Archiwum autora: michalokonski

Jak pożegnać Lamparda

Wpadam na chwilę, z poczuciem, że o Franku Lampardzie trzeba będzie jeszcze napisać osobno. Wpadam, by podzielić się obserwacją w gruncie rzeczy banalną: coraz trudniej uwierzyć w to, że piłkarz jest dla klubu czymś więcej niż siłą roboczą. Niby nic nowego – czytaliście autobiografię Harry’ego Redknappa, to wiecie, jak West Ham traktował Bobby’ego Moore’a w czasach, gdy piłkarz ten zakończył karierę (nazywanie trybuny jego imieniem miało nadejść później – po śmierci, wcześniej jednej z klubowych legend kazano kupować bilety na mecze), a jednak wciąż się dziwię.

Frank Lampard, który w niezwykle eleganckim i pełnym wdzięczności oświadczeniu ogłosił wczoraj decyzję o odejściu z Chelsea, spędził na Stamford Bridge lat (Boże, jaki ja jestem stary: świetnie pamiętam, kiedy przychodził, grywałem już w Championship Managera, kiedy on występował jeszcze w West Hamie…), zagrał 648 meczów, strzelił 211 bramek. W tej ostatniej kategorii jest rekordzistą klubu – on, pomocnik! Bywały to bramki fantastyczne, jak ta z Bayernem w 2005, albo z Barceloną w 2006 r., ale bywały też niby zwyczajne, strzelane z rzutów karnych, jednak o wielkim znaczeniu dla drużyny – jak ta z marca 2012 r., w meczu z Napoli, kiedy trenowany już przez Roberto di Matteo zespół gonił wynik w przegranej wydawałoby się rywalizacji w Lidze Mistrzów. Nawet w ostatnim sezonie zdobył ich osiem…

Wszystkich tytułów, które za nim idą (trzech mistrzostw kraju, czterech Pucharów Anglii, zwycięstw w Lidze Mistrzów i Lidze Europejskiej) nie ma co wyliczać – wszystkie należą do przeszłości. Frank Lampard ma 35 lat, nie chce się zrobić młodszy. Chelsea proponowała mu ponoć roczne przedłużenie umowy, on chciał zostać dłużej – i tu jest pies pogrzebany. Umowa, której oczekiwał, należała mu się nie tylko za wszystko, co dał tej drużynie w przeszłości, ale także ze względu na to, co mógł jej jeszcze zaoferować – jeśli już nie w pierwszym składzie, to na ławce, a nawet na boisku treningowym. Wspomniany Redknapp nakreślił w swojej książce dobry portret obu Lampardów – ojca i syna – jako pierwszorzędnych profesjonalistów, pracujących więcej i dłużej niż oczekuje trener, dających przykład młodszym. Mieć kogoś takiego w kadrze, dopóki chce grać w piłkę – bezcenne. A kiedy podejmie decyzję o zakończeniu kariery – uczcić meczem pożegnalnym i zatrzymać w klubie na dalsze lata, jako ambasadora. Tak to sobie wyobrażam, z pożytkiem dla wszystkich stron: piękne, zorganizowane specjalnie dla niego pożegnanie (kiedy klaskał do kibiców po ostatnim ligowym meczu na Stamford Bridge wydało się przecież, że zostanie), hołdy klubowego właściciela, trenera, kolegów z drużyny, a nie natychmiastowe spekulacje, czy ma go zastąpić Fabregas, czy może Pogba.

PS. A propos legend i książek o nich: ukazała się właśnie po polsku autobiografia sir Aleksa Fergusona. Dla czytelników bloga „Futbol jes okrutny” istnieje możliwość kupienia jej z dwudziestoprocentrowym upustem. Wystarczy kliknąć na ten link i wpisać kod FJO.

PS 2. Mundial zaczyna się dzisiaj: okazja do rozmowy o mistrzostwach świata w niezłym towarzystwie nadarzy się o godz. 19 w warszawskim Kurorcie nad Wisłą.

Pochettino w Tottenhamie

Obiektywizmu się nie spodziewajcie. Pisałem w lipcu 2012 roku, kiedy w Tottenhamie pojawił się Andre Villas-Boas, że natychmiast po nominacji nowego trenera robię się jednooki; że wyszukuję i zauważam jedynie argumenty na potwierdzenie tezy, iż tym razem na pewno się uda, a „ukochana ma drużyna grać będzie piłkę ofensywną, ale nowoczesną; szybką, ale poukładaną taktycznie, zaś jej menedżer nie będzie się kompromitował nadmiernym gadulstwem”. Ci, którzy mówili, że historia piłki nożnej toczy się w cyklach, nie mieli z pewnością na myśli, że Tim Sherwood okaże się aż takim Redknappem, a spodziewania związane z przyjściem Mauricio Pochettino będą aż tak podobne do tych, z którymi przyjmowaliśmy Villas-Boasa…

Dlaczego np. miałoby mi przeszkadzać, że nowy trener Tottenhamu wciąż mówi do dziennikarzy za pośrednictwem tłumacza? Po pierwsze, nieważne jak – grunt, że dogaduje się z piłkarzami, po drugie tak zwani dobrze poinformowani mówią, że z angielskim radzi już sobie całkiem nieźle, a w sierpniu pewnie całkiem się przełamie (był to ponoć jeden z warunków zatrudnienia); sami widzicie, jak wygląda teraz praca mojego mózgu. W ciągu trzynastu lat prezesury Daniela Levy’ego, Mauricio Pochettino będzie dziesiątym trenerem w tym klubie: George’a Grahama, odziedziczonego po czasach rządów Alana Sugara, Levy najpierw zastąpił Glennem Hoddlem, później był David Pleat (wygryzł Hoddle’a po wojnie o dostęp do ucha prezesa), kuriozalny Santini, pochopnie zwolniony Jol, Ramos, którego farsową końcówkę opisywałem już jako bloger, Redknapp, Villas-Boas i Sherwood… Naprawdę w szukaniu dobrych stron każdego kolejnego szkoleniowca zdołałem się wyćwiczyć.

To zresztą ważny punkt przy analizie sytuacji w Tottenhamie: Daniel Levy przestał być nietykalny. Dotąd szanowany za świetną rękę do interesów – zdolność uzyskiwania za swoich piłkarzy najwyższych cen (nawet teraz hiszpańskie i angielskie media sprzeczają się o wysokość kwot, które Real będzie musiał przelać na konto Tottenhamu w związku z faktem, że Modrić i Bale zostali zwycięzcami Ligi Mistrzów), wybudowanie arcynowoczesnego ośrodka treningowego czy rozpoczęcie prac nad rozbudową stadionu – za ostatnie decyzje o zmianach szkoleniowców znalazł się w ogniu krytyki. Harry Redknapp zawsze miał silny kontyngent fanów w mediach, co do Villas-Boasa nie ja jeden uważałem, że po tak ogromnych zmianach kadrowych należało mu się więcej czasu, a Tim Sherwood, mimo niewyparzonej gęby, miał najlepsze wyniki z nich wszystkich. Do prezesa dotarła zresztą chyba część krytyk, bo po ogłoszeniu decyzji o zatrudnieniu Pochettino, wbrew swoim zwyczajom, rozmawiał z dziennikarzami. Szyderstw i niewiary, powiązanych z podpisaniem przez Argentyńczyka imponująco długiego, pięcioletniego kontraktu, całkowicie to nie powstrzymało, ale z pewnością nieco stępiło ich ostrze.

Zostawmy jednak prezesa, przynajmniej do czasu, gdy Mauricio Pochettino również zacznie mu przeszkadzać. Dlaczego zaklinanie rzeczywistości w tym przypadku idzie mi łatwiej niż zazwyczaj?

Ano dlatego, że zdołałem się przez te półtora roku Argentyńczykowi uważnie przyjrzeć. Nie żeby zawsze osiągał rewelacyjne wyniki (z takim Tottenhamem np. przegrywał trzykrotnie), nie żeby prowadził kiedykolwiek drużyny o podobnym budżecie i podobnych aspiracjach, ale jednak jego pobyt w Premier League trzeba ocenić jednoznacznie pozytywnie. Southampton nie dość, że utrzymał się w lidze w jego pierwszym sezonie, to w drugim zajął nieoczekiwanie wysokie, ósme miejsce w tabeli. Do zespołu przebili się fantastycznie uzdolnieni młodzieńcy, wychowani w klubowej akademii – coś, czego na nowym miejscu pracy również się oczekuje (co zresztą ciekawe: ogłaszając zatrudnienie Pochettino i wyliczając jego zalety, Tottenham niektóre młode gwiazdy Southamptonu wymienił z nazwiska, co zabrzmiało trochę, jak próba ściągnięcia na White Hart Lane także ich). Wielu piłkarzy z St. Mary’s zaczęło grać lepiej niż kiedykolwiek przedtem. Southampton miał swój styl, grał ofensywną piłkę – słowem grał tak, jak oczekuje się od Tottenhamu.

Prawdziwe ekscytacje zaczynają się dopiero w tym punkcie. Bo przecież tym, co odróżniało Pochettino od innych kandydatów, jest przywiązanie do intensywnego pressingu, rozpoczynanego już na połowie rywala, i gry wysoką linią obrony. Nie są to rzeczy na White Hart Lane nieznane, próbował je wdrożyć Villas-Boas – oby tym razem udawało się odzyskiwać piłkę szybciej, a następnie szybciej ją rozgrywać. Tym, co jednak różniło Tottenham w ostatnich miesiącach pracy AVB z Southamptonem Pochettino, było tempo i kreatywność, z jakimi piłkarze wymieniali podania (w przypadku „Świętych” – o wiele częściej prostopadłych) oraz płynność, z jaką zmieniali pozycje. Przyznawałem się niedawno do swoich fascynacji Marcelo Bielsą – mieć bielsistę w roli trenera jest w tym sensie czymś na kształt spełnionych snów; z pewnością w najbliższych miesiącach niejeden raz przywołam też cytat z Pepa Guardioli, który w czasach, gdy Pochettino prowadził Espanyol, powiedział, że identyfikuje się ze stylem gry tej drużyny.

Jest nadzieja, że Pochettino uratuje londyńską karierę najdroższych piłkarzy w historii Tottenhamu: swojego rodaka Erika Lameli i znanego mu z hiszpańskich boisk Roberto Soldado. Jest marzenie, że nakłoni Adama Lallanę, aby odrzucił zaloty Liverpoolu i również przeprowadził się na White Hart Lane, zwłaszcza że Lallana wielokrotnie wypowiadał się o swoim szefie z Southamptonu z najwyższym uznaniem. Jest niemal pewne, że zagoni nowych podopiecznych do ciężkiej pracy – tak, żeby po rozpoczęciu sezonu mieli siłę biegać dwa razy więcej niż rywale. Jeszcze w czasach hiszpańskich czytywałem o nim, że jest mocną osobowością, liderem, że ma charyzmę, a szatnia dałaby się za niego pokroić. Oby.

Atletico według Tony’ego Gatlifa

1. Wszyscy mówią „decima, decima”, ale to musi być tekst o innej madryckiej drużynie. Przy całym uznaniu dla Realu, który po raz dziesiąty wygrał najważniejsze klubowe rozgrywki na kontynencie, spełniając marzenia kibiców i zaspokajając ambicje prezesa Florentino Pereza (aby osiągnąć cel, latem 2013 r. po raz kolejny walczył o transferowy rekord, czyniąc sprowadzanego z Tottenhamu Walijczyka Garetha Bale’a prawdopodobnie najdroższym piłkarzem świata); przy nadzwyczajnym szacunku dla Carlo Ancelottiego, który potrafił wylać oliwę na wzburzone przez Jose Mourinho madryckie fale, który znalazł wspólny język z miejscowymi supergwiazdami: Ronaldo, Casillasem czy Ramosem, który wkomponował do drużyny wspomnianego Bale’a, okiełznał Pepe, przyznał należne miejsce Modriciowi i niebywale rozwinął świetnego wczoraj di Marię – dziś trzeba pisać o klubie mniejszym i uboższym, będącym o kilkadziesiąt zaledwie sekund od wygranej w finale Ligi Mistrzów, a wcześniej potrafiącym sprzątnąć sprzed nosa Realu i Barcelony mistrzostwo Hiszpanii.

Przed rozpoczęciem sezonu 2013/14 bukmacherzy przyjmowali zakłady, że Atletico zdobędzie mistrzostwo kraju i wygra Ligę Mistrzów po kursie 6560:1 – a gdyby nie gol Sergio Ramosa już w doliczonym czasie gry finału tejże Ligi Mistrzów, dający podopiecznym Ancelottiego wyrównanie i przedłużający mecz o dogrywkę, w której wycieńczone Atletico nie dało już rady, musieliby wypłacać takie wygrane. Podobne rzeczy nie zdarzały się od lat: akurat w hiszpańskiej piłce hierarchia wydawała się ustalona. Jeśli nie Real, to Barcelona, jeśli nie Barcelona, to Real – ten duopol, symbolizowany tyleż przez piłkarskie wielkości, co biznesowe marki Messiego i Ronaldo, został nieoczekiwanie rozbity, i to przez drużynę, której wartość rynkowa jest wielokrotnie mniejsza: piłkarzy Realu wycenia się na 521,9 milionów euro, Atletico zaś – zaledwie na 79,05 milionów.

Niemiłosiernie nadużywana metafora o kopciuszku podbijającym książęce salony w tym przypadku nie znajduje zastosowania nie tylko ze względu na fakt, iż nie wypada się tu posługiwać zużytymi metaforami. Wszystko bowiem można powiedzieć o drużynie Atletico, ale nie to, że przypomina zahukaną dziewczynę z macoszynej kuchni.

2. Piłka nożna w wykonaniu Atletico Madryt – drużyny kierowanej przez Argentyńczyka Diego Simeone, przed laty boiskowego zabijaki, który w 1998 r. doprowadził prowokacyjnym zachowaniem do wyrzucenia z boiska Davida Beckhama podczas mundialu we Francji – bywała opisywana przy pomocy obrazów zapożyczanych z filmów Quentina Tarantino i Roberto Rodrigueza. „Waleczni, bezwzględni, cyniczni, na mecz wychodzą z nożami w zębach” – pisał o nich Rafał Stec w świetnym szkicu „Pies wojny”. „Ilekroć patrzę na Atletico, w prześladujących mnie kinofilskich skojarzeniach wracają twarze z »Dzikiej bandy« Peckinpaha, »Wściekłych psów« Tarantino czy »Maczety« Rodrigueza, z tytułową rolą Danny’ego Trejo – łudząco podobnego do argentyńskiego trenera i rutynowo już reprezentującego na ekranie buchający, nieokiełznany testosteron” – kontynuował autor „A jednak się kręci”, zastrzegając wszakże, że skojarzenia są niedokładne, bo „w madryckim sposobie gry nie ma miejsca na ślepą, furiacką brutalność (Peckinpah) lub przymrużenie oka (Tarantino, Rodriguez)” – że ten gang zabija na zimno, „odmierzając agresję w jej niezbędnych ilościach”.

Otóż właśnie: brutalności Atletico nie wypada demonizować; ważniejszy od wykalkulowanych fauli jest zawsze pressing, o rzadko spotykanej intensywności, a także błyskawiczne przejście z obrony do ataku. Jeśli już pozostać przy skojarzeniach kinofilskich, bardziej niż Tarantino przypomina mi się Tony Gatlif, z którego obrazów, takich jak „Vengo”, „Transylwania” czy „Exils”, postać Diego Simeone wydaje się wyjęta. „W każdym z tych tytułów czuło się podobną energię: ten sam powiew wolności i anarchii. Wszędzie spotykaliśmy bohaterów, których najbardziej wyrazistą cechą była jakaś nieposkromiona »dzikość w sercu«, pozwalająca im pozostać takimi, jakimi chcą, na przekór zmieniającemu się światu” – pisała kiedyś o Gatlifie Anita Piotrowska w „Tygodniku Powszechnym”. O intensywność więc tu chodzi, jak w tych scenach z filmów romsko-algierskiego reżysera, które dokumentują dzikie, plebejskie flamenco. Intensywność zarówno gry w piłkę, jak przeżywania, a także kontaktu ze zwykłymi ludźmi: wielokrotnie w trakcie wczorajszego meczu z Realem trener Atletico podnosił się z ławki nie po to, by wejść w relację ze swoimi piłkarzami, przekazać im instrukcje, dokonać korekt w taktyce, ale żeby jakimś gestem trafić do tysięcy tych, którzy przyjechali za jego zespołem na finał do Lizbony. To był ludowy bohater, próbujący odnaleźć się na europejskich salonach i ostatecznie z nich wyproszony – odesłany na trybuny przez sędziego po incydencie z Varanem. Tyleż outsider, człowiek wykorzeniony i odrzucany przez bogaty świat, co na dobre i złe zakorzeniony w swojej rodzinnej wspólnocie. Zawsze będę pamiętał, jak po meczu z Barceloną zabrał na konferencję prasową całą swoją ekipę. „Chciałem dzielić tę radość z moimi ludźmi” (miałbym ochotę przetłumaczyć: z moim ludem) – tłumaczył.

Jeśli mówić o aktorach, to równie dobrze jak Danny’ego Trejo, można przypominać pojawiającego się u Gatlifa Birola Ünela, znanego również z „Głową w mur” Fatiha Akina. Wszędzie tu chodzi o trzewia, o namiętność i gorączkę, o niemal paradokumentalną intensywność dziania się, nieuchronnie zmierzającą w klęskę i mrok.

3. Wznoszę swoje cante jondo na temat Atletico, bo żaden inny zespół nie wniósł w zakończony właśnie sezon europejskiej piłki tyle energii i pasji. Grupa kilkunastu zabijaków (kadra nie była tak liczna jak kadry potentatów – zamiast rotować składem w trakcie wyczerpującego sezonu, Simeone stawiał wciąż na tych samych zawodników, doskonale się wprawdzie rozumiejących, ale z czasem coraz bardziej zmęczonych) w drodze do finału Ligi Mistrzów nie przegrała ani jednego spotkania, eliminując Porto, Milan czy Barcelonę. Im dalej w sezon, tym jednak robiła się szczuplejsza. W finale nie mógł zagrać Arda Turan, a Diego Costa wytrwał zaledwie dziewięć minut – nie pomogła tajemnicza kuracja maścią z końskiego łożyska, aplikowaną przez serbską cudotwórczynię. Simeone dokonywał kolejnych zmian i w końcówce kontuzjowany obrońca Juanfran musiał kuśtykać po boisku, byle tylko drużyna nie grała w dziesiątkę. Ostatnich kilkanaście minut, jak zauważył Michał Zachodny, przypominało już jazdę nie tyle „na rezerwie”, co na oparach paliwa.

Ale wznoszę je także dlatego, że wszystko wskazuje na to, iż mamy oto kolejną we współczesnym futbolu opowieść o niespełnieniu. Jak z innym „klubem ludowym”, niemiecką Borussią Dortmund, bijącą się przed rokiem w finale Ligi Mistrzów z Bayernem i przegrywającą z nim w lidze, z roku na rok wykrwawianą na rynku transferowym, pozbawianą a to Kagawy, a to Goetzego, a to Lewandowskiego – Atletico, które zdołało się podnieść po odejściu Radamela Falcao, będzie zapewne musiało znaleźć zastępców dla Courtois i dla Diego Costy, obu wzywanych do Londynu przez Jose Mourinho, a być może także dla znakomitego wczoraj Koke. Porównanie z Borussią jest zresztą niedokładne – zespół Jürgena Kloppa nie może wprawdzie rywalizować na rynku transferowym z potentatami, ale od kilku lat nie pieniędzy mu nie brakuje. Atletico jest zadłużone, osobną kwestią są jego relacje z funduszami inwestycyjnymi. „Nawet wielkie sukcesy – pierwsze od 18 i 40 lat – mogą być zapowiedzią nie lepszych, ale gorszych czasów. Na szczyty dostawało się wiele klubów, lecz utrzymać się na nich jest znacznie ciężej” – przestrzega Łukasz Godlewski i trudno mu nie przyznać racji.

Atletico Madryt, Tony Gatlif i flamenco. Brakuje tylko wina – może być nawet z Andaluzji.

Mistrz z Manchesteru

Teza: Jose Mourinho i jego formacja obronna, jakże często z rozczarowującymi napastnikami. Antyteza: Brendan Rodgers i jego zawodnicy atakujący, z popełniającą błędy obroną. Synteza: Manuel Pellegrini i jego mistrzowie Anglii. Nie tylko druga linia, której symbolami byliby jeden z najlepszych piłkarzy sezonu, świetnie przenoszący grę z obrony do ataku zdobywca 20 bramek Yaya Toure, kapitalnie operujący między liniami David Silva i Samir Nasri, który strzelił dziś ważną bramkę, ale bodaj ważniejszą zdobył przed trzema tygodniami, doprowadzając do stanu 2: 2 w przedostatniej minucie meczu z Sunderlandem. Po prostu synteza.

Inaczej mówiąc: równowaga. Między atakiem a obroną (jeśli porównać liczby strzelanych i traconych bramek: Liverpool i MC strzeliły ich ponad sto, o 30 więcej niż Chelsea, Chelsea jednak straciła tylko 27, o 10 mniej niż MC i aż 23 mniej niż Liverpool). Między piekielnie skutecznym mimo trapiących go kontuzji Aguero i niezawodnym w kluczowych spotkaniach, choć nieustannie pojawiającym się w pogłoskach transferowych Dżeko, a zazwyczaj bezbłędnym Kompanym i często wyśmiewanym, a przecież w ostatnich spotkaniach znakomitym (w klubie wybrano go nawet piłkarzem kwietnia) Demichelisem. We wczesnych fazach sezonu argentyński obrońca należał do najbardziej, obok Joe Harta, krytykowanych piłkarzy tej drużyny – i podobnie jak bramkarz zakończył rozgrywki w wielkim stylu.

Na dłuższe podsumowania przyjdzie czas, i osobne miejsce trzeba w nich będzie przyznać Manuelowi Pellegriniemu. 60-letni Chilijczyk po raz pierwszy w trakcie pobytu w Europie zdobył mistrzostwo kraju – i zrobił to z klasą, elegancją i dystansem zaburzonym bodaj tylko raz, podczas antysędziowskiej tyrady po meczu z Barceloną w Lidze Mistrzów. Trzeba przyznać, że zarówno sam Pellegrini oswoił się z Anglią błyskawicznie, jak pomógł oswoić się z nią tym zawodnikom, którzy pojawili się wraz z nim – Navasowi, Negredo, Demichelisowi, Fernardinho (Jovetić stracił sezon z powodu kontuzji) – choć i tak o obliczu drużyny stanowili w pierwszym rzędzie piłkarze, z którymi pracował jeszcze Roberto Mancini.

W odróżnieniu od Włocha, menedżer z Chile postawił na futbol atrakcyjny dla oka. Pozwolił piłkarzom zachować swobodę na boisku i wygasił konflikty w szatni („Uczynił to miejsce znowu szczęśliwym – mówił niedawno David Silva. – Przyniósł radość i frajdę”). Nie bał się też, jako jeden z pierwszych w trakcie sezonu, którego jedną z cech charakterystycznych był powrót do gry dwoma napastnikami, stawiać na duet w ofensywie. Był jednakże elastyczny: kiedy trzeba, jego piłkarze przechodzili z 4-4-2 na 4-2-3-1 albo 4-3-3 – do tego nazewnictwa jednak nie przywiązywał wielkiej wagi (określił kiedyś formacje jako „numery telefonów”). Drużyna potrafiła grać bardzo szeroko (Navas) i korzystać ze skrzydłowych mających licencję na schodzenie do środka. Błędy, pojawiające się w spotkaniach z najlepszymi (porażka z Liverpoolem, po której wydawało się, że sprawa tytułu się wymyka), zostały z czasem wyeliminowane. Ostatni mecz, z West Hamem, był już chłodnym popisem profesjonalizmu: drużyna cierpliwie rozgrywała akcję za akcją, szukając miejsca w nieprawdopodobnym gąszczu pola karnego gości, aż w końcu wygrała dzięki strzałowi z dystansu i stałemu fragmentowi gry. Jak na ten nieprawdopodobny, pełen nagłych zwrotów akcji sezon, w trzydziestej ósmej kolejce wszystko odbyło się niezwykle spokojnie: żadnych pościgów i potknięć. Może tego ostatniego słowa lepiej przy kibicach Liverpoolu nie wymawiać, choć przecież i oni mieli wspaniały sezon.

Jak powiadam: na dłuższe podsumowania przyjdzie czas. Tymczasem stawiam parafkę, nie kropkę. I dziękuję za szósty pełny sezon Premier League na blogu „Futbol jest okrutny”.

Crystambuł

„Łatwo uczyć bronienia” – burczał Brendan Rodgers po niedawnej porażce z Chelsea. „Naprawdę, Brendan?” – chciałoby się zapytać po wczorajszym meczu z Crystal Palace, w którym jego piłkarze wypuścili trzybramkowe prowadzenie. Albo właściwie po całym sezonie, w którym podobnych przypadków nagromadziłoby się całkiem sporo. Nawet rozgrywany w czasie wielkanocnym mecz z Norwich, choć ostatecznie zakończony zwycięstwem, do końca trzymał w niepewności, podobnie jak np. spotkanie z Cardiff. Liverpool nieustannie uciekał do przodu dzięki fenomenalnej grze kwartetu ofensywnego, ale kiedy co jakiś czas oglądał się za siebie, widział upiory defensywy. 99 goli strzelonych to fenomenalne osiągnięcie, ale 49 straconych? Nawet piętnaste w tabeli Hull potrafiło bronić się lepiej. I można, owszem, mówić, że na tym polega trenerska filozofia i że to ona czyni tę drużynę tak atrakcyjną do oglądania, ale na końcu okazuje się, że to przez nią drużyna nie zostaje mistrzem Anglii. Posłuchajcie Jamiego Carraghera, gorzko wyrzekającego wczoraj wieczorem na brak lidera gry obronnej i przypominającego, że para Sakho-Skrtel tylko w jednym meczu sezonu zdołała nie dopuścić do utraty bramki.

Okoliczności były rzecz jasna nadzwyczajne: po strzeleniu trzeciej bramki Luis Suarez nawet nie cieszył się zanadto, tylko od razu popędził w kierunku piłkarzy Crystal Palace, by odebrać im futbolówkę i przyspieszyć rozpoczęcie gry od środka: jedyne, co mieli wówczas na myśli goście, to zmniejszająca się różnica bramek w stosunku do MC. To był amok, pościg, to było płynące z trybun „attack, attack, attack” kibiców – w sumie nic dziwnego, że aż tak się odsłonili. Pytanie tylko, czy ich trener nie powinien był zareagować przy stanie 2:3, wprowadzić na boisko Aggera czy Kolo Toure zamiast Mosesa, i spróbować coś uszczelnić? Pierwszy gol po rykoszecie, ok. Drugi z kontry, rozumiem. Ale ten trzeci, z przerażającym katalogiem błędów całej obrony? Przy bierności ławki trenerskiej, znajdującej się najwyraźniej na tej samej emocjonalnej huśtawce, co piłkarze? Mistrzostwo Anglii po czymś takim? Raczy pan żartować, drogi panie…

Zapomnieliśmy w trakcie tego fantastycznego sezonu, że Brendan Rodgers jest wciąż jeszcze młodym trenerem. Jak na swój wiek, nauczył się już bardzo wiele – i można być pewnym, że będzie uczył się dalej. Ale kiedy mówimy o wieku: trudno nie rozumieć łez Luisa Suareza. 31 bramek, nie licząc asyst, dwa tytuły Piłkarza Roku, z pewnością najlepszy futbol, jaki grał w życiu  – w jakimś sensie wszystko idzie na marne, skoro upragnione mistrzostwo kraju właśnie się wymyka. Rok z życia piłkarza to bardzo dużo, drugiego takiego Urugwajczyk mieć już nie będzie. A najsmutniejsze jest pewnie to, że kolejna taka okazja, przy wszystkich spodziewanych zbrojeniach rywali i przy tym, że podobnie jak oni Liverpool będzie teraz walczył również na europejskim froncie, nie powtórzy się również jego starszym kolegom, zwłaszcza Gerrardowi.

Akapit o najbardziej zwariowanym sezonie Premier League już sobie daruję. Crystal Palace grało przecież o pietruszkę. Ciekawe, co zrobi jutro Aston Villa.

Przedostatnia kolejka w pięciu punktach

1. Hit znudził.

Mimo aż pięciu goli, z których jeden, Rossa Barkleya, zaiste przecudnej był urody, mecz na Goodison Park oglądało się bez emocji. To znaczy jasne: fani Liverpoolu i Arsenalu gryźli paznkocie, ci pierwsi po raz pierwszy może kibicując Evertonowi, drudzy – Manchesterowi City, podobnie jak gryźli paznokcie zwolennicy obu grających w sobotni wieczór drużyn, ale reszta widzów słusznie narzekała na poziom widowiska. Za dużo przestojów, jak na przedostatnią kolejkę i mecz o gigatycznym znaczeniu, za dużo luzu, zwłaszcza u gospodarzy. Trójka środkowych obrońców Evertonu wypadła blado, więcej też można się było spodziewać po rajdach bocznych obrońców (jedno dośrodkowanie Bainesa to za mało, jak na reprezentacyjne przecież standardy – no ale Baines grał naprzeciwko cichego bohatera meczu, Milnera), w środku pola wyraźnie brakowało – niemogącego grać przeciwko macierzystemu klubowi – Barry’ego, Lukaku raził kiepskim przyjęciem. Jeśli ktoś miał powstrzymać Manchester City w drodze po mistrzostwo, to Everton właśnie, a tu, hm… czy Evertonowi naprawdę się chciało?

2. Ryan Giggs nie jest cudotwórcą.

Tak samo, jak można było być pewnym, że David Moyes poradziłby sobie przed tygodniem z Norwich, tak samo wydawało się jasne, że zarówno Moyes, jak i Giggs mieliby kłopoty z będącym od dobrych paru tygodni na fali wznoszącej i wyjątkowo umotywowanym Sunderlandem Poyeta. Żartem można powiedzieć, że nikomu nie zależy na grze w Lidze Europejskiej, więc MU również nie zamierzało się starać, ale mówiąc serio: otrzymaliśmy kolejny dowód, że problem tej drużyny nie ogranicza się do kwestii menedżerskich. Bez Rooneya, bez pomysłu, bez charakteru, bez asekuracji obrony przez Carricka przy golu Larssona – Luis van Gaal, jeśli przyjdzie na Old Trafford, będzie musiał zacząć od gigantycznego wietrzenia szatni.

3. Tim Sherwood powinien zostać.

Napisałem to zdanie ku swojemu bezbrzeżnemu zdumieniu. Owszem: mam do obecnego trenera Tottenhamu potężne zastrzeżenia; uważam, że kompletnie rozłożył organizację gry obronnej (świetny niegdyś Kaboul był wczoraj równie zagubiony, jak w poprzednich kolejkach Chiriches), a w przypadku meczu z West Hamem rezygnacja z wystawienia w środku pomocy niszczyciela typu Sandro była kolejnym w tegorocznych rywalizacjach z drużyną Sama Allardyce’a podłożeniem głowy pod topór. Wszystko prawda: i to że w liczbie indywidualnych błędów prowadzących do utraty bramki Tottenham bije na głowę wszystkie pozostałe drużyny Premier League, i że Vertonghen, kiedy był zdrów, sprawiał wrażenie niezainteresowanego, i że talenty Llorisa czy Eriksena się marnowały, i że 4-4-2 Tottenhamu przez najbardziej wymagających rywali zostało szybciutko rozszyfrowane. A przecież Sherwood nawygrywał więcej meczów niż Villas-Boas, naciułał punktów i bramek, przywrócił z niebytu Adebayora i dał szansę dwóm wychowankom, Bentalebowi i Kane’owi. Spór, czy AVB otrząsnąłby się po fatalnej porażce z Liverpoolem i zakończyłby sezon z porównywalnym dorobkiem, co jego następca, jest oczywiście nierozstrzygalny –  ale nie tylko dlatego wypadałoby przygodę Tima Sherwooda z drużyną Tottenhamu przedłużyć. Dostał półtoraoczny kontrakt, miał nieco lepsze wyniki niż poprzednik, z jego słów wynika, że nie umawiał się z prezesem na wywalczenie czwartego miejsca, słowem: zrobił to, co do niego należało. Zostawienie go powinno być kwestią elementarnego dotrzymania słowa.

4. To właściciele spuścili z ekstraklasy Cardiff i Fulham.

Już z powyższych zdań wynika, że nie jestem zwolennikiem pochopnego zmieniania menedżerów, ale dwaj pierwsi spadkowicze z Premier League dostarczają argumentów jeszcze mocniejszych. Kiedy Malky Mckay opuszczał Walię, jego zespół znajdował się kilka oczek nad strefą spadkową, a kibice i piłkarze stali za nim murem. Średnia zdobytych punktów na mecz wynosiła wówczas 0,94 – owszem, niby za mało, żeby się utrzymać, ale czemu nie założyć, że nie miała ulec poprawie? Tak czy inaczej średnia Solskjaera była jeszcze gorsza: 0,72; pod Norwegiem zespół tracił również więcej bramek. W Fulham z kolei najpierw zwolniono Martina Jola, z czym ostatecznie można się było pogodzić, ale potem, po zaledwie 75 dniach pracy, pracę stracił Rene Meulensteen, i to mimo iż drużyna stoczyła właśnie dwa heroiczne boje z Liverpoolem i Manchesterem United. Pod niesprawdzonym w Premier League Feliksem Magathem heroizmu było już jak na lekarstwo. Lekcja dla innych właścicieli: jeśli już jesteś przekonany, że twoją drużynę ma uratować zmiana trenera, nie sprowadzaj go z zagranicy i nie sięgaj po debiutanta w tym fachu. Najlepiej zadzwoń do Tony’ego Pulisa, a jeśli będzie akurat zajęty, to po Marka Hughesa albo Steve’a Bruce’a.

5. Mourinho nie ma mistrzostwa, ale ma gadane.

Żeby nie wracać do wątków poruszonych po przegranym półfinale Ligi Mistrzów na portalu Sport.pl (pisałem tam m.in. o tym, dlaczego nazywanie Chelsea drużyną „parkującą autobus” jest niesprawiedliwe), zatrzymam się na słowach Mourinho wypowiedzianych już po powrocie do ligowej rzeczywistości. Menedżer Chelsea nawiązał bowiem do przedsezonowych deklaracji o tym, że nie podobał mu się styl gry drużyny z czasów przed swoim powrotem do klubu, dodał jednak, że w pewnym momencie zaprzestał pracy nad zmianą, bo doszedł do wniosku, że z tymi piłkarzami powinien pozostać przy takim właśnie stylu gry – z pewnością nieefektownym, z pewnością polegającym często na wkładaniu kija w szprychy przeciwnika, ale gwarantującym wyniki. Nie wiem jak Wy, ale ja dałem się przekonać – zastanawiam się tylko, jak ta drużyna ma grać piękniej, skoro po wytransferowaniu zimą Juana Maty, Mourinho skrytykował właśnie Hazarda i Oscara? Medialna narracja po meczu z Norwich koncentrowała się wokół kończących się właśnie kontraktów Terry’ego, Lamparda i Cole’a, pytano także o przyszłość Torresa, a tu być może należy się spodziewać zmian zupełnie innych. „Przed nami długie lato” – zapowiada Mourinho.

Nie mam ochoty na banana

W 75. minucie niedzielnego meczu Villareal-Barcelona piłkarz gości Dani Alves szykował się do wykonania rzutu rożnego. Z sektora, który podczas całego spotkania rasistowsko znieważał zawodnika gości, poleciał banan. Niezrażony Dani Alves podniósł go, obrał ze skórki, zjadł, a następnie jak gdyby nigdy nic dośrodkował piłkę z narożnika.

Wydawanie małpich odgłosów i rzucanie bananami w czarnoskórych zawodników jest, niestety, zmorą europejskich stadionów, a Dani Alves twierdzi, że sytuacja w Hiszpanii jest pod tym względem gorsza niż gdzie indziej (podczas niedawnego finału Pucharu Króla rasiści wyzywali piłkarzy obu drużyn: Daniego Alvesa z Barcelony tak samo jak Pepe z Realu). „Wszyscy jesteśmy małpami” – ogłosił więc inny zawodnik Barcelony, Neymar, dzień po incydencie na stadionie Villareal fotografując się z bananem. W ślad za Neymarem poszli inni: Luis Suarez, Sergio Aguero, Mario Balotelli, Robert Lewandowski… Sądząc po moim tajmlajnie na Twitterze sympatyczna zabawa rozkręca się w najlepsze – problem w tym, że pozostaje jedynie sympatyczną zabawą. Zrobienie sobie fotografii z bananem nic nie kosztuje; pytanie, ile będą kosztować gadżety, które wykorzystując popularność tej inicjatywy ktoś niechybnie zacznie sprzedawać.

Nie odmawiam oczywiście zawodnikom biorącym udział w akcji „Wszyscy jesteśmy małpami” dobrych intencji – i wierzę, że wobec swoich młodocianych fanów mogą pełnić rolę wychowawczą. Nie chciałbym tylko, żeby w takich przypadkach zwolnione od działania poczuły się instytucje odpowiedzialne za organizację imprez piłkarskich – kluby, władze poszczególnych lig, a wreszcie UEFA i FIFA. Kiedy podczas sparringu z lokalną włoską drużyną w geście protestu przeciwko rasizmowi zszedł z boiska grający wtedy w Milanie Kevin Prince Boateng (a w ślad z nim poszła cała drużyna), dyskutowaliśmy o tym, co by było, gdyby do podobnego incydentu doszło w trakcie meczu o stawkę: czy ktoś nie kazałby piłkarzowi grać dalej albo czy na jego drużynę – w przypadku zejścia z boiska – nie nakładałby walkowera? Samuel Etoo’, który podczas spotkania Barcelony z Saragossą (znów ta Hiszpania…) w 2006 r. skonfrontowany z rasistowskim bluzgiem opuścił boisko, został zmuszony do kontynuowania gry. A kary, nakładane na poszczególne kluby i federacje za rasizm, zawsze były śmiesznie małe: w książce „Futbol jest okrutny” pisałem, że grzywna za wystające spod spodenek Nicklasa Bendtnera gacie z reklamą nieautoryzowanej przez UEFA firmy bukmacherskiej okazała się trzy razy dotkliwsza, niż ta, którą serbska federacja musiała zapłacić za obrażanie przez kibiców Neduma Onuohy w czerwcu 2007 r., albo Porto za podobne incydenty z Mario Balotellim w lutym 2012.

Innymi słowy: czy nie czas, żeby zamiast wymyślania akcji marketingowych i sloganów, produkcji koszulek i opasek albo odczytywania specjalnych przesłań przez kapitanów drużyn przed ważniejszymi meczami, zacząć myśleć o raczej odejmowaniu punktów, przerywaniu meczów i realnym, instytucjonalnym wspieraniu piłkarzy, którzy w ich trakcie czują się obrażani? Że problem istnieje, pokazała w Anglii niedawna burza wokół kampanii Kick It Out, zbojkotowanej przez część zawodników, uważających, że w obliczu zwiększającej się liczby incydentów rasistowskich władze piłki działają zbyt opieszałe. Dani Alves mówi, że odkąd gra w Hiszpanii – a gra 11 lat – sytuacja w zasadzie się nie zmienia.

Sam piłkarz Barcelony zachował się oczywiście wspaniale: z godnością, klasą i humorem. Władze Villareal poinformowały już, że człowiek, który w niego rzucił, został zidentyfikowany, stracił klubowy karnet i otrzymał dożywotni zakaz wstępu na stadion (w Anglii, a teoretycznie także w Polsce miałby również zarzuty kryminalne). Ale czy ludzi takich jak on przekona seria fotek z bananem, ośmielam się wątpić.

Jeśli Liverpool nie zostanie mistrzem Anglii

Błąd, który być może kosztował Liverpool mistrzostwo kraju, popełnił ten, któremu na mistrzostwie zależało najbardziej. Wychowanek i kapitan klubu, krew z krwi i kość z kości tej drużyny, człowiek, którego kuzyn zginął na Hillsborough, o czym często przypomina, i który jak mało kto jest świadomy dwudziestoczteroletniego oczekiwania na tytuł; człowiek, który płakał po ciężko wywalczonym zwycięstwie nad Manchesterem City, który mobilizował później drużynę do zdwojonego wysiłku w Norwich, tym razem potknął się w niegroźnej pozornie sytuacji i Demba Ba ten jeden jedyny raz mógł popędzić na bramkę gospodarzy. No i sami powiedzcie, jak tu nie dawać kolejnego akapitu o okrutnym bogu futbolu, który bawi się naszym kosztem. Jeśli już zakładać jakiś indywidualny błąd piłkarza Liverpoolu, skutkujący golem (skądinąd zdarzają się one tej drużynie często – tylko Tottenham ma ich więcej – i może to też będzie miało jakiś związek z rozmowami o mistrzostwie), to dlaczego właśnie jego, a nie np. Mignoleta czy Sakho? Gdzie w ogóle byłby Liverpool, gdyby nie bramki i asysty kapitana, gdyby nie jego opanowanie przy rzutach karnych, wyobraźnia przy dalekich, zmieniających tempo i strony boiska podaniach, gdyby nie świetna gra pozycyjna („zrobię z ciebie nowego Pirlo” – powiedział Brendan Rodgers)? Świat nie powinien być urządzony w ten sposób – rozumiem kibiców Liverpoolu, którzy tak właśnie myślą, i rozumiem samego Gerrarda, który z pewną nadmiernością próbował naprawić swój błąd w drugiej połowie – podczas jej trwania kilkakrotnie odnosiłem wrażenie, że zamiast nieco rozpaczliwie uderzać z dystansu powinien próbować kolejnej kombinacji z kolegami.

Ale rozumiejąc ich, nie jestem w stanie dołączyć do zbiorowych narzekań na złego Mourinho. Jeśli mamy oddzielać przywiązanie do piękna ofensywnego futbolu i piękna piłkarskich opowieści od rozmów o piłkarskiej taktyce, trenera Chelsea możemy po dzisiejszym meczu jedynie podziwiać. Mając w perspektywie półfinałowy rewanż w Lidze Mistrzów (tu również zresztą wypada mu przyznać rację: Premier League doprawdy mogła pomyśleć o przeniesieniu meczu z Liverpoolem na sobotę – choć z drugiej strony Atletico również grało dzisiaj), bez kontuzjowanych Czecha i Terry’ego, z praktycznie debiutującym Kalasem, przygotował swoją drużynę perfekcyjnie. Najpierw wytworzył wrażenie, że zamierza ten mecz odpuścić, co zapewne również miało swój wpływ na stan psychiczny gospodarzy. Później wydelegował do gry zespół całkiem solidny. W końcu: ustawił go ultradefensywnie. Czy to był antyfutbol? No, przyznaję: z trudem znosiłem te wszystkie momenty, w których Chelsea opóźniała wznowienie gry, ale już to, że nieustannie miała między piłką a bramką dziewięciu czy dziesięciu piłkarzy, przyjmowałem ze zrozumieniem. A jak inaczej miała grać z Liverpolem, skoro nie zamierzała – jak Tottenham czy Arsenal na tym stadionie – podkładać głowy pod topór? Skoro wiadomo, że Liverpool najgroźniejszy jest w szybkim ataku, po przejęciu piłki przed własnym polem karnym i jednym czy dwóch prostopadłych podaniach do wybiegających za plecy obrońców Suareza albo Sterlinga (Sturridge zaczął dziś na ławce), dlaczego nie miała oddać gospodarzom inicjatywy, by samemu głęboko się cofnąć? W żadnym innym spotkaniu Premier League w tym sezonie Liverpool nie miał aż tak wielkiej przewagi w posiadaniu piłki – ale od czasu, kiedy posiadanie piłki było dla Brendana Rodgersa kluczem do zwyciężania, upłynęło już wiele miesięcy…

Oczywiście to nie taktyczny kunszt Mourinho spowodował błąd Gerrarda. Ale o to, czy Wyjątkowy nie polecił swoim piłkarzom przez niemal całą pierwszą połowę usypiać gospodarzy, żeby zwiększyć intensywność gry w końcówce, już bym się nie zakładał. Na to potknięcie złożyło się przecież wiele czynników: cholerny przypadek, ale też fizyczne i psychiczne zmęczenie, frustracja wywołana biciem głową w mur rywali i tym, że naprawdę samemu robi się wszystko, żeby strzelić gola. Po błędzie Gerrarda zresztą piłkarz Chelsea musiał jeszcze trafić do bramki – i przy wszystkich narzekaniach na napastników  tej drużyny Demba Ba akurat tym razem się nie pomylił (a rezerwowy Fernando Torres akurat zrobił swoje przy drugim golu).

Niezwykły więc był to mecz. Liverpool próbował na wszelkie sposoby – bezskutecznie. Chelsea broniła się jak jeden organizm, w którym wyróżnianie jednego składnika wydaje się w związku z tym niestosowne. 41-letni Schwarzer, broniący kilka groźnych strzałów z dystansu i nieomylny przy wyjściach do dośrodkowań? 20-letni zaledwie Kalas, niespeszony grą naprzeciwko najlepszego piłkarza Premier League? Asekurujący go, ustawiony tym razem na środku obrony Ivanović? Doskonały Matić, z którym – gdyby mógł grać przeciwko Atletico – o awans do finału Champions League można by być właściwie spokojnym? Ashley Cole, niegrający ostatnio, a przecież niezawodny – tak tu, jak w Madrycie? Harujący nieprawdopodobnie w defensywie Schürrle i Salah? Właściwie o każdym zawodniku Chelsea można by znaleźć dobre słowo – co nie prowadziłoby zresztą, o paradoksie, do umniejszania zawodników Liverpoolu. Oni również naprawdę zrobili wszystko, co mogli. Może gdyby Brendan Rodgers zagrał na remis, w przekonaniu, że punkt z tego spotkania wystarczyłby do mistrzostwa Anglii…

Jeśli więc Liverpool nie zostanie mistrzem Anglii, nie stanie się tak ze względu na jeden błąd jego kapitana, przywódcy i symbolu: Brendan Rodgers miał po stokroć rację, mówiąc po meczu, że gdyby nie Gerrard, w ogóle nie liczyliby się w walce o mistrzostwo. Prędzej już można mówić o tym, że uczeń nie przerósł mistrza. Rodgers narzekał, że Chelsea zaparkowała na Anfield nie jeden, a dwa autobusy, ale w końcu musiał się tego spodziewać. A Jose Mourinho? Jeśli Liverpool nie zostanie mistrzem Anglii (co przecież mimo tej porażki nie jest rozstrzygnięte) Chelsea zapewne też nim nie zostanie – ale przynajmniej jej trener będzie mógł mówić, że zadecydował o mistrzostwie.

Jeśli David Moyes zostanie zwolniony

Wpadam na chwilę, w celu ogarnięcia myśli i z poczuciem, że jeśli David Moyes zostanie zwolniony (dalej: jDMzz), rzecz będzie wymagała tekstu zdecydowanie bardziej gruntownego. Piszę „jeśli”, choć wszyscy inni traktują rzecz jak przesądzoną – po pierwsze dlatego, że wciąż nie ma oficjalnej wiadomości, po drugie zaś, że wciąż z trudem mieści mi się to w głowie.

Oczywiście wiem, że jest w całej tej historii punkt pierwszy i podstawowy: wyniki go nie bronią, a oglądanie tego, jak pokonuje go drużyna, którą do niedawna prowadził, grająca dziś pod trenerem młodszym-zdolniejszym, musi być dla jego nowych mocodawców doświadczeniem wyjątkowo upokarzającym (podobnie jak porażka z rąk innego młodszego-zdolniejszego, kierującego odwiecznym rywalem z Anfield Road). Oczywiście słyszę też pogłoski, że „stracił szatnię”, tu jednak natychmiast zaczynam mnożyć wątpliwości: zbyt dobrze pamiętam zdanie znającego przecież ten klub od podszewki Gary’ego Neville’a, że zarząd prędzej wymieni pół drużyny, nim zacznie szukać następcy Davida Moyesa. Stracił szatnię? Przecież ta szatnia i tak jest stracona – ktokolwiek przyjdzie do klubu jDMzz, będzie musiał pozbyć się całej masy zaawansowanych wiekowo lub zatrzymanych w rozwoju piłkarzy. Sir Alex też prędzej wysadziłby szatnię w powietrze niż pozwoliłby jej mieć wpływ na cokolwiek, zresztą przywoływane w mediach jako materiał dowodowy na kłopoty z zawodnikami pomeczowy twitt Rio Ferdinanda czy wpis na blogu Juana Maty nie świadczą o naruszonych relacjach w trenerem, tylko o zrozumiałej frustracji zawodników po kolejnej przegranej.

Powodów, dla których wciąż nie mogę w to uwierzyć jest więcej: jDMzz, będzie to przecież nie tylko jego klęska, ale także klęska tych, którzy zdecydowali o jego zatrudnieniu. JDMzz – miałbym ochotę nawet napisać – będzie to prawdziwy koniec epoki Fergusona; w końcu to on uczestniczył w procesie wyboru, on zapraszał Moyesa do domu, żeby oznajmić mu nowinę, on brał za tę decyzję pełną odpowiedzialność. Czy mógł się aż tak bardzo pomylić (już raz o to pytałem, cytując odnoszące się do Moyesa fragmenty autobiografii Fergusona)?

JDMzz, będzie to oznaczało naruszenie budowanej w ciągu tylu lat legendy klubu innego niż wszystkie także dlatego, że niewzruszonego wobec przejściowych niepowodzeń. Kiedy pół roku temu pisałem o cierpliwości zarządu Manchesteru United, przywoływałem zarówno nazwiska dwóch pierwszych następców Matta Busby’ego (szybkie pożegnanie z nimi nie oznaczało rozwiązania żadnych problemów), jak i początkowe trzy i pół roku pracy Aleksa Fergusona w tym klubie. Czy jeśli nowy w tym biznesie Ed Woodward (pamiętacie, jak zawalił letnie okienko transferowe?) i rodzina Glazerów zdecydują o wręczeniu menedżerowi wypowiedzenia po niecałym roku pracy, nie zaprzepaszczą czegoś absolutnie w świecie współczesnego futbolu unikalnego? Czy nie zrobią z tego wyjątkowego miejsca futbolowej firmy takiej samej jak wszystkie inne? Aż wstyd w tym momencie przypominać: zatrudnienie Davidowi Moyesowi miało być pomysłem nie na natychmiastowy wynik, nie na magię wielkiego nazwiska (Mourinho!), tylko na kolejne długie panowanie, nawet za cenę trudnych początków.

Kiedy sir Alex promował swoją autobiografię, mówił podczas spotkania z dziennikarzami, że nie ma żadnych dowodów na to, iż zwalnianie przez kluby menedżerów przynosi jakikolwiek skutek, są natomiast twarde dowody, iż opłaca się trwać przy swoim wyborze i trzymać się menedżera, któremu powierzyło się drużynę. „To ważna kwestia i coś, w co wierzę bardzo, bardzo mocno: wyrzucanie menedżerów w niczym nie pomaga”.

Zostawiam Was z tym testamentem sir Aleksa. JDMzz, wrócimy do rozmowy.

Wpis zastępczy

Dziś, wyjątkowo i świątecznie, na Sport.pl zamiast na blogu. Ale nie tyle o jednej kolejce, co o całym sezonie. Najbardziej niezwykłym – nawet jeśli jeszcze nieskończonym. Zapraszam do lektury tutaj; na bloga wrócę pewnie jutro. Nieustannie dobrych świąt!