Archiwum kategorii: Premier League

Smutny tekst o kibicowaniu

„Nazywam się Mike Ashley. Mam kupę forsy, dorobiłem się sprzedając sportowe ciuchy, a na liście najbogatszych Brytoli jestem w połowie setki. Wcześniej byłem w połowie pięćdziesiątki, ale coś mnie podkusiło i kupiłem Newcastle. Odkąd w nim siedzę, mam tylko kłopoty”. Pewnie nie pamiętacie, więc na wszelki wypadek przypomnę: wyimaginowany monolog właściciela klubu z St. James’ Park napisałem ponad pięć lat temu i mam wrażenie, że pozostał aktualny. „Mówią mi o demonstracjach pod bramami stadionu i o tym, że kibice nie przyjdą na następny mecz. I wiecie co? Pieprzę to. Wiem, że wyglądam jak burak i źle mówię po angielsku, ale (…) bojkot przetrwam, bo każdy bojkot kiedyś się kończy. Może się nie znam na piłce, ale jednego się nauczyłem: jeśli drużynie idzie, kibice wybaczają jej wszystko”.

Ano właśnie. Nie dalej niż w tym tygodniu fani Srok prowadzili kolejne antyashleyowskie demonstracje, nie mogąc wybaczyć właścicielowi sposobu rządzenia klubem – zatrudnienia Joe Kinneara na stanowisku dyrektora sportowego (najnowszy eksces Kinneara to wyprawa na mecz Birmingham, w trakcie którego dopytywał ponoć miejscowych działaczy, ile będzie kosztował Shane Ferguson – nieświadom faktu, że piłkarz ten… jest już graczem Newcastle, jedynie wypożyczonym do klubu z Championship), biernej postawy na rynku transferowym, podpisania umowy sponsorskiej z kontrowersyjną firmą pożyczkową Wonga, a w końcu fatalnej gry w kilku pierwszych meczach sezonu (MC, WHU, Sunderland, Hull i Everton). Jedyną odpowiedzią klubowych władz był… zakaz stadionowy dla relacjonujących protest lokalnych redakcji i szykany wobec stowarzyszenia kibiców, które stanęło po stronie mediów.

Rzecz w tym, że wczoraj Newcastle grało z Chelsea – i odniosło zasłużone zwycięstwo. Zwycięzców się nie sądzi, nawet jeśli swój triumf zadedykowali (ustami Alana Pardew) właścicielowi klubu. Zwycięzców się chwali za to, jak mądrze to spotkanie rozegrali, usypiając Chelsea w pierwszej połowie i przyciskając ją w drugiej – obejmując prowadzenie, a potem szczęśliwie go broniąc, z imponującym zaiste wkładem pracy – wkładem, którego zabrakło gościom (wkurzony Mourinho mówił potem, że wybrał jedenastu złych piłkarzy). Pierwszy gol dla Newcastle padł wprawdzie po stałym fragmencie i ktoś mógłby rzec, że równie blisko, co Gouffran, był Terry w pierwszej połowie – ale Newcastle podkręciło tempo już kilkanaście minut wcześniej. Goście, którzy do tej fazy spotkania właściwie niewiele musieli – Newcastle pozwalało im grać piłką i zostawiało wiele swobody, choć raczej z daleka od bramki Krula – zmobilizować się już nie potrafili, zwłaszcza że Mourinho zdjął z boiska Matę i Torresa. Zupełnie tak, jakby myśleli, że ten mecz sam się wygra…

No i taka to natura tej ligi, co to nie potrafimy przestać jej oglądać: każdy może wygrać z każdym, bardzo dobry przed tygodniem zespół dostaje manto, a drużyna, z której wszyscy się śmieją, ogrywa faworyta do mistrzostwa. Ze względu na kibiców Newcastle, którzy przez ostatnie lata musieli wycierpieć wyjątkowo wiele (ze spadkiem z Premier League włącznie), szczególnie mnie ten wynik ucieszył. Zwłaszcza że jedna z gazet, której odmawia się wstępu na St. James’ Park, przypomniała na świetnej czołówce, o co w tym wszystkim chodzi.

Legenda tego miejsca – sir Bobby Robson – powiedziała kiedyś, że klub to nie budynki, dyrektorzy czy ludzie, którym płaci się za reprezentowanie go. Nie kontrakty telewizyjne, klauzule wykupu, działy marketingu i loże VIP-owskie. Klub to hałas, pasja, poczucie przynależności i duma całego miasta. To mały chłopiec, wdrapujący się po raz pierwszy na trybuny, ściskając dłoń taty i gapiąc się na ten otoczony czcią kawałek murawy poniżej; chłopiec, który zakochuje się właśnie na całe życie.

Smutny tekst o kibicowaniu piszę – mając w pamięci zarówno całkiem świeże obawy Gary’ego Neville’a, że ceny biletów uniemożliwią klubom Premier League dopływ świeżej kibicowskiej krwi, jak niedawne narzekania Andre Villas-Boasa na niewyraźny doping z trybun White Hart Lane i wydrukowany w „Guardianie” reportaż o sąsiadach tego stadionu, właścicielach niewielkich warsztatów i knajpek, którzy stracą swoje miejsca pracy w związku z jego rozbudową. „Kibiców mają gdzieś nawet prezesi po Oksfordzie” – to też porażająco aktualny cytat z tekstu sprzed pięciu lat, niestety.

PS. A poza tym uważam, że:
analiza Michała Zachodnego wyczerpuje w zasadzie kwestię meczu Arsenalu z Liverpoolem. Co do mnie, utwierdziłem się w przekonaniu, że przypisywanie wszystkiego, co dobre u gospodarzy, Mesutowi Ozilowi, jest nieuprawnione. Ramsey i Cazorla strzelali bramki, ale naprawdę wspaniale grali Arteta i Kościelny.
– Villas-Boas popełnił karygodny błąd, ryzykując zdrowiem Llorisa podczas meczu z Evertonem. Bramkarz Tottenhamu, po zderzeniu z Lukaku (kolano Belga trafiło w głowę Francuza) stracił na chwilę przytomność i jak bardzo nie domagał się potem powrotu do gry, powinien zostać zmieniony.
– skoro o bramkarzach: nie ma sensu naśmiewać się z Boruca. Gol Begovicia był funkcją pecha, wiatru, ale też taktyki trenera Pocchetino, grającego wysokim pressingiem i zmuszającego bramkarza do nietrzymania się linii.
– skoro o bramkarzach: decyzja o daniu odpocząć Hartowi (pisałem o tym przed tygodniem) ma wielki sens; niejeden z będących w podobnej sytuacji, z Jerzym Dudkiem włącznie, wracał silniejszy.
– David Moyes myśli z wyprzedzeniem. Nie wiem, czy ze wszystkiego, co zobaczyłem, przeczytałem i usłyszałem w ten weekend, najbardziej nie spodobało mi się jego zdanie o tym, że Adnana Januzaja widzi jako przyszłą „dziesiątkę” Manchesteru United, i tylko dla oswojenia zaczyna od wystawiania go na skrzydle.
– porażka 7:0 może się zdarzyć każdemu (patrz w przeszłości klęski Arsenalu z MU, MU z MC czy Tottenhamu z Wigan): ani o Norwich, ani o MC ten wynik nie mówi nic ostatecznego.

Czy Anglia ma bramkarza

Owszem, obejrzałem w końcu Chelsea-MC i napiszę o tym meczu parę zdań, ale najpierw chciałbym załatwić sprawy bliższe sercu. Andre Villas-Boas ma przecież rację, krytykując wczorajszą atmosferę na stadionie Tottenhamu i zwracając uwagę, że bijąca z trybun aura negatywności ma wpływ na drużynę. Nie dość na tym: myślę, że AVB wie, co robi, mówiąc to właśnie w tym momencie. Zgodnie z najlepszymi naukami swojego mentora, Jose Mourinho, zdejmuje presję z zawodników i kieruje ją na siebie. Narzuca mediom temat do dyskusji, a kibicom daje – miejmy nadzieję – do myślenia. Drużyna ma przecież najlepszy start w historii występów w Premier League, jest czwarta w tabeli, wyjąwszy feralny mecz z WHU w zasadzie nie traci bramek (12 czystych kont w 15 spotkaniach!), bez większych problemów wygrywa mecze wyjazdowe, a że ma kłopot z kolejnymi przyjeżdżającymi na White Hart Lane i murującymi bramkę rywalami, nie jest w końcu aż tak dziwne. West Ham grał tu w ustawieniu 4-6-0, Hull zaproponowało 5-4-1, innymi słowy: każdy kolejny zespół buduje tu zasieki, pozwala Tottenhamowi rozgrywać piłkę na trzydziestym metrze i… czyha na kontrę. W każdym z meczów tego typu kluczem do sukcesu jest cierpliwość – choćby podań przed polem karnym trzeba było wymienić dziesiątki, choćby nie wiem jak wydawały się jałowe, trzeba czekać na moment dekoncentracji, błąd w ustawieniu, okazję do nieoczekiwanie szybszego rozegrania itd.

Villas-Boas przebudowuje drużynę nie tylko pod kątem obsady personalnej – przede wszystkim zmienia styl jej gry. To już nie jest zespół bazujący na szybkim ataku, napędzanym przez Garetha Bale’a – zamiast jednego, działającego błyskawicznie sposobu, musi wymyślić kilka nowych. Przy czym oczywiście jego kłopoty widać jak na dłoni: „odwróceni skrzydłowi”, grający po prawej stronie lewonożny Townsend i prawonożny Lennon po lewej, schodzą do środka, pogłębiając jeszcze tłok, a boczni obrońcy nie zawsze (Walker z Hull akurat tak) zdążą ich obiec i poszerzyć pole gry. Skądinąd: White Hart Lane ma najmniejszą, obok Upton Park, powierzchnię boiska – co rozmachowi akcji raczej nie sprzyja. Inna rzecz, że środkowi pomocnicy holują piłkę zbyt długo, a zawodnicy ustawiani jako „dziesiątka” – Holtby lub Eriksen – cofają się po nią zbyt głęboko, zostawiając Soldado kompletnie odizolowanego. Próby przyspieszenia gry, rozegrania akcji z pierwszej piłki, w trójkącie, czasem owocują pięknymi golami – jak Sigurdssona z Chelsea, zwykle jednak prowadzą do strat. Kibice się frustrują, cichną, przy stanie 0:0 w 45. minucie zaczynają buczeć – koło się zamyka, bo od tego drużyna nie nabiera pewności siebie.

Zresztą: w podobnym, co AVB tonie wypowiadali się Brad Friedel i Michael Dawson, a powody frustracji kibiców są pewnie bardziej uniwersalne i niezależne od stylu gry (choć rzecz jasna są i tacy fani Tottenhamu, którzy od brzydkiej wygranej 1:0, woleliby epicką porażkę 5:4; nie zaliczam się do nich). Drogie bilety powodują, że nie wszystkich stać na wejście, średnia wieku posiadaczy karnetów rośnie, debata wokół „słowa na »ż«” pewnie też zwiększyła dystans między stronami. Według mnie jednak jest to jeszcze jeden powód, dla którego wypada wesprzeć portugalskiego trenera w jego filipice. Nazywa się zamiana kibiców w klientów.

A Chelsea-MC? Niesamowite zaiste barykady wybudował tym razem Manuel Pellegrini, desygnując do gry w środku nie tylko Yaya Toure i Fernardinho, ale także Javiego Garcię – ale przyznajmy, że po pierwsze przy tak przebudowanej obronie (obok Nastasicia, debiutujący w Premier League Demichelis) dodatkowa asekuracja musiała się przydać, po drugie zaś – gdyby nie kuriozalny błąd w ostatniej minucie meczu, taktyka chilijskiego menedżera przyniosłaby sukces, zwłaszcza dzięki świetnej drugiej połowie gości. Przesadzona z pewnością radość z wygranej zdradzała przecież ogromną ulgę Jose Mourinho: że niedawny rywal z ligi hiszpańskiej nie wystrychnął go na dudka.

Mecz miał oczywiście dwóch bohaterów i, paradoksalnie, sukces jednego może pokazać drugiemu, że nie wszystko stracone. Fernando Torres zaczął mecz od niecelnego podania już w pierwszej sekundzie, kilkanaście minut później spudłował, chciałoby się powiedzieć, w swoim stylu, ale nie: w swoim stylu do końca naciskał na obrońców, biegał do każdej piłki, przeprowadził akcję, po której Schürrlemu wystarczyło jedynie dostawić nogę, zachwycił uderzeniem z trudnej pozycji w spojenie słupka z poprzeczką, a w końcu strzelił bramkę, która była efektem tyleż prezentu, co jego konsekwencji i głodu sukcesu.

Nie wszystko stracone oczywiście przed Joe Hartem, choć dziennikarze skwapliwie wyliczyli, że to był już szósty zawalony przezeń gol w tym sezonie (pamiętamy na tej liście inny niepotrzebny wybieg naprzeciwko Weinmanna podczas wrześniowego meczu z AV…), a jeśliby sięgać jeszcze parę miesięcy wstecz, błędów zrobiłoby się kilkanaście. Czy Anglia ma jeszcze bramkarza? Kamil Glik powiedziałby zapewne, że z tego, co pamięta, nie miała go już przed rokiem – a dziś wszystko wskazuje na to, że Hart straci miejsce w składzie MC nie tylko na środowy mecz Pucharu Ligi z Newcastle. Tym bardziej jednak: mając w pamięci tych kilkadziesiąt niezbyt udanych miesięcy Torresa w Chelsea, i dochodząc do wniosku, iż Hiszpan staje się wreszcie numerem jeden wśród napastników tej drużyny, zaryzykujmy zdanie, że Hart również wróci. Nawet jeśli najpierw będzie musiał na jakiś czas odejść, oczyścić głowę (bo o głowę, nie o umiejętności tu przecież idzie). Wojciech Szczęsny świadkiem, że taka przerwa często wychodzi bramkarzowi na dobre.

Futbol to literatura

Termin spotkania „Futbol to literatura” (niedzielne popołudnie, w trakcie meczów Chelsea-MC i Tottenham-Hull) nie wystawia oczywiście najlepszego świadectwa moim przyjaciołom, którzy zajmowali się organizacją Festiwalu Conrada. Fakt, że (wraz z prowadzącym Danielem Markiewiczem) umożliwili mi rozmowę na tytułowy temat z Markiem Bieńczykiem – świadczy o nich jak najlepiej. A cóż powiedzieć o festiwalowej publiczności, która w trakcie naszej dyskusji na bieżąco informowała o rozwoju wydarzeń na obu stadionach (że Soldado z rzutu karnego zdołał pokonać bramkarza Hull, wiedziałem zaledwie dwie minuty po fakcie)? Opisywałem już kiedyś uczucia piłkomaniaka, usiłującego śledzić mecz derbowy w trakcie arcyważnej narady kierownictwa firmy; mówienie o futbolu w trakcie festiwalu literackiego, w momencie, kiedy gdzieś tam futbol dzieje się naprawdę, domaga się napisania jakiegoś post scriptum.

Dziś jednak powinienem powiedzieć „pas”. Nie oglądałem, to się nie wypowiem – przynajmniej do chwili, kiedy skończę oglądać retransmisję meczu na Stamford Bridge (Tottenham tym razem sobie daruję: jest w tym sezonie dojmująca reguła łatwiej zdobywanych punktów na wyjazdach niż na White Hart Lane, gdzie kolejne zespoły w mniej więcej podobny sposób znakomicie wybijają gospodarzy z uderzenia). Ale już czuję, że choć emocje były pewnie porównywalne z tymi, których dostarczyło wczorajsze spotkanie MU-Stoke, to poziom był nieporównanie wyższy (widzę zresztą, że w komentarzach pod poprzednim wpisem piszecie, iż to na Stamford Bridge zobaczyliście dziś przyszłorocznego mistrza Anglii). Gdybym był kibicem Manchesteru United, bardzo chciałbym oczywiście opowiedzieć mecz z drużyną Marka Hughesa jako przełomowy w niełatwych do tej pory dziejach drużyny pod Davidem Moyesem. Rozpoczęty jak cały ten sezon – fatalnie (gol Croucha), później niby poprawiony (van Persie zdobywa bramkę na 1:1), ale potem znowu postawiony pod znakiem zapytania (Arnautović wyprowadza gości na 1:2 zaledwie kilkadziesiąt sekund po trafieniu Holendra), naznaczony kiepską grą w środku pomocy, dezorganizacją w obronie, ratowany doskonałymi interwencjami bramkarza, ostatecznie kończy się dobrze dzięki znakomitym napastnikom. Czerwone Diabły strzelają dwa gole w dwie minuty i wygrywają – jak za dawnych dobrych lat z sir Aleksem, kiedy przecież często wyglądało to podobnie, a tracący bramki piłkarze MU sprawiali wrażenie kotków wypuszczających z łap myszki tylko po to, żeby się jeszcze z nimi pobawić.

Bardzo chciałbym tak opowiedzieć mecz ze Stoke, gdyby nie to, że go… oglądałem. Do przerwy goście przecież mogli prowadzić znacznie wyżej, a brak kreatywności gospodarzy bił po oczach: Kagawa plątał się gdzieś z lewej strony, Nani psuł podanie za podaniem (co ten piłkarz, w tak szokująco złej formie, robi jeszcze w wyjściowej jedenastce MU?), a co do Cleverleya wypada mi się cieszyć, że przed dwoma-trzema laty nie nabrałem się na ogłaszanie go talentem mającym przewyższyć Scholesa. Dopiero Januzaj wniósł w to trochę świeżości, ale przecież Januzaj w jego wieku nie będzie grał co tydzień 90 minut. Poprawcie mnie, jeśli się mylę, ale sami Rooney z van Persiem (wczoraj wsparci przez Hernandeza) tego sezonu United nie uratują i że niezależnie od dzisiejszego triumfu, w kolejnym meczu nogi mistrzów Anglii będą równie spętane. Mark Hughes mówił o tym z brutalną szczerością: dziś już przyjeżdża się na Old Trafford bez lęku, choć lęk wciąż można wyczuć nad stadionem. Z sektorów zajmowanych przez kibiców gospodarzy…

Co powiedziawszy, żegnam się z Wami do jutra i idę nadrobić zaległości. Torres zbawcą Chelsea? Futbol to literatura, akurat mnie nie trzeba w tej kwestii przekonywać…

Cztery i pół sekundy

Powiedz mi, którą bramkę wolisz, a powiem ci, kim jesteś. Zachwycasz się Zlatanową piętą, nie pierwszym w historii błyskiem indywidualnego geniuszu tego zawodnika? Jasne, przyjmuję to i nawet szanuję, osobiście jednak wolę bramki będące wykwitem kunsztu zbiorowego, nawet jeśli geniusz indywidualny (przyjęcie w pełnym biegu! klepka! odegranie piętą!) również ma tu wiele do powiedzenia. Jeśli czytałaś książkę „Futbol jest okrutny”, wiesz, jak bardzo kręci mnie zbiorowy wymiar artyzmu w piłce, i rozumiesz, dlaczego nie mogę kolejny raz w tym sezonie nie zacząć od Arsenalu.

Arsenalu, który owszem: niby znów nie potrafił zachować czystego konta (bramkę Howsona zawalili Mertesacker z Gibbsem) i który na kilkanaście minut drugiej połowy wypadł z rytmu (zauważ jednak: po zejściu Flaminiego), ale który jakże efektownie potrafił ów rytm odzyskać i który przy każdej z bramek oraz podczas kilku innych sytuacji (zakończony podaniem do Özila rajd rezerwowego Ramseya lewą stroną, z kilkoma zwodami, których nie powstydziliby się Zidane czy Iniesta), wywoływał skojarzenia, no… erotyczne po prostu. Delikatność i zdecydowanie, szybkość myślenia i precyzja, kreatywność i automatyzm, z jakimi osiągali swój cel piłkarze z Londynu (wśród których był, grający po raz pierwszy u boku Özila, Santi Cazorla – to dlatego rewelacyjny w tym sezonie Ramsey trafił na ławkę), zapierały dech w piersiach. „The Arsenal way”, „Fantasy Football”, „Made by Arsene”, „Arseneball” – mógłbym mnożyć malownicze nagłówki angielskiej prasy, ba, mógłbym nawet próbować zestawiać gola Jacka Wilshere’a z bramkami Barcelony, tylko że… Barcelona już tak nie gra.

Może więc opowiedzieć to inaczej, bez ryzykownych metafor. Odbiór Flaminiego. Wilshere przejmuje piłkę, omija próbującego mu ją odebrać Fera, podciąga akcję w okolice środka pola i podaje do biegnącego przy lewej linii Gibbsa. Ten przekracza połowę i odgrywa do znajdującego się przed nim Cazorli. Hiszpan ścina do środka i oddaje Wilshere’owi, będącemu już około pięciu metrów przed polem karnym. Wszystko zaczyna dziać się równocześnie. Wilshere przyjmuje, oddaje znów Cazorli, ten bez przyjęcia zagrywa do Giroud – niby nic, niby jeszcze jedno z tak lubianych przez Wengera rozegrań w trójkącie, ale dwóch pomocników Norwich zostaje już za plecami, problemem są jedynie obrońcy, z którymi Francuz pozostaje w jednej linii. Giroud piętą do Wilshere’a, Wilshere piętą do Giroud, piłka w powietrzu, Wilshere w ruchu, obrońcy wryci w ziemię liczą na spalonego, Giroud zewnętrzną częścią stopy do Wilshere’a, Wilshere do bramki. Dwadzieścia trzy kontakty z piłką, dziesięć podań, przy czym od momentu zagrania Cazorli do Wilshere’a liczba kontaktów z piłką i podań zrównuje się. Ostatnich siedem, tak jest, siedem podań odbywa się bez przyjęcia w ciągu czterech i pół sekundy. Jeśli wyczułaś pod tym akapitem silną emocję, miałaś rację.

Mój zachwyt jest tym intensywniejszy, że w czasie gdy na Emirates Kanonierzy pieścili piłkę jak za najlepszych lat Niezwyciężonego Arsenalu, ja postanowiłem przyjrzeć się dokładniej grze Southamptonu. No bo sama wiesz: jeszcze trzy lata temu dołowali gdzieś w drugiej lidze, dziś ocierają się o szczyty ekstraklasy. Z polskim bramkarzem między słupkami niemal nie tracą goli – choć ich trener podkreśla, że to nie tyle zasługa któregoś z zawodników, co stylu gry, który im narzucił. Southampton Mauricio Pocchettino gra tak, jak wiele drużyn prowadzonych przez „bielsistów” – trenerów pozostających pod wpływem słynnego Marcelo Bielsy – niestrudzonym pressingiem po stracie piłki. Kiedy „Święci” są przy piłce, potrafią doskonale się przy niej utrzymywać, co – jak kiedyś tłumaczył również pozostający pod wpływem Bielsy Pep Guardiola – jest nie tyle pomysłem na zdobywanie bramek, co na ich nietracenie.

Na Old Trafford Southampton również potrafił zdobyć przewagę w posiadaniu piłki i – jak to często ostatnio – zostawił w nas wrażenie, że gospodarze są wyjątkowo przeciętnym zespołem. Owszem: mistrzowie Anglii prowadzili, owszem Adam Januzaj, który podpisał z klubem pięcioletni kontrakt, był u źródła niemal każdej udanej akcji MU (co oczywiste, zważywszy, że i tym razem toczyły się one głównie skrzydłami, a w środku ziała dziura, której słabiutki Fellaini załatać nie potrafił), owszem, Rooney trafił w poprzeczkę, ale z podobnie niepewną defensywą kolejnego sukcesu w Premier League Czerwonym Diabłom nie wróżymy. Nawet będący ostatnio na ustach całej Anglii Rooney, zdobywca pierwszego gola w meczu z Polską, dwukrotnie tracił piłkę przed własnym polem karnym – raz prezentując gościom najgroźniejszą okazję w pierwszej połowie. Southampton przerywał, tamował, hamował i blokował (obejrzyj koniecznie wślizg Schneiderlina – jednego z najlepszych w Premier League, jeśli idzie o odbiory – likwidujący akcję Welbecka), próbując jednocześnie rwać do przodu, kiedy nadarzała się okazja i kiedy piłkę dostawał świetny Lallana. Ostatecznie wyrównanie padło po rzucie rożnym, ale w tej fazie meczu przewaga gości była już ewidentna – pytanie, czy David Moyes wiedział, co robi, wprowadzając w miejsce Rooneya Smallinga i oddając rywalom inicjatywę, skoro miał na ławce potrafiącego zapanować nad wydarzeniami Kagawę? Przy wszystkich formułowanych już przeze mnie zastrzeżeniach, że większość problemów, jakie ma nowy trener MU, to problemy odziedziczone po poprzedniku, nie mogę nie zauważyć, że w podobnej sytuacji sir Alex raczej nie zrobiłby zmiany defensywnej, ergo: nie dałby piłkarzom sygnału, iż zamiast walczyć o podwyższenie wyniku, mają zacząć bronić prowadzenia…

Tottenham, jak zauważyłaś, potrafił skończyć bardzo przyjemnie, ale zaczynał naprawdę okropnie. Aston Villa oddała mu inicjatywę, jej długie piłki komplikowały życie Chirichesowi i Dawsonowi, a rozegranie ataku pozycyjnego niemożebnie się ślimaczyło. Tom Commolose ma rację, twierdząc, że to Modricia, nie Bale’a, brakuje tej drużynie najbardziej: Eriksen po pierwszym błysku przygasł w meczach z Chelsea i WHU, i dziś trafił na ławkę; Holtby nie zawiódł, ale to wciąż nie to, co potrafił Chorwat – porównaj zresztą jego występ z występem Özila przeciwko Norwich. Chociaż tyle, że Andros Townsend ma swój gwiezdny czas (on również podpisał nowy kontrakt z klubem), Soldado bardzo inteligentnie uczestniczy w rozgrywaniu akcji (gol, owszem, piękny, ale asysta, trzy kluczowe podania i praca na całym boisku wydają mi się równie ważne), Paulinho rwie się do przodu, a Sandro wraca powoli do formy sprzed kontuzji.

Chelsea? Najpierw przegrywała, potem zdołała wyrównać w mocno kontrowersyjnych okolicznościach, a jeśli dotąd nie miałaś okazji, powinnaś poszukać gdzieś w sieci wczorajszego Match of the Day i analizy gry Davida Luiza. Nabijam się? Ani mi się śni. Wspomnisz moje słowa: to Jose Mourinho idzie po mistrzostwo Anglii.

Trójka obrońców, zero napastników

Z pierwszymi miesiącami Davida Moyesa w Manchesterze United załatwiłem się na innym miejscu, za to fundamentalnie. Wiecie już zapewne, że co jakiś czas moje teksty pojawiają się na portalu Sport.pl – dziś rano napisałem tam kilka akapitów po wczorajszym zwycięstwie mistrzów Anglii nad Sunderlandem. Zasadnicza teza jest taka, że jeśli Moyes ma osiągnąć sukces w Manchesterze, musi dokonać – wszystko jedno: dyskretnego, czy nie – ojcobójstwa. Dziedzictwo, które zostawił mu sir Alex, budzi wątpliwości. Wiem: brzmi to heretycko i zdaję sobie sprawę, że we wszystkich oficjalnych wypowiedziach nowy menedżer MU będzie mówił o ciągłości, najwyższym uznaniu wobec poprzednika itp., itd., ale tak naprawdę musi spowodować, żeby piłkarze jak najszybciej o nim zapomnieli. Wystawienie wczoraj od pierwszej minuty Januzaja odczytuję w tych właśnie kategoriach – odciskania przez Moyesa własnego piętna na zespole; zapraszam do dyskusji na ten temat.

Na bloga zachowałem sobie tematy taktyczne, z których pierwszy czekał zresztą od dobrych paru tygodni: nowej formacji Liverpoolu. Jak bardzo przecież nie narzekałby wczoraj Brendan Rodgers, że jego piłkarze stracili kontrolę nad meczem (w istocie: przy stanie 2:0 Crystal Palace miało mnóstwo okazji, żeby wrócić do gry), drużyna odniosła kolejne zwycięstwo i utrzymuje się w czubie tabeli. Do składu i wrócił, i natychmiast zaczął strzelać bramki, Suarez. Najciekawsza jednak kwestia wiąże się nie z „SAS”, jak nazywa się zabójczy duet napastników z Anfield (ech, pamiętacie jeszcze Shearera i Sheringhama z Euro ’96?), a właściwie wiąże się z nim pośrednio. Nie wykluczam, że właśnie w celu znalezienia dla obu najodpowiedniejszego miejsca na boisku Rodgers zdecydował się na grę trójką środkowych obrońców. Przyznajcie, że wygląda to na przepis idealny: z przodu dwójka robiących potężne zamieszanie, współpracujących ze sobą telepatycznie napastników, za nimi trójka piłkarzy środka pola, pozwalających osiągnąć przewagę w posiadaniu piłki przeciwko każdemu rywalowi (czekamy, aż najbardziej wysuniętym z tej trójki znów będzie Coutinho, choć i Moses daje radę…), dalej dwójka cofniętych skrzydłowych (albo wysuniętych bocznych obrońców – macie przekonujące spolszczenie słówka „wingback”?), czyli wykorzystanie najlepszych cech Jose Enrique i Glena Johnsona. Nawet jeśli trzem ruchliwym i silnym stoperom (Sakho!) zdarza się niekiedy gubić, a „regularni” skrzydłowi rywala (patrz Sunderland przed tygodniem) próbują szukać miejsca za plecami rzeczonych „cofniętych skrzydłowych” Liverpoolu – w takim przypadku sposobem na osiągnięcie przewagi mogą być zejścia do boków Suareza i Sturridge’a i wykorzystanie ich podczas kontrataku. Więcej o formacji Liverpoolu znajdziecie w poniedziałkowej dyskusji Jamiego Carraghera i Gary’ego Neville’a, dostając przy okazji kolejny dowód, jak bardzo Match of the Day jest passe.

http://www.youtube.com/watch?v=c-Lt3wxA7is#t=325

Tottenham? Wolałbym zmilczeć albo zasłonić się zdaniem typu: „gdyby Jermain Defoe, będący w 46. minucie sam na sam z Jaaskalainenem, nie trafił w jego nogi”, byłoby to jednak z krzywdą dla Sama Allardyce’a, który przygotował swoją drużynę perfekcyjnie, udanie wprowadzając do drużyny kojarzonej dotąd z długą piłką na Andy’ego Carrolla największą taktyczną innowację weekendu. Niby przez ponad godzinę obserwowaliśmy kolejny wariant rozgrywanych już w tym sezonie meczów Tottenhamu z Crystal Palace czy Norwich, ale przeciw bardziej wymagającemu rywalowi. Przed linią obrony operowali Noble i Nolan, a przed nimi jeszcze Morrison i Diame: zasieki przed polem karnym gości były tak gęste, że Christian Eriksen nie miał najmniejszych szans znalezienia wolnej przestrzeni. Obrońcy znakomicie czytali ruch bez piłki Defoe’a. Townsenda Rac spychał raczej do linii, szukając jego słabszej nogi – choć warto zauważyć, że nawet w tej sytuacji Anglik potrafił kilka razy groźnie dośrodkować. Przede wszystkim jednak: Tottenham obnażyły fenomenalnie zaprojektowane schematy wyjścia w szybkim ataku i jeszcze lepiej wyćwiczone stałe fragmenty gry. Już przed przerwą delikatne zagranie Noble’a ponad murem stworzyło Nolanowi kapitalną okazję do strzelenia bramki po rzucie wolnym. Po przerwie, kiedy Tottenham przesunął Paulinho wyżej i zaczął wreszcie przeważać; kiedy Defoe zmarnował wspomnianą już okazję, stworzoną kilkanaście sekund po wznowieniu gry, wystarczył rzut rożny – potężne zamieszanie w polu karnym z udziałem Nolana i Reida, zakończone golem tego ostatniego. Później szukający wyrównania gospodarze odsłonili się, rzecz jasna, a jedno precyzyjne podanie Nolana stworzyło Vaz Te okazję do wyjścia sam na sam z Llorisem, bramkarz gospodarzy zdołał wprawdzie odbić jego strzał, ale napastnik WHU zdążył z dobitką. Trzecia bramka, po rajdzie Ravela Morrisona zaczętym jeszcze na własnej połowie, będzie jedną z piękniejszych w tym sezonie, ale z punktu widzenia oceny meczu wydaje się bez znaczenia. Tak, Sam Allardyce zaskoczył: zamiast szukać zmiennika Carrolla, postawił na piłkarzy atakujących z drugiej linii, a środkowi obrońcy Tottenhamu gubili się, nie wiedząc, kogo pilnować. Byłożby to ustawienie 4-6-0, „fałszywa dziewiątka” w wydaniu zachodniolondyńskim?

Dyskretny urok Garetha Barry’ego

Przed arcyciekawą kolejką Ligi Mistrzów wpadam na chwileczkę, żeby uczcić jubileusz. Gareth Barry, wypożyczony z Manchesteru City pomocnik Evertonu, rozegrał właśnie 500 mecz w Premier League. Jest dziesiątym piłkarzem, któremu udało się osiągnąć tę liczbę – rekordzistą jest oczywiście Ryan Giggs (623 występy), a w elitarnym gronie są także David James (572), Frank Lampard (559), Gary Speed (534), Emile Heskey (516), Jamie Carragher (509), Phil Neville (505), Mark Schwarzer (504) i Sol Campbell (503). Zważywszy, że z tej dziesiątki grają już tylko Giggs i Lampard (Schwarzer jest skazany na rolę zmiennika Petra Czecha), zaś nowy menedżer Barry’ego uważa go za kluczowego zawodnika swojej drużyny, pod koniec sezonu 32-letni Anglik może znaleźć się w pierwszej piątce „legend” angielskiej ekstraklasy, a potem – kto wie – zajść jeszcze wyżej. Roberto Martinez wróży mu grę do czterdziestego roku życia…

I dobrze. Opisujący go niedawno na łamach „Timesa” James Ducker przywołał ironiczną opinię Joeya Bartona: „Przypomina ucznia, który zawsze siada w pierwszej ławce i zawsze grzecznie słucha nauczyciela; nigdy nie przyprawia mnie o bezsenność, kiedy mam przeciwko niemu grać”. Jeśli dobrze zrozumiałem, miał to być docinek, rzecz w tym – zwraca uwagę Ducker – że kiedy Barton miał grać przeciwko Makelele z Chelsea albo Mascherano z Liverpoolu, również nie miał bezsennych nocy. Czy grało mu się łatwo, to zupełnie inna historia.

Opisując Barry’ego opisujemy bowiem zwyczajność. Owszem, siedzi w pierwszej ławce, słucha wskazówek trenera, a potem robi to, co do niego należy. Ustawia się tam, gdzie powinien, przerywa akcje rywali, rozpoczyna akcje własnej drużyny, chętnie pozbywa się piłki na rzecz lepiej ustawionych albo po prostu swobodniej ją operujących kolegów, a jeśli się zdarzy, że ją stracą – zrobi wszystko, by ją odebrać. W końcówce, kiedy trzeba np. bronić korzystnego wyniku, nie dopuści do żadnej straty, choćby miał nas zanudzić serią podań na własnej połowie. Zero ryzyka, sto procent odpowiedzialności, polisa ubezpieczeniowa dla gorących głów w stylu Rossa Barkleya.

Zwłaszcza po takich meczach, jak wczorajsze spotkanie Evertonu z Newcastle (ale też po niedawnej porażce Chelsea na Goodison Park) – kiedy na czołówki gazet trafiają zasłużenie Lukaku i Barkley, a wśród najczęściej używanych określeń strzelców bramek dla gospodarzy pojawiają się szybkość i siła, mamy tendencję do zapominania o tych, którzy pracują za ich plecami. Dobrze, że stukająca Barry’emu pięćsetka tym razem na to nie pozwoliła.

Zdrowie defensywnych pomocników…

O jedną porażkę za dużo

1. Tak, w odróżnieniu od wielu czołowych polskich i angielskich publicystów, wciąż nie postawiłem krzyżyka na Arsenie Wengerze, a płynące od właścicieli i dyrektorów Arsenalu informacje o rychłym przedłużeniu jego kontraktu przyjmuję z uznaniem. Kolejny sezon zaczynał spisywany na straty – a po sześciu kolejkach przewodzi w tabeli, i to mimo kontuzji Cazorli, Artety, Podolskiego, Oxlade’a-Chamberlaina, Rosicky’ego czy Diaby’ego. Transfer Ozila i powrót Flaminiego zrobiły, rzecz jasna, swoje, ale tematem tych pierwszych miesięcy jest, opisywana na tym blogu niemal z tygodnia na tydzień, eksplozja talentu Aarona Ramseya. Ze Swansea znów strzelił gola i zanotował asystę – zobaczcie jednak również, jak poprawił grę obronną. „Bale? Jaki Bale?” – pisałem dla Sport.pl o nastrojach wśród kibiców Tottenhamu przed derbami Londynu, dopowiem więc, już w czysto walijskim kontekście: „Bale? Jaki Bale? Ramsey!”.

2. Dziwność piłki nożnej pokazuje najlepiej przebieg i wynik meczu między Aston Villą i Manchesterem City – zwłaszcza jeśli ma się w pamięci ubiegłotygodniowe spotkanie, w którym piłkarze Manuela Pellegriniego miażdżyli Manchester United. Absolutna dominacja w pierwszej połowie, niemal każdy stały fragment gry z bramką wiszącą w powietrzu, dwukrotnie objęte prowadzenie, dwie trzecie czasu przy piłce – i porażka na skutek trzyminutowego przestoju, a właściwie: dwóch momentów braku koncentracji. O błędzie sędziego liniowego (El Ahmadi był na spalonym przy pierwszym golu dla gospodarzy) wspomniałbym pewnie więcej, gdyby nie fakt, że City zdołało ponownie wyjść na prowadzenie. O błędach Joe Harta też rozpisywać się nie muszę: przy rzucie wolnym nie miał szans na dofrunięcie do piłki bitej w okienko, a przy golu Weinmanna winiłbym nie tyle bramkarza, co zostawiających go samemu sobie obrońców i pomocników: kiedy Brad Guzan wykopnął piłkę w przód, a Kozak zgrywał ją do strzelca bramki, ośmiu zawodników MC było jeszcze na połowie gospodarzy. Wniebowzięty Paul Lambert przyznawał po meczu, że nic podobnego dotąd na treningach nie ćwiczyli.

3. Inaczej rzecz się miała w meczu MU-WBA: w przypadku tej porażki trudno mówić o przypadku, bo goście od początku postawili mistrzom Anglii wysokie wymagania. „We’ll sack who we want”, śpiewali ich kibice, nawiązując do faktu, że po meczach z West Bromwich tracili pracę Villas-Boas, di Matteo, a całkiem niedawno także Paolo di Canio. Wyjątkowo niewygodny rywal, nieprawdaż? Bez gwiazd albo z piłkarzami, którzy dopiero gwiazdami się staną (Amalfitano, Berahino), z solidną defensywą i morderczymi uderzeniami z kontry, z trenerem, który nie pęka nawet na Old Trafford, ze zdolnością strzelania fantastycznych bramek – zarówno w wyniku solowych, jak i zespołowych akcji…

W przypadku Davida Moyesa była to niewątpliwie o jedna porażka za dużo: można zrozumieć, jakkolwiek bolesną, wpadkę w derbach (Alex Ferguson całkiem niedawno przeżył boleśniejszą), można zrozumieć ligową porażkę z Liverpoolem (sir Alex brał Moyesa w obronę po tym spotkaniu), ale przegraną u siebie z WBA? Postawę obrońców, zagubionych przy obu bramkach? Łatwość, z jaką Amalfitano zakładał siatkę Ferdinandowi? Kłopoty, jakie ten ostatni miał ze znanym przecież Moyesowi z Evertonu Anichebem? Zostającego gdzieś w tyle Jonesa? Przygaszonego przez Sessegnona Carricka? Tempo gry, dalekie od standardów wyznaczonych w ciągu ostatnich sezonów? Niewielką liczbę sytuacji podbramkowych?

Jasne, ma David Moyes niewątpliwe osiągnięcia (odrodzenie Rooneya jest jednym z nich, kolejnym – coraz więcej szans dawanych młodemu Januzajowi), jasne: przed sezonem główni rywale wzmocnili się zdecydowanie bardziej, a znaczenie w manchesterskiej układance van Persiego pokazuje każdy kwadrans jego nieobecności (od 450 minut United nie strzela goli z gry!). Są jednak kwestie, których rozwiązania można by od szkockiego menedżera oczekiwać. Np. organizacji gry obronnej pod nieobecność Vidicia, przyznania wreszcie, że jeśli ma mieć pożytek z Kagawy, to grającego za plecami głównego napastnika, albo nauczenia Naniego szybszego pozbywania się piłki, kiedy drużyna wreszcie ma okazję do przeprowadzenia szybkiego ataku. O tym, że Anderson nigdy nie był i nie będzie piłkarzem na miarę mistrzów Anglii, chyba nie trzeba nikogo przekonywać.

Kiedy poprzednim razem MU zaczynał sezon w podobnym stylu, w przełomowym skądinąd dla Aleksa Fergusona 1989 roku, fani tego klubu nie byli aż tak rozpuszczeni, jak w ciągu następnych dekad. Wtedy miejsce w dolnej połówce tabeli było zaledwie bolesne, dziś jest szokujące. Patrząc na sukcesy Arsenalu po sprowadzeniu Mesuta Ozila wypada powtórzyć: dyrektor Woodward mógł letnie okienko transferowe rozegrać o niebo lepiej. Co musi martwić, to spuszczone po drugim golu głowy zawodników MU – jakby ulotnił się gdzieś duch tamtego, grającego do ostatnich sekund „Fergie time”, zespołu.

4. Jako kibic Tottenhamu wolałbym oczywiście inny scenariusz: to Jose Mourinho ustawia swoją drużynę lepiej przed rozpoczęciem spotkania, osiąga przewagę w pierwszej połowie, niechże nawet będzie – wychodzi na prowadzenie, potem jednak lepiej reaguje Andre Villas-Boas, a dokonana przezeń zmiana odmienia także losy spotkania. Tak przecież, najkrócej jak się da, można streścić to spotkanie. Gospodarze dominują w pierwszej połowie, wygrywając fizycznie i, by tak rzec, koncepcyjnie, bój o środek pola, z powodzeniem realizując ćwiczone już schematy (rozegranie w trójkącie Eriksen-Soldado-Sigurdsson, dające pierwszego gola – wariant podobnej akcji przeciwko Norwich) i stwarzając kolejne sytuacje do pognębienia rywali – zwłaszcza ostatniej, uderzenia Paulinho w boczną siatkę tuż przed przerwą, żałują dzisiaj.

Po przerwie bowiem, wciąż przy stanie 1:0, na boisku pojawi się Juan Mata i odmienia losy meczu. Grający dotąd na prawej stronie Ramires wraca do środka, gdzie teraz bój staje się wyrównany, a pilnowany uważniej przez Brazylijczyka Eriksen gaśnie (zobaczcie, ile był przy piłce Duńczyk w drugiej połowie – w porównaniu z Matą), Oscar, preferowana dotąd przez Mourinho „dziesiątka” wędruje na lewą stronę, zaś Mata zaczyna uruchamiać podaniami grającego znakomity mecz Torresa. Villas-Boas, owszem, reaguje, ale nie próbując odzyskać kontroli nad meczem, tylko raczej zwiększając asekurację – tym tłumaczę np. wprowadzenie Chadliego w miejsce Townsenda i pozostawienie do końca na ławce Lameli (pytanie, czy jeśli już, to nie powinien wejść Sandro, żeby pilnować Maty troskliwiej, niż potrafili to robić Dembele czy Paulinho?). Wyrównanie pada ostatecznie ze stałego fragmentu gry, ale także z gry Chelsea miała świetne okazje.

Przed długi czas ozdobą meczu były pojedynki Torresa z Vertonghenem. Belgijski obrońca Tottenhamu znakomicie się ustawia, trafia ze wślizgami, fauluje rzadko i z daleka od bramki (zobaczcie załączony obrazek) oraz świetnie radzi sobie z piłką, bywa więc dla napastników irytującym rywalem. W jakimś sensie nie dziwię się Hiszpanowi, że sfrustrowany kolejną sytuacją, w której obrońca zdążył do piłki przed nim, poszedł na konfrontację i podczas wymiany zdań przy linii końcowej… podrapał go po twarzy. Powtórzmy: Torres grał w tym meczu znakomicie, jego ruch bez piłki i podania rozprowadzające kolegów imponowały, bardzo chciał się wykazać, ale trafił na godnego siebie rywala. Z pewnością mógł i powinien za to drapanie wylecieć – sędziowie wiedzą, że teoretycznie mogą pokazać czerwoną kartkę za każde dotknięcie twarzy przeciwnika.

Nie był to pierwszy błąd Mike’a Deana w tym spotkaniu: symbolem nienadążania przezeń za wydarzeniami na boisku było przecięcie przez nogi arbitra jednej z dobrze zapowiadających się akcji Tottenhamu i rozpoczęcie kontrataku Chelsea. Nie był to też błąd ostatni: w pierwszym starciu z Vertonghenem Torres powinien dostać czerwoną kartkę, ale w kolejnym nie powinien otrzymać drugiej żółtej. Owszem, podczas walki w powietrzu napastnik gości machnął pięścią przed twarzą obrońcy, ale nie trafił, zaś upadek rywala był mocno teatralny. W sumie pozostaje niesmak: jeden przegiął z drapaniem, drugi z udawaniem, a przecież wszystko, co między nimi miało cechy rywalizacji sportowej, zasługiwało na szczery pomeczowy uścisk dłoni godnych siebie rywali. Coś jak w przypadku Villas-Boasa i Mourinho.

 

Różnica klas

Już sam nie wiem, co najdziwniejsze. Czy to, że drużyna, która zmiażdżyła Manchester United, przed miesiącem przegrała z Cardiff – tym samym, które pozwoliło dziś Tottenhamowi na 29 strzałów na swoją bramkę? Czy to, że jednym z kluczy do zwycięstwa okazał się Samir Nasri, wraz z obiegającym go, zwłaszcza w pierwszej połowie Aleksandrem Kolarowem? Czy to, że Nemanja Vidić z Rio Ferdinandem mieli aż takie kłopoty z upilnowaniem Aguero i Negredo? Czy to, że tylko jedna z tych drużyn robiła wrażenie zespołu z czołówki Premier League? Doprawdy, przez dłuższy czas można było odnieść wrażenie, że przypominany przed meczem na wielkich ekranach Etihad pogrom w derbach sprzed dwóch lat stanie się ciałem także i przy tej okazji.

Pomocnicy podający w poprzek, oblegani obrońcy i pozbawieni wsparcia napastnicy… Jak słusznie zauważył w komentarzu dla Sport.pl Michał Zachodny, problem Manchesteru United leżał w środku pola, gdzie dzielił i rządził najlepszy na boisku Yaya Toure, a kompletnie nie radził sobie podobny mu posturą, zbyt głęboko jednak ustawiony, jak na swoje naturalne instynkty, Marouane Fellaini. Ale City zdominowało także boczne sektory – temat za czasów Roberto Manciniego nieobecny, a już zwłaszcza w konfrontacji ze świetnie zazwyczaj atakującym skrzydłami MU. Przecież nie mówimy tylko o duecie Kolarowa (gdzie był Valencia przy jego rajdzie, dającym piłkarzom Pellegriniego prowadzenie?) ze schodzącym do środka i zwiększającym tam przewagę MC Nasrim (zobaczcie, gdzie przyjmował piłkę i skąd ją oddawał), ale także o szybkim Navasie…

Napisałem słowo „szybkim” i zastanowiło mnie ono, bo w zasadzie o każdym piłkarzu gospodarzy można by powiedzieć, że był szybszy od swojego bezpośredniego rywala. W zasadzie o każdej akcji MC można by też powiedzieć, że przebiegała płynniej od akcji MU. Przykro było patrzeć zwłaszcza na Wayne’a Rooneya, którego powrotowi do drużyny poświęciłem parę zdań na Sport.pl: jego niekłamana ambicja i heroiczne, aczkolwiek skutkujące faulami wysiłki, nie znajdowały wsparcia kolegów, co więcej: Kompany i Fernardinho potrafili zrobić z nim coś, co nie udawało się Fellainiemu i Vidiciowi z Aguero, a mianowicie ograniczyć mu przestrzeń między liniami. David Moyes przesadził chyba, mówiąc po meczu, że jego krnąbrny napastnik był najlepszy na boisku, a na pewno przesadził sugerując, że gdyby van Persie był zdrowy, rzeczy miałyby się inaczej, zwłaszcza że także obrona MC – z Kompanym i Zabaletą – zagrała dziś perfekcyjnie. Zobaczcie na liczbę udanych interwencji tego ostatniego – wiele mówi ona również o występie Younga…

Mam jeszcze znęcać się nad ustawieniem defensywy MU przy rzucie rożnym? Mówić o katordze, jaką Vidiciowi sprawił Negredo? O tym, jak mający braki szybkościowe Ferdinand z Vidiciem cofali się coraz głębiej i głębiej, stwarzając rywalom jeszcze więcej wolnej przestrzeni? Zastanawiać się nad przyczynami, dla których Moyes nie zdecydował się na dokonanie zmian już w przerwie? A może porzucić ten temat, skoro żadnej zmiany mogącej odmienić losy meczu nie dałoby się chyba wymyślić? Cleverley pojawił się na boisku, a Evra i Smalling podeszli wyżej, angażując się w nieśmiałe próby wywalczenia przynajmniej honorowego gola, kiedy było już po wszystkim…

David Moyes w swoich pierwszych pięciu meczach zdobył siedem punktów na piętnaście możliwych. Nie jest to powód do rozpaczy, zważywszy że musiał grać z MC, Liverpoolem, Chelsea i Swansea: w pozostałych 33 kolejkach okazji do odrobienia strat będzie mnóstwo, a wspomniana wpadka MC z Cardiff pokazuje, że gospodarzom słabszy dzień może się zdarzyć również w przyszłości. Nie chciałbym jednak dzisiejszej porażki bagatelizować: oglądam jeszcze raz kluczowe fragmenty tego spotkania, utwierdzając się w przekonaniu, że tu w zasadzie nie ma czego komentować.

Różnica klas jasna jak na dłoni… Co zapamiętam jeszcze z tej kolejki? Trzy asysty Ozila i potrójną interwencja Mignoleta, która wszak nie uratowała Liverpoolu przed porażką. Mądrze broniący prowadzenia na Anfield Road Southampton. Piętę Paulinho i ekstazę piłkarzy Tottenhamu w doliczonym czasie gry meczu Tottenhamu w Cardiff. Paolo di Canio, gestykulującego po raz ostatni w stronę kibiców Sunderlandu. Pomeczowe przemówienie Jose Mourinho do telewidzów Sky Sports, ze szczególnym uwzględnieniem Jamiego Redknappa – ale też Juana Matę, niemieszczącego się nawet na ławce rezerwowych jego drużyny. Najlepszego z napastników Chelsea, strzelającego bramkę dla… Evertonu. Rzuty wolne Bainesa. Piękne i niespodziewane zwycięstwo Hull nad Newcastle. Tak naprawdę była to Premier League w całej krasie. Jak policzki Davida Moyesa po jego pierwszych derbach.

Trzy debiuty i jeden wzlot

Zacznijmy od lidera. Z przyjemnością oddając Özilowi, co Özilowe: zachwycając się przyjęciem piłki, poprzedzającym asystę przy golu Giroud, podziwiając prostopadłe podanie do Walcotta, tnące linię obrony Sunderlandu jak nożyczki papier, zliczając statystyki (trzy wykreowane szanse, 34 celne z 38 podań w okolicy pola karnego gospodarzy), zauważę jednak, że kilku problemów Arsenalu ten megatransfer nie rozwiązał. Wyliczę je szybciutko, zanim przeniosę zachwyty na innego gracza Kanonierów i dołączę do rytualnego narzekania na sędziowanie w Premier League.

Po pierwsze, defensywa; wciąż niepewna, wciąż faulująca (także w polu karnym – Kościelny już po raz drugi w tym sezonie…), a przede wszystkim pozbawiona asekuracji. Nawet Flamini za rzadko, jak na mój gust, oglądał się za plecy, a w sytuacji, która powinna była skończyć się albo golem dla Sunderlandu, albo czerwoną kartką dla Sagni, truchtał gdzieś 20 metrów za akcją. Po drugie, napastnik/napastnicy; kontuzja Giroud w końcówce i nieskuteczność Walcotta w pierwszej połowie podniosły pewnie ciśnienie niejednemu kibicowi Kanonierów, i tak zmartwionemu nieobecnością Cazorli, która otwiera temat trzeci: konieczności wzmocnień departamentu medycznego Arsenalu. Lista kontuzjowanych w tym klubie, nie tylko przecież w obecnym sezonie, jest ponadprzeciętnie długa: oprócz Cazorli brakuje Podolskiego, Artety, Diaby’ego, Oxlade-Chamberlaina i Rosicky’ego; na miejscu Davida Beckhama zastanawiałbym się, czy powinien powierzać początki kariery piłkarskiej syna akurat temu klubowi.

Zostawmy jednak wątpliwości: Kanonierzy prowadzą w tabeli i mają w drużynie nie tylko najlepszego na Wyspach Niemca, ale także najlepszego Walijczyka. Postęp, jaki zrobił w ciągu ostatniego roku 22-letni zaledwie Aaron Ramsey jest przecież jakoś porównywalny ze skokiem, jakiego dokonał Gareth Bale. Pewność siebie młodego zawodnika, technika, z jaką wczoraj zdobywał gole (w tym sezonie ma ich już pięć w sześciu meczach!), najwyższa liczba podań w meczu (81 celnych z 88), aż siedem wślizgów – wszystko to jest przecież elementem dłuższego ciągu świetnych występów Ramseya, obejmującego także sierpniowy mecz z Fulham (choć wówczas on także ocierał się o czerwoną kartkę). Podkreślmy to, bo np. dobry mecz Wilshere’a niektórzy przypisywali zbawiennemu wpływowi nowego partnera w pomocy (coś podobnego miał wywołać w Sigurdssonie Eriksen) – Aaron Ramsey grał wybornie jeszcze przed przeprowadzką Özila z Madrytu do Londynu.

Sędziego Atkinsona nie usprawiedliwia nic. O niezastosowaniu przywileju korzyści, które bulwersuje mnie bardziej niż niewyrzucenie Sagni, bo powiązane jest z brakiem refleksu i zabija ducha gry, nie chce mi się rozpisywać. Na szczęście mamy do czynienia z przypadkiem odosobnionym: przykładów udanego powstrzymywania się od sięgnięcia po gwizdek jest w Anglii całkiem sporo, mecze toczą się płynnie, a arbitrzy (wczoraj np. Howard Webb i Lee Mason) potrafią karać za przewinienia po rozegraniu całej akcji. Ale myślę sobie, że Arsenal wygrałby i tak: Paolo di Canio wystawiając dwójkę środkowych pomocników przeciwko Kanonierom, zrobił to samo, co przed trzema tygodniami Martin Jol: położył głowę pod topór. Nawet wynik był ten sam.

W tabeli Arsenal wyprzedza Tottenham, więc w drugiej kolejności wypada się zająć meczem tej drużyny, a właściwie debiutującym na White Hart Lane Christianem Eriksenem. Na poziomie statystyk młody Duńczyk wypadł dokładnie jak Özil: wykreował kolegom trzy okazje, zaliczył asystę i „przedostatnie podanie” do Paulinho, który sprezentował Sigurdssonowi możliwość strzelenia drugiej bramki (przy pierwszej cmokaliśmy po podaniu Eriksena: idealnie w tempo, a przecież intuicyjnym, bo nowa gwiazda Tottenhamu nawet nie podniosła głowy, żeby sprawdzić, gdzie znajduje się Islandczyk). Pal jednak licho statystyki, i tak miażdżące na korzyść Tottenhamu (69 proc. posiadania piłki, 568 podań przy zaledwie 192 Norwich, 23 strzały…) – podobne były w gruncie rzeczy w meczach z Crystal Palace i Swansea, kiedy piłkarze Villas-Boasa dominowali fizycznie, imponowali pressingiem jeszcze na połowie rywala i wielokrotnie (ścinający z prawej Andros Townsend) strzelali zza pola karnego. Różnica, jaką zrobił Eriksen, polega na tym, że w drużynie pojawił się znów zawodnik z niezwykłą swobodą odnajdujący się między liniami obrony i ataku rywali, niemal od niechcenia odgrywający piłkę kolegom już w okolicy szesnastego metra: o ile w poprzednich spotkaniach piłkarze Spurs rzadko wchodzili w pole karne, albo biegał tam jedynie osamotniony Soldado, teraz pojawiało się ich co najmniej kilku. Najbardziej skorzystał, oczywiście, Sigurdsson…

To już nie jest – jak pisze np. Miguel Delaney – Tottenham z poprzedniego sezonu: reaktywny, czyhający na kontratak, podczas którego jakże często rozstrzygały szybkość i siła uderzeń Garetha Bale’a. To już nie jest tak, jak na początku tego sezonu: z przewagą, ale bez pomysłu na rozstrzygający cios. To jest Tottenham, w którym pojawił się piłkarz zdolny do gry jako klasyczna „dziesiątka”, umiejący znaleźć lukę nawet gdy rywale bronią się w ośmiu na trzydziestu metrach. Oczywiście za chwilę przyjdą przeciwnicy bardziej wymagający – Chelsea i Liverpool, z drugiej strony jednak Eriksen czy Lamela są dopiero po dwóch sesjach treningowych z nowymi kolegami. Zwróćcie również uwagę: w Tottenhamie lista nieobecnych też jest niemała (Capoue, Lennon, Chadli kontuzjowani, Adebayor dochodzi do siebie po rodzinnej tragedii, Chiriches nie ma jeszcze pozwolenia na pracę, Kaboul i Sandro ostrożnie wracają do drużyny po wielomiesięcznej przerwie), a i tak Lamela może zaczynać mecz na ławce, Defoe zaś – pozostać w rezerwie do ostatniego gwizdka. Jeśli o miejscu na finiszu zadecyduje szerokość kadry, tym razem Villas-Boas nie będzie mógł narzekać.

Temat zgrywania się nowych zawodników ze starymi z pewnością mogliby podnosić również Roberto Martinez i Jose Mourinho. W przypadku tego pierwszego mówimy zresztą nie tylko o zgrywaniu się zawodników, ale o „drastycznej” (cytuję samych piłkarzy!) zmianie stylu gry drużyny w porównaniu z poprzednim szkoleniowcem. Wczoraj nie było tego widać, bo broniący prowadzenia gospodarze w drugiej połowie zdecydowanie oddali inicjatywę gościom, ale Everton Martineza przewodzi w ligowym rankingu, jeśli idzie o posiadanie piłki. Drużyna z Goodison Park konstruuje ataki cierpliwie, nawet jeżeli Rossa Barkleya ponosi kawaleryjska fantazja i z młodzieńczym zapałem niepotrzebnie wplątuje się w drybling (w sumie próbował iść na indywidualny przebój aż dziewięć razy, z czego siedem razy skutecznie), kiedy wystarczyłoby podanie. O młodym Angliku od początku sezonu w samobiczującym się, jeśli idzie o ocenę gry reprezentacji, kraju pisze się bodaj najczęściej – ale moją uwagę podczas spotkania z Chelsea zwrócił Anglik stary: Gareth Barry. Od samego początku, kiedy wracał w pole karne za Matą, dając obrońcom dodatkową asekurację, przez kluczowy moment, w ktorym zablokował strzał Eto’o po wpadce Howarda i wyłożeniu piłki przez Schürrlego (Barry pilnował Kameruńczyka, zanim jeszcze Howard popełnił błąd!), aż po końcówkę, kiedy spokojnie dyktując tempo podań, przyczynił się do wybijania Chelsea z uderzenia, wspierany przez Osmana defensywny pomocnik Evertonu pracował na tytuł piłkarza meczu, jeśli nie tygodnia. Tak: to nie Özil, nie Eriksen, nie Eto’o czy Fellaini, ale niechciany w MC Gareth Barry stał się najjaśniejszą gwiazdą pierwszej kolejki po zamknięciu okienka transferowego.

Wyjątkowość Jose Mourinho ucierpiała nieco z jego pierwszą w historii porażką na Goodison Park, przyznajmy jednak: Chelsea nie była gorsza od gospodarzy, a okazji do strzelenia bramki miała co niemiara. Goście niby bronili się głęboko, zapraszając bocznych obrońców gospodarzy na swoją połowę i czyhając na okazję do zagrania za ich plecy, ale szybko przejęli inicjatywę także w środku. Owszem, zawodnicy Evertonu neutralizowali Edena Hazarda, podwajając w kryciu, jak za czasów Phila Neville’a robili z Bale’em, owszem Barkley szarpał, a Mirallas błyszczał, ale na nic by to się zdało, gdyby Eto’o, Schürrle, Torres w końcówce czy Ivanović przy stałych fragmentach mieli lepiej ustawione celowniki. „Jeśli nie strzelisz, nie możesz wygrać” – Mourinho wygłosił po meczu głęboką prawdę o charakterze ogólnoludzkim. – „Artystyczny futbol bez goli nic nie znaczy. Lepiej wygrać nic nie grając, ale strzelając choć jednego gola”. Pytanie, czy czegoś podobnego nie powiedział w przerwie piłkarzom, bo w drugiej połowie „artystyczny futbol” zastąpiły prostsze środki – dośrodkowania w kierunku Eto’o, z którymi zresztą Distin z Jagielką radzili sobie dużo łatwiej. Determinacja, z jaką gospodarze bronili prowadzenia, była znakiem firmowym drużyny Davida Moyesa – fajnie, że ten duch nie wyparował…

Przy okazji bramki Evertonu zauważmy jednak trend znajdujący potwierdzenie także w Europie: najlepsze drużyny kontynentu wcale nie mają najlepszej obrony. Co jednak otwiera temat zupełnie osobny, może w tygodniu, gdy zagra Liga Mistrzów…

Słowo na „ż”

Angielska federacja piłkarska chce doprowadzić do całkowitego wyeliminowania z kibicowskiego słownika pojęcia „Yid”, „Żydek”, w londyńskim slangu brzmiącego jak wulgarna obelga. Co na to Tottenham, którego kibice używają tego słowa z dumą? Ma kłopot.

Sprawa jest złożona wielopiętrowo, więc nie zamierzam sugerować, że istnieje jedno łatwe rozwiązanie. Przypomnijmy: klub powstał w dzielnicy, której niemałą część zamieszkiwali przed wiekiem ortodoksyjni Żydzi. Skądinąd założyli go uczniowie chrześcijańskiej szkółki niedzielnej, ale w tym miejscu nie musimy historii komplikować: faktem jest, że wielu kibiców Tottenhamu miało i nadal ma żydowskie korzenie. I że wielu fanów drużyn z Tottenhamem rywalizujących (głównie West Hamu, Chelsea czy Arsenalu) w stadionowych „polemikach” sięgało i sięga po oręż antysemityzmu. „Chasydzi [zasiedlający pobliską dzielnicę Stamford Hill – przyp. MO] zapewniali grunt, na którym antysemici mogli siać swoją nienawiść” – napisał Franklin Foer w książce „Jak futbol wyjaśnia świat”. „Spurs are on their way to Auschwitz”, śpiewało się więc, i nadal się śpiewa na londyńskich trybunach, skandując nazwisko Hitlera albo naśladując odgłos wypuszczanego w komorze gazowej Cyklonu B. Nie pomagają kampanie edukacyjne, prowadzone przez FA i poszczególne kluby; nie pomógł bardzo dobrze zrobiony film „Y-word”, w którym o powstrzymanie się od antysemickich obelg apelowały gwiazdy Arsenalu i Chelsea, a który wyreżyserował komik David Baddiel (zresztą kibic Chelsea o żydowskich korzeniach).

Niewątpliwie walki z rasizmem na brytyjskich stadionach nie ułatwia fakt, że fani Tottenhamu przyjęli za swoją tarczę i tytuł honorowy coś, co miało być antysemicką obelgą. „Nazywacie nas Żydkami – owszem, będziemy nimi, a wy się Żydków bójcie” – zdają się mówić ci, którzy co tydzień wznoszą przy akompaniamencie bębna okrzyk „Yids!” albo określają się jako „Yid Army”. Bezradność w prostej ocenie tego zjawiska ilustruje klasyczna już scena opisana w książce Foera: fani Manchesteru City zaczynają śpiewać „Otoczymy Tottenham z pałami na wierzchu, wołając: »mamy napleta, mamy napleta, mamy napleta, a wy nie«” [przeł. Anna Czarnecka], zaś kibice z Londynu odpowiadają, podnosząc się ze swoich miejsc i z dumą ściągając spodnie – coś, co z pewnością nie mieści w kanonach postępowania organizacji antyrasistowskich, ale (jak zauważa Foer) jest ripostą tak niemożliwą do sparowania, że w tej wymianie ostatnie słowo należy do fanów Tottenhamu.

Rzecz w tym, że chociaż trudno w tym nie zauważyć postępu (zamiast określać Żydów mianem „trucizny narodu”, jakaś część społeczeństwa identyfikuje się z nimi, choćby ironicznie), problem nie znika. Po pierwsze dlatego, że nawet zasymilowani w języku fanów Tottenhamu Żydzi nadal pozostają „inni i obcy”, po drugie – nadal pozostają obiektem ataków. „Owszem, wiemy, że kibice Tottenhamu nazywają się »Żydkami« bez podtekstu antysemickiego – streszczam własnymi słowami stanowisko Football Assotiation. – Problem w tym, że dla wielu neutralnych uszu wciąż brzmi to jako okrzyk antysemicki, że są ludzie, którzy czują się nim obrażeni i że mamy tu do czynienia z przestępstwem ściganym przez prawo”. Jak ukarać kibica Chelsea czy West Hamu za używanie sformułowania, które kibic Tottenhamu używa z dumą? Jak uniknąć – także w sądach – zarzutu o stosowanie podwójnych standardów? Czy nie lepiej zaapelować do tych, którzy mówią o sobie „Yid Army” z, nazwijmy to, szlachetnych pobudek, by dali sobie spokój, i dzięki temu móc uderzyć w pozostałych? Czy najprostszym sposobem zaradzenia problemowi nie będzie wyeliminowanie słowa na „ż” także ze słownika fanów Tottenhamu?

Anthony Clavane, autor świetnej książki „Does Your Rabbi Knows You Are Here?”, mówi, że jako Żyd ma poczucie dyskomfortu, słysząc doping na White Hart Lane – przede wszystkim dlatego, że dostarcza alibi antysemitom kibicującym innym drużynom. „Jestem Żydem, ale nie jestem Żydkiem i nie chcę, żeby tak o mnie mówiono nawet podczas klubowych polemik” – powtarzają niektórzy kibice Tottenhamu o żydowskich korzeniach, a mnie się przypominają słowa, sformułowane przy innej okazji przez Episkopat Polski: „Choćby tylko jeden chrześcijanin mógł pomóc, a nie podał pomocnej ręki Żydowi w czasie zagrożenia lub przyczynił się do jego śmierci, każe to nam prosić naszych sióstr i braci Żydów o przebaczenie”. „Choćby tylko jeden Żyd czuł się dotknięty naszymi śpiewami, powinniśmy przestać” – czy nie tak powinna brzmieć dojrzała odpowiedź kibica Tottenhamu na oświadczenie FA?

Nawet jeśli powinna tak brzmieć, to nie zabrzmi. Klub z północnego Londynu, nie po raz pierwszy zresztą, deklaruje, że jest świadom delikatności problemu i zapowiada dalsze konsultacje na ten temat wśród swoich kibiców. Trudno wróżyć tym konsultacjom powodzenie: kilkadziesiąt tysięcy ludzi od kilkudziesięciu lat obnoszących z dumą miano „Żydków” nie zrezygnuje prędko ze swoich przyzwyczajeń. Realistycznie rzecz biorąc nie sposób ich wszystkich aresztować i dać zakazy stadionowe. Zwłaszcza że – co w tym wszystkim wydaje się najważniejsze – problemem są nie oni, ale ci, którzy sięgają po język rasistowski na pozostałych stadionach, nie tylko pod adresem kibiców Tottenhamu przecież, ale także żydowskich (muzułmańskich, czarnoskórych…) piłkarzy, menedżerów, właścicieli i kibiców innych klubów. Rozumiejąc więc problem, jaki mają działacze Football Assotiation, myślę, że proponowana przez nich droga na skróty okaże się drogą naokoło.