycznych i widocznego gołym okiem rozwoju poszczególnych piłkarzy?

To kolejny aspekt dotkniętego już wczoraj problemu futbolu epoki superklubów, które mistrzostwa lub w najgorszym razie wicemistrzostwa kraju mają podane na tacy i w związku z tym miarą sukcesu lub klęski ich szkoleniowców jest bój o triumf w Lidze Mistrzów, w przypadku Guardioli (podwójnego triumfatora tych rozgrywek z Barceloną, przypomnijmy) od dziewięciu już lat nieudany.

5. Nie wykluczam, że Pep Guardiola, ze swoim wizerunkiem intelektualisty (te ciuchy, tak niepasujące do stereotypowego wyobrażenia piłkarskiego trenera, ta wciąż nienaganna figura, to wyrafinowanie i żywość gestykulacji przy linii, to myślące spojrzenie…), jest dla wielu widzów i uczestników futbolowego cyrku zwyczajnie wkurzający. Nie wykluczam, że to dlatego z niejednego dzisiejszego komentarza po meczu MC z Lyonem pobrzmiewa satysfakcja, że to w sumie fajnie, że temu mądrali znów powinęła się noga.

Jestem, rzecz jasna, jak najdalszy od tej satysfakcji. Wczoraj z Lyonem, podobnie jak rok temu z Tottenhamem na przykład, kolejny raz zobaczyłem ów niewielki margines błędu, którego przekroczenie o centymetr przez jednego zawodnika (czy Sterling mimo pamiętnego niecelnego strzału nie należał do najlepszych na boisku?) zdecydowało o ocenie całego sezonu – i wszystko się we mnie buntowało. Choć z drugiej strony pomyślałem też, że w autentycznym intelektualizmie Guardioli (w świecie pozafutbolowym miłośnika poezji, filmu i muzyki) może być także pewien niepokojący rys.

Skonfliktowany z nim w Barcelonie Zlatan Ibrahimović określał Guardiolę mianem „przestraszonego mędrka, niezdolnego nawet spojrzeć mi w oczy” i choć w tamtym głośnym konflikcie zawodnik-trener mnóstwo racji miał ten ostatni, to z autobiografii „Ja, Ibra”, zapamiętałem obserwację Szweda, że w Barcelonie było „jak w szkole”, gdzie „najlepsi piłkarze świata stali ze spuszczonymi głowami”, przypominając uczniów. W „Dziedzictwie Barcelony” Wilson z kolei podkreśla bezradność piłkarzy Manchesteru City eliminowanych z Ligi Mistrzów przez Liverpool, gdy po wyrzuceniu Guardioli na trybuny zostali pozbawieni jego hiperaktywnego mikrozarządzania meczem przy linii bocznej. Jeżeli ów Guardiola-myśliciel z trudem toleruje w drużynie niepokorne osobowości (przed Zlatanem z Barcelony pozbywał się np. Ronaldinho czy Eto’o), to w sytuacji kryzysowej na boisku grupa wyszkolonych przezeń prymusów zaczyna panikować, rezygnując z samodzielnego poszukiwania rozwiązań, które może przyniosłyby efekt, gdyby za plecami czuli obecność kogoś mniej programującego ich rzeczywistość w każdym detalu, za to bardziej owładniętego czystym instynktem wygrywania.

6. Wiele razy w ciągu ostatnich ośmiu lat, a więc – podkreślam – już po tym, jak zbudował w Barcelonie najlepszą klubową drużynę XXI wieku, miałem wrażenie, że wymyśla piłkę na nowo, że przesuwa granice tego, co w niej możliwe, a piękno futbolu trenowanych przez niego drużyn ociera się o transcendencję. Co jakiś czas jednak natrafiał na drużynę szybszą i grającą bardziej fizycznie, jego obrońcy gubili się i w ciągu parunastu minut dawali sobie wbić kilka bramek, a jego napastnicy tymczasem nie trafiali do siatki w sytuacji, gdy celny strzał wydawał się najprostszym, jedynym wręcz rozwiązaniem. Potraficie po tym wszystkim ocenić go sprawiedliwie?

List do Pepa

4 komentarze

Życie jest gdzie indziej i piłka jest gdzie indziej, wielce szanowny Pepie Guardiolo. Patent, jaki na nią miałeś, przestał działać. Oczywiście nie jest tak, że Twój odwieczny rywal Jose Mourinho ma jakiś lepszy, jego dzisiejsze zwycięstwo jest raczej funkcją szczęśliwych zbiegów okoliczności, emocji spowodowanych sędziowskimi interwencjami w pierwszej połowie, nieskutecznością Twoich podopiecznych, czerwoną kartką dla Zinczenki i arcydzielnego uderzenia debiutującego w tym meczu Bergwijna (pierwszego w tym spotkaniu strzału na bramkę Edersona – po ponad godzinie gry…). Nie, w dziewięciu na dziesięć podobnych spotkań Tottenham schodziłby z boiska jako przegrany: Lloris nie obroniłby karnego, napastnik przeciwnika trafiłby z metra do bramki w doliczonym czasie gry pierwszej połowy albo jeszcze wcześniej, kiedy bramkarz jakimś cudem strącił piłkę na słupek, jego pomocnik zmieściłby piłkę pod poprzeczką na początku drugich czterdziestu pięciu minut, kiedy Llorisa po zderzeniu z Tangangą nie było jeszcze w bramce, a Alderweireld, rozpaczliwie wybijający futbolówkę z pustej bramki sprezentował ją znowu rywalom. Życie i piłka są w Liverpoolu, gdzie pressing jest dynamiczniejszy i bardziej agresywny niż w najlepszych czasach Barcelony, a tempo przechodzenia od obrony do ataku nieporównywalne z tym, co kiedykolwiek prezentowała którakolwiek z Twoich drużyn. 

Nie pomylę się chyba, jeśli powiem, że nade wszystko nienawidzisz chaosu i że boisko w Twojej głowie przypomina podzieloną na kilkadziesiąt pól szachownicę; że w każdej akcji szukasz ładu i że po wywalczeniu piłki wolisz zwykle „zresetować” grę, wymienić serię podań i dopiero potem poszukać kolejnej szansy dzięki inteligencji, technice, zdolności znalezienia sobie dogodnych pozycji Twoich piłkarzy, nawet za cenę tego, że rywal zdążył w tym czasie się ustawić. W tym meczu próbowałeś tej strategii po raz kolejny – i gdyby nie zmarnowane szanse Aguero czy Gundogana, musiałoby wyjść na Twoje. Wyższość kultury piłkarskiej Manchesteru City nad tym, co przez pierwszą godzinę meczu prezentował Tottenham, nie ulegała wątpliwości. Po jednej stronie szybkie wymiany podań, płynność ruchu, zmiany stron, wszystko podszyte spokojem, konsekwencją, cierpliwością i wyczekiwaniem na moment, gdy skoncentrowana defensywa gospodarzy w końcu się pogubi. Po drugiej stronie rezygnacja z walki o posiadanie piłki, cofnięcie na własną połowę, wyczekiwanie na okazję do kontry, ewentualnie długie piłki zagrywane od bramkarza – w gruncie rzeczy podobna strategia, co podczas niedawnego meczu z Liverpoolem, może tylko bez ostentacyjnego spowalniania gry. Jasne: wejście Sterlinga w kostkę Alliego mogło się łatwo zakończyć czerwoną kartką dla Twojego piłkarza, a wtedy musiałbyś grać w dziesiątkę nie przez pół godziny, ale prawie osiemdziesiąt minut. Z drugiej strony przez tę pierwszą godzinę, ba: przez cały mecz Twój zespół stworzył sobie wystarczająco wiele sytuacji, by wygrać – nawet w ostatnich sekundach po jednym z dośrodkowań Sanchez o mało nie wbił piłki do bramki Llorisa (w golach spodziewanych było 2,3 dla MC, plus karny, i 0.5 dla Tottenhamu).

Teoretycznie więc masz rację. Utopia, jaką napisałeś, jest naprawdę piękna. Jeśli jednak zaczynasz sugerować, że Twój pobyt w Manchesterze zaczyna dobiegać końca i mówisz, że bez wygranej Ligi Mistrzów trzeba go będzie uznać za nieudany, przyznam, że nie bardzo potrafię już wierzyć w tę wygraną. Jeśli Twoim podopiecznym zdarzają się takie wpadki w lidze, jeśli w trakcie dwóch pojedynków z Tottenhamem Twoi piłkarze strzelają 44 razy i trafiają tylko dwa, zaś piłkarze Pochettino i Mourinho strzelają 5 razy, z czego trafiają 4, to cóż dopiero myśleć o wydarzeniach w dwumeczu, po którym przegrywający musi odpaść?

Oczywiście, oczywiście: tematem numer jeden po takim spotkaniu kolejny raz musi być angielska wersja VAR. Czy faul Sterlinga na Allim nie mógł prowadzić do poważnej kontuzji? Dlaczego od faulu Auriera na Aguero do decyzji o karnym musiały minąć prawie dwie minuty bezcelowej bieganiny? Czy Lloris tuż po obronie strzału Gundogana z karnego nie zahaczył Sterlinga i nie spowodował kolejnego karnego, a jeśli nie, to czy Anglik za nurkowanie nie powinien obejrzeć drugiej żółtej kartki? Dlaczego do pierwszej połowy doliczono tylko cztery minuty, chociaż te dwie, jakie upłynęły między faulem Auriera a karnym powinny zostać anulowane, a przerw w grze było poza tym mnóstwo, np. po incydencie Sterling-Alli i szamotaninie w polu karnym po zwarciu Llorisa ze Sterlingiem?

Twojego odwiecznego rywala Jose Mourinho (na szczęście intensywność tego konfliktu osłabła, ale to także argument za tym, że życie jest gdzie indziej) krytykowano za taktykę obraną podczas meczu z Liverpoolem – choć wówczas jego piłkarze byli o włos od wyrównania; dziś pewnie, choć Tottenham nie grał wiele lepiej niż wtedy, wychwalać się go będzie wniebogłosy. Owszem, zdołał poukładać drużynę, kolejny raz stosując prawo słabszego. Owszem, może być dumny z postawy swojego kapitana. Owszem, kolejny raz nie zawiódł go młody Tanganga, w porównaniu z kilkoma słabszymi ostatnio meczami dobrze zagrał Sanchez, a znakomicie – Alderweireld. Owszem, ciężko pracujący Winks na długie tygodnie zapewnił sobie miejsce w pierwszym składzie obok z tygodnia na tydzień lepiej czującego się w Premier League Lo Celso. Owszem, debiutujący Bergwijn w kluczowym momencie spotkania przyjął i strzelił idealnie, podobnie jak kilka minut później Son, którego wcześniej chyba wszyscy oglądający ten mecz musieli uznawać za najsłabszego na boisku (Alliego usprawiedliwiał chyba szok po faulu Sterlinga). Owszem, drużyna walczyła, wierzyła i konsekwentnie robiła swoje. Tak, w sumie jestem cholernie zadowolony. Powiesz może, że zagrywanie do Lucasa długich piłek zupełnie jakby był Harrym Kane’em mija się z celem i że mając tak szybki tercet jak Son, Bergwijn i Lucas właśnie Jurgen Klopp potrafiłby stworzyć przerażająco skuteczną maszynkę do wygrywania? I tym razem będziesz miał rację. Życie jest gdzie indziej. Jurgen wie.

Nieuznany remis

5 komentarzy

Nie, nie usłyszycie ode mnie zachwytów związanych z faktem, że oto Tottenham wywiózł punkt z jakże trudnego stadionu Manchesteru City. Że mimo iż dwukrotnie w tym meczu przegrywał, ani myślał się poddać. Że strzelił dwie ładne bramki. Że bronił się tyleż zażarcie, co szczęśliwie.

Lepszym słowem byłoby przecież „rozpaczliwie”. Na przedmeczowej konferencji Mauricio Pochettino znów mówił o swojej filozofii gry, wedle której w każdym kolejnym spotkaniu można się nie oglądać na rywala, tylko robić swoje. Być odważnym, grać pressingiem, ustawić obronę wysoko i walczyć o wygraną, niezależnie od tego, jak bardzo utytułowany byłby, albo ile kasy wydałby klub, z którym przyszło się zmagać. Widzieliście to przecież sami: tę miażdżącą przewagę i akcje jak z boiska treningowego mistrzów Anglii, zwłaszcza w ciągu pierwszych dwudziestu minut. Te trzydzieści strzałów, jakie oddali piłkarze Guardioli. Tę niezdolność do wymiany kilku podań na połowie przeciwnika, a i na własnej rachityczne próby rozegrania często kończone stratą. To zepchnięcie całej drużyny głęboko pod własną bramkę. Ten brak podań do Harry’ego Kane’a. Ten brak wpływu na grę zarówno Harry’ego Winksa, który zwykle w Tottenhamie dyktuje rytm i tempo podań (nawet jeżeli można się zastanawiać, czy nie są one zbyt ostrożne), jak Christiana Eriksena, który owszem: jak zwykle biegał między rywalami, ale w próbach konstruowania czegokolwiek dla własnych kolegów był praktycznie niezauważalny. Ten brak rajdów Sissoko i Ndombele. Tę niezdolność wszystkich właściwie pomocników Tottenhamu do ograniczenia rywalowi wolnej przestrzeni na boisku. Ten brak asekuracji dla bocznych obrońców, młodego Kyle’a Walkera-Petersa szczególnie, ale i po drugiej stronie w pierwszej fazie meczu de Bruyne i Walker mogli robić, co chcieli, bo Eriksen truchtał raczej niż dobiegał do Rose’a. To jedno, jedyne wyjście z kontrą, w drugiej połowie, kiedy atakowali czterema zawodnikami na trzech obrońców Manchesteru, ale Lamela podawał niecelnie. Tę podnoszącą kibicom serce do gardła grę nogami i to niepewne wyjście do jednego z dośrodkowań i tak najlepszego w Tottenhamie Llorisa. Ten zawstydzający brak strzałów na bramkę: w statystykach pomeczowych zapisano trzy, długo próbowałem sobie przypomnieć trzeciego, aż wreszcie się zorientowałem, że komputer zaliczył jako strzał jakąś próbę mocnego zagrania piłki do przodu przez Harry’ego Kane’a jeszcze z własnej połowy.

No jasne, tak: same bramki strzelone przez Tottenham były ładne. Decyzja o wystawieniu Lameli okazała się słuszna, bo przecież Argentyńczyk nie tylko zdobył ładnego gola, ale zaliczył asystę, zagrywając piłkę z rzutu rożnego do Lucasa Moury (po dośrodkowaniach z rogów Eriksena piłka rzadko przedostaje się za pierwszego kryjącego przeciwnika). Z drugiej strony – i od razu odnosząc się do kwestii, która zdominowała wszystkie pomeczowe narracje, czyli nieuznanego przez VAR gola Jesusa z 92. minuty: trudno nie zapytać, dlaczego oglądający mecz na ekranach zespół sędziowski nie zareagował, kiedy jeszcze w pierwszej połowie przy rzucie rożnym dla MC Lamela wręcz dusił we własnym polu karnym Rodriego? Przepisy mówią jasno: każde, nawet nieintencjonalne zagranie ręką w polu karnym podczas akcji bramkowej prowadzi do nieuznania gola, więc o to, co stało się w końcówce nie ma sporu (owszem: Laporte nie dotknął piłki ręką intencjonalnie i owszem: wedle tego przepisu gol Llorente z rozgrywanego na tym samym stadionie ćwierćfinału Ligi Mistrzów nie zostałby uznany; mówiliśmy już o tym tamtego wieczoru) – ale tak samo jasne są przecież zasady dotyczące fizycznego kontaktu z rywalem. Jeśli Lamela ich nie przekroczył, to ja jestem cesarz chiński.

Na pomeczowej konferencji Pochettino narzekał na panującą w drużynie niestabilność, a to w związku z niezamkniętym wciąż w Europie okienkiem transferowym: mówił, że cele na ten sezon i poważną rozmowę z piłkarzami będzie w stanie odbyć dopiero po drugim września, a teraz nadal nie wie jeszcze, z kim przyjdzie mu pracować przez najbliższe miesiące. Najbardziej niejasna jest oczywiście sytuacja Eriksena, który w trakcie wakacji powiedział duńskiej prasie, że chętnie porozglądałby się za nowym wyzwaniem i raczej nie przedłuży kontraktu z Tottenhamem (do końca obecnej umowy został rok; na stole leży oferta podwyżki z osiemdziesięciu do ponoć dwustu tysięcy tygodniowo). Wielkie kluby, o których myśli sam zawodnik – Barcelona, Juventus, Real – mają jednak inne priorytety, ewentualnie zamyślają (w Turynie staje się to powoli sposobem na budowanie drużyny) sprowadzić go dopiero po wygaśnięciu dotychczasowej umowy, bez konieczności męczących negocjacji o wygórowanych sumach, jakich z pewnością zażąda prezes Levy. Bolesna prawda jest jednak taka, że jeśli jakikolwiek kupiec z wielką kasą oglądał wczorajszy mecz myśląc o wzmocnieniu swojej drużyny kreatywnym rozgrywającym, to mógł wpisać do notesu jedyne tylko nazwisko: Kevina de Bruyne. Wypoczęty po wakacjach i zdrowy w końcu Belg będzie w tym sezonie rządził w Premier League.

Wiem: sytuacja w Tottenhamie w końcu się ustabilizuje, a i z Manchesterem City na Etihad już w tych rozgrywkach nie będą musieli się mierzyć. Jeśli jednak mielibyśmy szczerze mówić o tym, co wczoraj naprawdę imponowało po stronie gości, musielibyśmy się ograniczyć do zachowania kibiców: doping tych przyjezdnych słychać było na Etihad o wiele częściej, niż widać było ładne albo chociaż przemyślane akcje ich ulubieńców.

Futbol jest uśmiechnięty

18 komentarzy

1. Miałem już napisany tekst, wiecie? Taki, w którym było głównie o wdzięczności za piękną przygodę. Za to, że mając nóż na gardle w fazie grupowej (po trzech kolejkach na koncie zaledwie punkt, pierwszy mecz, ten z Interem na wyjeździe, przegrany, mimo prowadzenia jeszcze pięć minut przed końcem) potrafili się pozbierać, strzelić dwa gole w ostatnim kwadransie meczu z PSV, przegrywanym od pierwszych chwil, potem wygrać z Interem u siebie i w samej końcówce urwać punkt Barcelonie na Camp Nou, w walce o ćwierćfinał dać popis w starciu z Borussią, w końcu zaś poradzić sobie z Manchesterem City u siebie – mimo karnego dla gości i mimo kontuzji Kane’a umieć wygrać 1:0. To naprawdę było coś, za co można było być wdzięcznym nawet dzisiaj i nawet gdyby mecz na Etihad zakończył się kompromitacją – w każdym przypadku zresztą wytłumaczalną: kontuzjami tylu kluczowych graczy, brakiem transferów w dwóch kolejnych okienkach, potwornie długim sezonem zawodników, z których trzynastu do początku lipca grało jeszcze w Rosji na mundialu itp., itd.

2. No ale cóż mam napisać teraz, kiedy pierwszy raz za mojego życia drużyna, której kibicuję, awansowała do półfinału Ligi Mistrzów (w którym – choć to zupełnie inna historia – nie jest całkiem bez szans), i to w dodatku awansowała w stylu zaprzeczającym wszystkim towarzyszącym jej od lat narracjom? Dziś piłkarze Tottenhamu, choć stracili gola na samym początku meczu, nie spuścili głów i natychmiast zdołali podnieść się po ciosie. Dziś piłkarze Tottenhamu, choć natychmiast po wyjściu na prowadzenie pozwolili sobie strzelić drugą bramkę, dając rywalom nadzieję na to, że odrobienie reszty strat jest kwestią czasu, zdołali dowieźć do przerwy wynik wciąż gwarantujący awans. Dziś piłkarze Tottenhamu, choć stracili najlepszego w tym sezonie środkowego pomocnika (naprawdę napisałem to zdanie o Moussie Sissoko…) i musieli opierać grę w środku pola na Allim, który tydzień temu złamał rękę w dwóch miejscach, a dziś podaniami do kolegów zajmował się równie pilnie jak uważaniem, by na nią nie upaść, na Wanyamie, który dopiero w sobotę zagrał pierwszy raz w tym roku w podstawowym składzie, oraz na Eriksenie, który, przyznacie chyba, w tym meczu nie zachwycił – także po tym ciosie ani myśleli spuścić głowę. Dziś piłkarze Tottenhamu znów nie mieli na szpicy Kane’a, ale najwyraźniej wcale go nie potrzebowali, bo Son strzelił dwie bramki, a wprowadzony pod koniec pierwszej połowy Llorente (brawa dla Pochettino za odważną decyzję: że po kontuzji Sissoko wpuścił na boisko napastnika, zamiast przejść np. na grę trójką obrońców) wepchnął tę najważniejszą – w sposób zresztą kompletnie nieortodoksyjny, bo udem; zabawne zresztą, bo Hiszpan w sobotnim meczu z Huddersfield nie wykorzystywał lepszych sytuacji i wydawało się, że jako napastnik jest zablokowany, a tu proszę. Dziś piłkarze Tottenhamu – drużyny, której przed laty sędziowie nie uznawali bramek takich jak Mendesa z Manchesterem United (piłka była dobry metr za linią, gdy wygarniał ją Roy Carroll) albo przeciwko której uznawali gole takie jak Lamparda (piłkę Assou-Ekotto wybijał sprzed linii) – mieli szczęście do decyzji arbitrów. Mauricio Pochettino wygłosił w trakcie tego sezonu kilkanaście tyrad przeciwko VAR-owi, ale gdyby nie VAR, przeżuwałby właśnie największe rozczarowanie w trenerskiej karierze, podejmując się zarazem misji niemożliwej – pozbierania wykończonej psychicznie i fizycznie, zdziesiątkowanej kontuzjami drużyny, do walki z tym samym rywalem o obronienie miejsca w pierwszej czwórce Premier League. A tak, zamiast największego rozczarowania, większego jeszcze od tego sprzed roku z Juventusem, cieszy się największym triumfem. Ciekawe skądinąd, czy Chiellini oglądał – ten Chiellini, co to dawał do zrozumienia, że Tottenham ma w zwyczaju wywracać się na ostatniej prostej… I ciekawe, czy Guardiola pamięta, jak mówił kiedyś, że Tottenham jest drużyną jednego piłkarza, Kane’a mianowicie.

Nie był to więc Tottenham, o którym tyle smutnych opowieści napisałem w życiu. Co więcej: nie był to Tottenham zasługujący na komplementy natury czysto piłkarskiej. Liczbą strat przy wyprowadzaniu piłki, niepotrzebnych fauli, krycia na radar, dziur i braku asekuracji na skrzydłach (aż trzy gole padły właśnie po akcjach prawą i lewą stroną), pomyłek z gatunku tej Eriksena przy nieuznanym ostatecznie golu Sterlinga w doliczonym czasie gry, albo Wanyamy również w doliczonym czasie gry, kiedy po odbiorze piłki zamiast podać do któregoś z pokazujących się kolegów po prostu wykopał ją na aut, można by obdzielić kilka meczów tej drużyny. Zwłaszcza kiedy się ma w pamięci dyscyplinę i koncentrację, jaką imponowali w pierwszym spotkaniu oraz w pojedynkach z Borussią, trudno nie było uznać tego za odrobinę niecodzienne.

3. No ale przecież nie mogę po takim meczu marudzić, prawda? Nie mogę ostatkiem sił zauważać, że Manchester City zasługiwał na awans, że stworzył mnóstwo sytuacji, że próbował do samego końca, jak nie lewą, to prawą, a jak nie skrzydłami, to środkiem, że przy Aguero, Sterlingu i zwłaszcza de Bruyne nawet znakomita zwykle para stoperów Alderweireld-Vertonghen wyglądała na uczniaków. Nie mogę pisać, że w środku tego szaleństwa przynajmniej opanowanie i trzy asysty belgijskiego rozgrywającego City zasługiwały na lepszy koniec. Nie mogę wdawać się w rozważania o szukającym doskonałości Guardioli, którego drużyna faktycznie gra niemal doskonale, ale również potrafi się zdekoncentrować w dwóch-trzech sytuacjach – nie pierwszy zresztą raz w fazie pucharowej Ligi Mistrzów. Wszyscy wiemy, że Laporte rozgrywa piłkę lepiej niż którykolwiek z obrońców Tottenhamu, ale co zrobił przed drugim golem Sona? I jak się zachował przy pierwszej bramce Koreańczyka?

Nie mogę marudzić z dwóch powodów: po pierwsze, jeśli w piłce nożnej najważniejsze są prawdziwe, głębokie emocje, jakich dostarcza jej oglądanie, ten mecz zapewnił ich aż nadto. Po drugie, mówiąc bardzo po prostu: to była i jest jedna z najpiękniejszych piłkarskich nocy w moim życiu. Ostatni raz w półfinale największego europejskiego pucharu drużyna, której kibicuję, była 57 lat temu – nie żyję tak długo. Owszem, widziałem już tak broniącego Llorisa, widziałem tak strzelającego Sona i tak walczących wszystkich pozostałych, słyszałem też Mauricio Pochettino mówiącego, że jego piłkarze są bohaterami. Czego nie słyszałem i nie widziałem, to Mauricio Pochettino, który tak bardzo by się cieszył.

4. Bo w gruncie rzeczy o radości i uśmiechu najbardziej chciałem dziś pisać. Kiedy w ramach starań o certyfikat bezpieczeństwa dla nowego stadionu Tottenham organizował na nim spotkania testowe, z niepełną jeszcze frekwencją, jednym z nich był mecz legend tego klubu z dawnymi gwiazdami Interu. Siła by mówić o wzruszeniu, jakie ogarniało na widok Ginoli, Klinsmanna, Gascoigne’a, Berbatowa czy Keane’a, biegających znów w koszulkach z kogutem w herbie, ale to prowadziłoby nieuchronnie do konkluzji, że kibicowanie w gruncie rzeczy polega na rozpamiętywaniu pięknej przeszłości, fantazjowaniu o przyszłości i szykowaniu się na nieuchronne porażki w czasie teraźniejszym. Tym, co najbardziej podobało mi się w spotkaniu legend było więc nie to, że wracałem dzięki niemu do chwil, w których byłem taki młody i w których przyszłość widziałem w tak jasnych barwach – miałem raczej wrażenie, że nigdy dotąd nie widziałem meczu, w którym tak wielu biegających po boisku zawodników robiłoby to z takim uśmiechem.

Myślę czasem, że oglądam mecze Tottenhamu ze swoimi najbliższymi – i o tym, jaki obraz siebie im wtedy pokazuję. Spięty, zestresowany, zapominający o oddychaniu, ponury i pełen najgorszych przeczuć, tak na wszelki wypadek, żeby mniej bolało, uśmiecham się bardzo rzadko. Zapewne: i dziś miałem mnóstwo powodów do przyjmowania swojej tradycyjnej postawy, na końcu jednak był i jest uśmiech. W czasie teraźniejszym, nie na widok wyblakłego zdjęcia z dawno minionej złotej epoki. Podczas półfinałów – z Ajaksem, który napisał przecież najpiękniejszą historię tej edycji Ligi Mistrzów – zamierzam się uśmiechać od ucha do ucha.